Industriële archeologie
Een jonge wetenschap:
In 1955 werd door de heer M. Rix
1) van de Universiteit van Birming-
ham voor het eerst het begrip
Industriële Archeologie (IA) geïn
troduceerd en van dat moment is de
belangstelling voor IA, eerst in het
Verenigd Koninkrijk, maar later
ook elders in Europa, in een zeer
snel tempo toegenomen. Maar wat
is eigenlijk IA? Dat is niet zo een
voudig te zeggen, want zoals met zo
vele jonge takken van wetenschap
en dat is IA bezig te worden het
geval is, bestaat er nog geen een
stemmigheid over een juiste defini
tie. Rix definieert vrij vertaald
IA als: „Het vastleggen, het in spe
ciale gevallen conserveren en het
interpreteren van lokaties en (res
tanten van) bouwsels van vroeger
industriële acitiviteit, met enige
voorkeur voor die uit de periode
van de Industriële Revolutie.
Dr. E. R. R. Green (2) stelt dat „de
industrieel archeoloog zich bezig houdt
met het vastleggen en bestuderen van de
overblijfselen van vroegere industriële
activiteiten en in het bijzonder van die
uit de achttiende en negentiende eeuw.
Het daarbij noodzakelijke veldwerk,
inclusief opgravingen, en de methodiek
van het vastleggen van de resultaten .daar
van, maken dat IA tot de archeologie
behoort ook al worden de resultaten niet
door de archeoloog, maar door de be
oefenaren van de geschiedenis der tech
niek en de economische geschiedenis
gebruikt". Deze twee definities, uit vele
andere, leren reeds dat bestudering van
overblijfselen van industriële bouwsels of
terreinen als primaire taak van de IA
wordt gezien en dat conservering niet of
nauwelijks aan de orde wordt gesteld.
Raistrick (3) is het daar wel mee eens,
hoewel hij in zijn boek over IA nogal te
keer gaat tegen al degenen die zich uit
sluitend willen beperken tot het tijdperk
van de Industriële Revolutie. Hij zou het
liefst bestudering van alle industriële
activiteiten van de prehistorie tot het
heden het domein van de IA willen
maken. Deze gedachtengang is wel juist,
want ook vóór de Industriële Revolutie
kwamen er in vele landen reeds zeer be
langrijke industrieën voor. Wat Neder
land betreft kunnen we daarbij denken
aan onze scheepswerven, steenbakke
rijen, bierbrouwerijen, lakenweverijen
e.d. Zelfs in de prehistorie waren er bijv.
in Engeland werkplaatsen c.q. indus
trieën voor het maken van stenen gereed
schappen, hoewel de bestudering van de
overblijfselen hiervan weer tot het gebied
van de „gewone" archeoloog wordt ge
rekend.
In Nederland
Het is vrijwel ondoenlijk om voor Neder
land een opsomming te geven van alle
industriële bouwsels waarvoor de indus
trieel archeoloog zich zou kunnen
interesseren. Daarbij komt nog dat bij IA
het begrip industrie ruim wordt gei'nter-
Locomotief-stelplaats bij Werkspoor
Amsterdam, na 1909
