Kurhaus- Koekamp
HEEMSCHUT
110 De Haagse gemeenteraad heeft deze
zomer twee belangrijke beslissingen
genomen. Het Scheveningse Kurhaus
schijnt voorlopig behouden. De Koe
kamp lijkt voor altijd bedorven.
Ik hoop zo vurig, dat het droombeeld
van mijn jeugd - de verheven koepel
van het glorieuze Kurhaus - mag blij
ven voortleven. Voor mij als kind, was
die koepel eigenlijk iets heiligs - de
koepel van de ondoorgrondelijke zee
zelve", zo schreef ons, kort vóór de ge
meenteraadsbeslissing viel, een lezer.
Zijn wens, die zo duidelijk het ver
langen van ontelbaar velen vertolkte,
gaat heel misschien in vervulling. In
elk geval wordt het Kurhaus voor
lopig niet afgebroken. Maar de kans
blijft bestaan, dat het voor de bad
plaats zo typerende gebouw op den
duur toch zal worden gesloopt. Alleen
als er een redelijke exploitatiemoge
lijkheid zal blijken te bestaan, was de
bouwcombinatie H8G, die Scheve-
ningen een nieuw aanzicht moest
geven, bereid het Kurhaus geheel of
gedeeltelijk te handhaven.
Deze bereidheid bestond er - zoals
men weet - aanvankelijk niet. Maar
onder de druk van de publieke opinie,
waartoe men waarlijk niet alleen
Hagenaren moet rekenen (zelfs En
gelse architecten pleitten voor behoud
van het Kurhaus en ook uit de Ver.
Staten kwamen adhesiebetuigingen
voor de actie tot behoud) is de bouw
combinatie gezwicht en kwam zij te
elfder ure met de mededeling, dat zij
het Kurhaus vooralsnog niet zou slopen.
Dat leek een geweldige overwinning,
maar in feite staat er eigenlijk niets
vast. In de eerste plaats is het op het
ogenblik, dat we deze regels aan het
papier toevertrouwen, al bekend
dat de desbetreffende bouwcombinatie
de bezittingen van de EMS (eigena
resse van o m. het Kurhaus en het
Grandhotel) niet zal verwerven. De
beslissing van de gemeenteraad is
daarop vooruitgelopen.
De vraag blijft welke bouwcombinatie
het bezit van de EMS zal verkrijgen.
Indien de onderhandelingen met een
nieuwe gegadigde daarover mochten
afspringen, dan staat het er waar
schijnlijk bijzonder slecht voor met de
toekomst van het Kurhaus. Niemand
kan immers zeggen of de nieuwe
andere gegadigde wèl de toezegging
zal doen het markante gebouw voor
lopig te handhaven.
Het voorlopige karakter van de toe
zegging is een uitermate teer punt.
Men wil nagaan of het gebouw exploi
teerbaar is. Voor talrijke deskundigen
lijkt dit een uitgemaakte zaak; zeker als
er een casino in zou worden gevestigd.
Maar beheerders van onroerend goed
zijn meestal harde jongens. Er is be
toogd, dat het Kurhaus in,deplorabele
toestand verkeert, dat het gebouw niet
te herstellen is zonder zeer hoge
kosten. Goed, dat is een argument,
maar voor ons staat geenszins vast,
dat die kosten hoger zouden zijn dan
die van nieuwbouw. Het tegendeel
lijkt ons eerder het geval. Met het
slopen zou men een onvergeeflijke
fout begaan. Men zou er voor eeuwig
het karakter van Scheveningen door
aantasten, het karakter, waarmee
generaties vertrouwd zijn geraakt; een
karakter, dat juist de jongeren in onze
tijd - gelukkig - weer zo aanspreekt.
Met het behoud van het Kurhaus zou
men voorkomen, dat de Scheveningse
kustlijn precies hetzelfde zou worden
als die aan de Middellandse zeekusten
van Spanje en Italië: een oneindige
reeks van vrijwel gelijke, torenhoge
bouwdozen. Het Kurhaus daarentegen
verleent aan Scheveningen iets
eigens, afwijkend van wat men in zui
delijk Europa als alleenzaligmakend
voor de toerist beschouwt.
Zijn we dus niet bijzonder gelukkig met
de voorlopige beslissing over het
Kurhaus, bepaald diep teleurgesteld
zijn we over dat andere besluit van
de Haagse gemeenteraad, nl. dat om
over de Koekamp een viaduct voor de
semi-metro te bouwen. Over de nood
zaak van de semi-metro kan men
twisten, maar dat is dan wel zo lang
zamerhand een onvruchtbare bezig
heid. Immers het nieuwe Centraal
station staat er al en alle nieuwe
wegenplannen en openbare vervoer-
structuren liggen min of meer vast.
Deskundigen hebben echter be
toogd, dat een viaduct over de Koe
kamp niet nodig is. Een tunnel onder
de Bezuidenhoutseweg door in de rich
ting van de Prinsessegracht-Konings-
kade zou zeer wel mogelijk zijn.
Het gemeentebestuur heeft echter
gekozen voor een viaduct. En daarmee
wordt het stadsdeel, gevormd door
Malieveld en Koekamp, onherstelbare
schade toegebracht. Tegenover de
prachtige gevelwand van de bebou
wing langs de Princessegracht, een
der fraaiste historische en architec
tonisch waardevolle gevelwanden, die
Den Haag rijk is, vormt een viaduct een
dermate ernstige aantasting van on
vergelijkbaar stadsschoon, dat de
bouw van een metro-viaduct als on
aanvaardbaar moet worden be
schouwd. Het gemeentebestuur heeft
echter niet willen luisteren. Het is een
schrale troost, dat enkele leden van de
gemeenteraad zich categorisch tegen
het viaduct hebben verzet. Onvergan
kelijk stadsschoon heeft bij hen ge
prevaleerd. Maar in onze techno
cratische tijd springt de overheid he
laas vaak erg onzorgvuldig om met
stadsschoon; in het geval van de
Haagse Koekamp met een stadsdeel,
dan zijn gelijke niet heeft in deze ver
krampte wereld.
v. d. W.
AANVULLENDE MONUMENTENLIJST
Bij onderscheidene beschikkingen van
de minister van cultuur, recreatie en
maatschappelijk werk, mr. H. W. van
Doorn, zijn de definitieve aanvullende
monumentenlijsten vastgesteld voor
de gemeenten Amerongen, Andijk,
Baarderadeel, Beemster, Bleiswijk,
Broek in Waterland, Dalfsen, Den
Helder, Dokkum, Dordrecht, Enkhui
zen, 's-Gravenhage, Haarlem, Hasker-
land, Hasselt, Helvoirt, Heusden,
Hoorn, Houten, Jisp, Laren (NH),
Leeuwarderadeel, Oirschot, Olden-
zaal, Oud-Beijerland, Raamsdonk, „Sij-
bekarspel, Sprang-Capelle, Twisk, Uit-
huizermeeden, Vlagtwedde, Vught,
Westzaan, Woudenberg.
