't Roode Hert
Jï3aaQï<3
In het vroege voorjaar zonden de heer en
mevrouw Hogenhuis-van Rheenen een
uitnodiging rond voor de feestelijke inge
bruikneming van de in alle luister geres
taureerde 17e-eeuwse herberg 't Roode
Hert aan het plein te Oud-Velsen, nabij
het Noordzeekanaal. Om meer dan één
reden mogen we bij dit feit al is het
wat laat wel even stilstaan. Ofschoon
natuurlijk de restauratie op zich het be
langrijkste is, menen we dat het bijna van
nog meer betekenis is dat jonge mensen,
in dit geval het echtpaar Hogenhuis, be
reid waren een dergelijke restauratie tot
stand te brengen. Oud-Velsen wordt in
zijn geheel als beschermd dorpsgezicht
gerestaureerd. De herberg-restauratie is,
zo vertelde ons onze kort geleden afge
treden technisch adviseur ir. F. Otte-
vangers, zeer geslaagd. En dat is voor ons
een reden te meer om aan 't Roode Hert
enige aandacht te besteden.
Een stukje geschiedenis is hier op zijn
plaats. Oud-Velsen is in de vroege mid
deleeuwen ontstaan rond de Engelmun-
duskerk, een van de vijf moederkerken
van Holland omstreeks 720 gebouwd. Op
dezelfde plaats een verhoogd binnen-
duin verrees in de 11e-12e eeuw het
thans nog bestaande tufstenen kerk
gebouw, waarin Romaanse ramen. Over
Oud-Velsen schreef C. F. Janssen in
Heemschut (jrg. 1960) o.a.: „Dit dorp is
in Kennemerland het enige, dat nog een
oud karakter bezit en dat met de nog
overgebleven buitens (Velserbeek, Water
land en Beeckestein) een charmant ge
heel vormt." Toen moest Janssen vrezen,
dat er van het pleintje weinig meer zou
overblijven, maar gelukkig is dat niet
helemaal het geval. Weliswaar moest het
vanouds bekende wagenmakershuis t.b.v.
de verbreding van het Noordzeekanaal
verdwijnen, maar de typische topgevel
met een wagenwiel is behouden geble
ven, d.w.z. aangebracht in de nu geres
taureerde herberg 't Roode Hert. Eerder
kon H. J. Calkoen in zijn boek over Vel-
sen (Vermande Zonen; IJmuiden 1967)
schrijven hoe mooi het laat-17e-eeuwse
huis met trapgevel op de hoek van de
Hoofdbuurstraat is gerestaureerd en hoe
ook het nog oudere huis daar tegenover
in oude schoonheid is herrezen. Zelfver-
meldt de heer Hogenhuis: „Met de aan
wijzing tot beschermd dorpsgezicht door
de overheid (juli 1969) werd beoogd, dat
schaal, sfeer en karakter van het histo
risch geheel van het dorpje gehandhaafd
wordt, zodat zaken, die van historisch
belang zijn, voor het nageslacht bewaard
blijven. Met dit doel voor ogen hebben
de stichting ,Het dorp Velsen' en de ge
meente veel bereikt, de historische kern
is al grotendeels in haar oude toestand
teruggebracht, terwijl andere plannen in
een vergevorderd stadium verkeren."
't Roode Hert of ook wel „het rode
Hart" wordt in de annalèn al aan het
eind van de 16e eeuw genoemd. De
schrijfster Anna van Gogh-Kaulbach is in
Oud-Velsen geboren en heeft indertijd
enige herinneringen aan haar geboorte
plaats opgetekend (Calkoen).
't Roode Hert, waar generaties herber
giers hun gasten van spijs en drank heb
ben voorzien, staat nu weer te pronken
midden op het bijzonder sfeervolle plein
tje. De overwelfde wijnkelder, waarvan
ook Calkoen in zijn boek rept, is prach
tig hersteld. Om de herberg wonen nu
schilders, een tapijtweefster en andere
kunstenaars en ambachtslieden.
Voor 't overige is de restauratie van het
oude pand met zorg en liefde tot stand
gebracht, hetgeen aan het interieur ook
te merken is. Om aan de eisen van een
't Roode Hert, Zuiderdorpstraat, Oud-
Velsen.
(Foto J. Hogenhuis)
moderne herberg te voldoen is wel de
muur tussen de oude gelag- en opkamer
weggebroken. De bestaande muren wor
den nu gebruikt voor culturele activitei
ten: kleine exposities van kunstenaars,
zoals enkele maanden terug met werken
van Paul Höhner en Haye Gemser, terwijl
ook Matthieu Wiegman er al te gast was
en tentoonstellingen van Mary en Jan
Everts en Jan Makkes op het programma
staan.
Vier jaar is er aan de restauratie van
't Roode Hert, onder leiding van archi
tect K. van Keekem, met medewerking
van het gemeentebestuur en CRM, ge
werkt. In deze restauratie zien we een
prachtig voorbeeld, van wat een indivi
dueel lid van Heemschut, de heer J.
Hogenhuis met zijn echtgenote, voor
monumentenbehoud vermag te doen.
v. d. W.