Elf staatsnatuurmonumenten
Rijswijk Z.H. - Boerderij. B. en W.
willen de 17e eeuwse boerderij aan
de Sir Winston Churchill-laan op de
monumentenlijst plaatsen. Na restau
ratie krijgt de boerderij of als kunste
naarscentrum of als dienstencentrum
een bestemming.
Den Haag - Sweelinckplein. De met
afbraak bedreigde panden aan het
Sweelinckplein - er zou een kantoor
gebouw voor in de plaats komen
- moeten, zoals bekend, worden ge
handhaafd. Er is nu een plan in de
maak om de gevels te bewaren en
daarachter kantoorruimte te schep
pen voor een verzekeringsmaatschap
pij-
Den Bosch - St. Jan. In overleg met
het bisdom heeft het kerkbestuur van
de parochie binnenstad 's-Hertogen-
bosch een commissie ingesteld voor
de inwendige restauratie van de
beroemde kathedrale basiliek van
St. Jan. Eerder was een commissie
ingesteld voor de uitwendige restau
ratie.
Montfoort - Kasteel. Tussen het Rijk
en de gemeente Montfoort zijn vrij
wel afgeronde onderhandelingen ge
voerd over de aankoop door de ge
meente van het kasteel, dat tot 1968
gediend heeft tot tuchtschool voor
meisjes. Het kasteel, omstreeks 1160
gesticht, bestaat nog maar uit het
poortgebouw, een achtkantige toren
en wat muren, omgeven-door een
gracht. In 1672 werd de rest van het
kasteel verwoest. Het geheel bevindt
zich in slechte staat; restauratie zal
wellicht een miljoen vergen.
Oldehove - Terpdorpen. Het gemeen
tebestuur van Oldehove koestert plan
nen de twee kleine terpdorpen Nie-
hove en Saaksum te restaureren.
Beide dorpen hebben als middelpunt
een kerk op een terp, met daar om
heen een concentrische bebouwing.
Het zijn maar kleine dorpjes, resp.
met 200 en 150 inwoners. Er schijnt
vooral uit studentenkringen (Gronin
gen) belangstelling voor de meren
deels wat bouwvallige huisjes te be
staan. Zij ondervinden echter nogal
concurrentie van kapitaalkrachtiger
forensen. Men ziet die trouwens meer
en meer over het Groningse platte
land uitzwermen.
Oisterwijk - Balbian Versterhuis. Dit
uit de 17e eeuw daterende huis wordt
thans gerestaureerd. Het is genoemd
naar een kantonrechter die omstreeks
de jongste eeuwwisseling leefde. Er
is een plan om in het pand, na de
restauratie, een museum van de
heemkundige kring ,,De Kleine Meije-
rij" onder te 'brengen. Mogelijk komt
er ook een expositieruimte.
Utrecht - Maria van Pallaesfundatie.
Het Utrechts Monumentenfonds heeft
met de stichting Huisvesting bejaar
den in beginsel overeenstemming be
reikt over de aankoop van de Maria
van Pallaesfundatie aan de Agnieten-
straat. De huisjes van deze fundatie
- twaalf in getal - zijn in 1651 ge
bouwd. De huisjes zullen intussen wel
gerestaureerd moeten worden.
Loco-burgemeester mr. W. van Elk,
die dit in een vergadering van de
gemeenteraad heeft meegedeeld, kon
nog niet toezeggen, dat op deze lijst
ook de St. Lambertuskerk zal komen
te staan. Deze kerk is enige tijd ge
leden - zeer tegen de zin van de
parochianen - door het bisdom geslo
ten.
Dordrecht - Statenzaal. De restaura
tie van het Statenzaalcomplex is vol
tooid. De gelijknamige stichting heeft
hiermee haar werkzaamheden beëin
digd. Bij de overdracht heeft de voor
zitter van de stichting, de heer H. L.
Muller aan de burgemeester een
cheque van 150.000 overhandigd,
een bedrag bijeengebracht door het
bedrijfsleven in en buiten Dordrecht
en de burgerij. Het is bestemd om
het onsubsidiabele gedeelte te beta
len van de kosten, die moesten wor
den gemaakt voor de restauratie van
beide zijvleugels en voor de (oude)
bestrating. De Statenzaal krijgt een
culturele bestemming, evenals trou
wens beide zijvleugels.
Hoogkarspel - Historische boerderij.
De gemeenteraad van Hoogkarspel
heeft besloten de naar schatting 300
jaar oude boerderij Bantam ten be
hoeve van een verkeersverbetering te
slopen.
Enkhuizen - De Vier Kronen. Dit
oude pand is onlangs door een inwo
ner van Enkhuizen aangekocht; het
zal, naar een ontwerp van architect
Fledderus, worden gerestaureerd.
119
Op grond van de Natuurbeschermings
wet heeft de staatssecretaris van
CRM voor de eerste maal elf natuur
gebieden als staatsnatuurmonumen
ten aangewezen. Het zijn:
Elzenbroek in de gemeente Roden
(Dr.). Er komen verscheidene milieu
typen in voor en daardoor een relatief
groot aantal planten- en vogelsoorten;
Meerstalblok in de gemeente Emmen.
Dit gebied is een van de laatste restan
ten onvergraven hoogveen in ons land.
Men vindt er enkele zeldzame tot zeer
zeldzame plantensoorten;
de Kil van Hurwenen in de gemeenten
Rossum en Zaltbommel. Deze geul met
bedding is uit plantkundig en vogel-
kundig oogpunt alsmede wat betreft
het leven in het water van uitzonder
lijke waarde. Er komen in deze kil meer
dan 150 vogelsoorten voor. Boven
dien is hèt natuurmonument land
schappelijk van grote betekenis;
Niemandshoek in de gemeente Schel-
luinen (Z.H.). Hierin komen veel plan
ten-, insekten- en vogelsoorten voor;
de oeverlanden van het Braassemer-
meer in de gemeenten Rijnsaterwoude
en Woubrugge; o m. van betekenis
door de aanwezigheid van verschei
dene watervogels;
de oeverlanden Giessen in de ge
meente Hoornaar (Z.H.) een van de
weinige groeiplaatsen van het zomer
klokje, een narcisachtig plantje;
Oude Dee en Breede Gooi in de ge
meente Dirksland. Dit gebied is van
belang om de vele vogelsoorten, om
het leven in het water en om zijn
plantengroei;
Eendennest, gemeente Sprangen
(N.Br.), vogelkundig van belang;
de Kavelen in de gemeente Best vor
men een klein stuk van de oorspronke
lijke loofhoutbossen in het oostelijk
deel van Noord-Brabant. Er staan
zeldzame kruidensoorten en er komen
veel kleine zangvogels voor;
en tenslotte: het kooibosje in Terhey-
den en de Zelderse Driessen.