Heemschut
Levensruimte
Officieel orgaan
van de Bond Heemschut
Opgericht 1911
Beschermvrouwe
H.M. Koningin Juliana
Eindredacteur: J.E. v. d. Wielen.
Redacteur: J. Westerwoudt.
Typografische verzorging:
B.V. 't Koggeschip, drukkers- en
uitgeversbedrijf.
Alle correspondentie betreffende
uitgeversbedrijf, Nwe. Achtergracht 104
Alle correspondentie betreffende de
redactie van het orgaan, richte men
tot het secretariaat
van de Bond Heemschut:
Korenmetershuis, N.Z. Kolk 28,
Amsterdam 1, tel. 22 52 92.
enties, B.V. 'tKoggeschip, drukkers- en
Postbus 1198, Amsterdam 4, tel. 22 97 21.
De roep om meer levensruimte wordt
tegenwoordig althans in ons land
meer en meer gehoord. We den
ken daarbij natuurlijk niet aan de pe
riode tussen het einde van de Eerste
Wereldoorlog en 1945, toen die roep
elders een geladen betekenis had.
Meer levensruimte in ons land is een
zaak van geheel andere aard. Ze
heeft alles met ruimtelijke ordening te
maken, een vraagstuk, waarover in de
loop van de laatste jaren enige om
vangrijke nota's zijn verschenen. Ove
rigens werd pas in 1965 bij het
optreden van het kabinet-Cals de
naam van het ministerie van Volks
huisvesting en bouwnijverheid gewij
zigd in ministerie van Volkshuisves
ting en Ruimtelijke Ordening. Daar
mee werd het vraagstuk van de ruim
telijke ordening duidelijk benadrukten
kreeg het ook meer de aandacht, die
het verdiende. De regeringsnota's
over ruimtelijke ordening vormen in
tussen zo langzamerhand maar een
bescheiden deel van de bibliotheek,
die over dit vraagstuk is gevormd,
nog afgezien van de schriftelijke
stukken, die het parlement erover
heeft geproduceerd.
Wie ook maar met het vraagstuk van
de ruimtelijke ordening in ons land
heeft te maken, weet hoe moeilijk het
is, hoe gecompliceerd. Het wordt voor
een niet onbelangrijk deel beheerst
door het feit, dat we maar een klein
land in de zin van oppervlakte
zijn. Om in het tekort aan grond tege
moet te komen, hebben we o.m. grote
delen van de vroegere Zuiderzee
drooggelegd. Het is waar, de voor
naamste reden voor de drooglegging
was onze landbouwers aan nieuwe
grond te helpen. Dat was toen een
kwestie van landbouwbeleid, een be-
Foto voorpagina: Heusden
Reconstructie van de bolwerken en
ravelijn. Op deze foto is de Maas nog
niet verlegd; los- en laadplaats bij het
verankerde schip.
leid waar we tegenwoordig in het ka
der van de EEG wel iets anders te
genover staan dan in de Eerste We
reldoorlog, toen de Wet tot (gedeelte
lijke) drooglegging van de Zuiderzee
tot stand kwam.
Met betrekking tot landaanwinning is
de visie sterk veranderd. Denken we
bijv. maar aan de vraag, welke be
stemming er eventueel aan de Mar
kerwaard gegeven zal moeten wor
den. Die vraag wordt thans voor een
niet gering deel beheerst door het
probleem van de aanleg van een nieu
we internationale luchthaven. Land
aanwinning in het Eems-Dollargebied
wordt voornamelijk beheerst door
industrievestiging en zeehaventrans
port. Voor het Waddengebied staan
weer andere problemen. De aanleg
van de Maasvlakte daarentegen heeft
vrijwel alles te maken met industrie
vestiging en zeetransport. Bij de tot
standkoming van de Deltawerken is
men van weer een andere visie uit
gegaan. Daarbij stond landaanwinning
bepaald niet op de eerste plaats. In
feite is daar zelfs helemaal geen
sprake van landaanwinning in de
eigenlijke betekenis van het woord.
Al deze zaken hebben intussen in min
of meer verwijderd verband met le
vensruimte" te maken, ook en wel
voornamelijk met ruimtelijke ordening.
Een zeer gecompliceerd probleem,
dat voor een niet onbelangrijk deel
opgekomen is door de omzwaai van
de Nederlandse economie, een om
zwaai van een grotendeels agrarisch
land in een moderne, geïndustriali
seerde staat. Het heeft eveneens te
maken met de groei van de Neder
landse bevolking. Over die groei heb
ben het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek en het Centraal Planbureau in
de loop van de na-oorlogse jaren een
aantal prognoses gemaakt, die sinds
dien moesten worden herzien. Vol
gens de meest recente gegevens be
hoeven we thans niet meer te reke
nen op een bevolking van 21 a 22 mil
joen, zoals men eens heeft aange
nomen. Onze bevolking zal, naar de
laatste prognose, niet uitgaan boven
17 18 miljoen. Dit betekent, dat men
ten aanzien van de ruimtelijke orde
ning op den duur om de gedachten
te bepalen: over zo'n twintig jaar
van een andere opzet zal moeten uit
gaan. Voor huisvesting en openbare
voorzieningen zal dan, naar mag wor
den aangenomen, minder grondopper-
vlakte nodig zijn. Het toenemende
autoverkeer daarentegen zal in elk
geval voorlopig nog heel veel grond
opeisen. En dat zal waarschijnlijk ook
voor de industrie gelden.
Op dit punt aangeland, komen we op
ons eigenlijke uitgangspunt terug: het
probleem van de levensruimte. Het
heeft er nogal eens de schijn van, dat
met betrekking tot de levensruimte
voor onze bevolking niet of te weinig
AAN ALLE HEEMSCHUTLEDEN
De bewaking van de schoonheid
van ons land moet veel intensie
ver door ons worden nagestreefd
dan tot nu toe het geval is ge
weest. Het is ons doel in elke
provincie een technisch-adviseur
aan te stellen, die nauw zal sa
menwerken met de secretaris
van onze Provinciale Commissie.
Deze beide bewakers samen kun
nen echter nooit elke gemeente
van de betrokken provincie onder
hun hoede nemen. Daarom wil uw
bestuur in elk dorp en elke stad
een informateur hebben, die wij
correspondent zouden willen noe
men. „Wie stelt zich beschikbaar"
onder de leuze:
„In elk dorp en elke stad
is Heemschut dag en
nacht op pad."
Aanmelding aan ons adres:
Korenmetershuis
N.Z. Kolk 28, Amsterdam-c.
HET BESTUUR
