f
Vesting Bourtange in reconstructie
EP
iü
"NPL-WTEGRONDMVS
TOVKXXtfljOGËMGNll
34
Toen in 1964, op initiatief van het ge
meentebestuur van Vlagtwedde, een
werkgroep van zestien leden bijeen
kwam, die zich ten doel stelde de voor
malige vesting Bourtange te reconstru
eren, zullen noch de leden van die
werkgroep, noch het gemeèntebestuur
van Vlagtwedde en het minst de Bour-
tangers zelve hebben durven dromen,
dat nauwelijks tien jaar later een com
pleet bastion zou zijn gereconstrueerd,
1
CO.. r:38s
gas, riolering en straatverlichting zou
zijn aangelegd, marktplein en straten
met oude veldkeien opnieuw bestraat,
twee huizen vanaf de fundamenten
gerestaureerd en zeven andere in
restauratie; kort en goed, dat het oude,
slapende dorpje tien jaar later zou gon
zen van activiteiten.
Bourtange is een klein dorpje in het
noorden van de gemeente Vlagtwedde
(Jt j?
W//JV - w.
c ifr+ftt
y.t'fs//
Atn ,<A W/V*
tO l^rftn
tt f*srté>
Z/sr/ss
vX-, w s
Jr /effr/r/sf.
'ihA S>lUvWnQi
CA. l: ttfo
yrr
J-rrm f/r
I
ft
C*- r.mryó
en het ligt tegen de Duitse grens. In de
zestiende eeuw echter was op deze
plaats, temidden van enorme moeras
sen, slechts een zandheuvel „waar
twee karren elkaar nauwelijks konden
passeren" in de verbindingsweg tus
sen de stad Groningen en het Duitse
Lingen en Westfalen Die „tange" ofte
wel zandheuvel werd „der boeren tan-
ge" genoemd en aangenomen wordt,
dat daaruit later de naam Bourtange is
ontstaan.
Het is - althans in het noorden - de
enige nederzetting, die niet als agra
rische, maar zuiver als militaire neder
zetting is ontstaan. In 1580 namelijk gaf
prins Willem de Zwijger opdracht aan
overste Diderich van Sonoy op deze
zandheuvel een schans met vijf bas
tions te graven om met behulp daarvan
de stad Groningen te bedwingen.
Geldgebrek verhinderde de uitvoering,
tot in 1593 graaf Willem Lodewijk de
oude plannen realiseerde.
Moerassen
Zo ontstond Bourtange als een schans
met vijf bastions en dank zij haar lig
ging, temidden van onafzienbare moe
rassen op de weg van Duitsland naar
stad-Groningen, werd het een vrijwel
onneembare sterkte, die bovendien in
de loop der jaren nog aanzienlijk werd
uitgebreid en uitgebouwd. Dat was ook
wel nodig, want het einde van de
zestiende eeuw bracht de drie noorde
lijke provinciën een geweldig krijgsru
moer, waarbij Bourtange enige malen
was betrokken, maar dank zij de unie-
Foto 1:
De prachtige gravure van Covens en Mor
tier uit 1742
Foto 2:
Plattegrond en Doorsneden van de Pastorij
van A. G. J. van Kasteren
Foto 3:
Het Meesterhuis aan de Markt wordt ge
restaureerd. Deze foto dateert van 1966
toen alleen nog maar een nieuw bovenlicht
en hardstenen paaltjes met kettingen waren
aangebracht
Foto 4:
Schetsmatige kaart van passen door het
moerasgebied van Noord-Nederland, af
komstig van dr. G. Overdiep te Groningen
