HEEMSCHUT
van karakter. Er zijn de zeer karakte
ristieke werven, de vaak nog zeer
gave grachtwanden, maar ook sterk
verkrotte straten. De verdeling in drie
klassen poogt dit aan te geven, zij het
uiteraard op een sterk vereenvoudi
gende manier.
De ontwerpers van het gezicht achten
in de A-gebieden het stratenpatroon,
de bebouwing (aard, type, hoogte,
breedte en diepte, bekapping), de inde
ling van de openbare ruimte en de
beplanting, maar ook de gevelindeling
en het materiaalgebruik bepalend voor
het stadsbeeld. In de C-gebieden valt
de nadruk h.i. echter alleen nog op het
stratenpatroon en aard, type en hoogte
van de bebouwing; in de B-gebieden
zijn gevelindeling en materiaalgebruik
geen beeldbepalende elementen meer
maar de overige wel. Zo is een gelei
delijke overgang bereikt die aan de
verschillen in waardering recht moet
doen wedervaren.
Tot de A-gebieden behoren uiteraard
de grachten (de Oudegracht en de
reeks van Nieuwegracht, Krommenieu-
wegracht, Drift en Plompetorengracht),
alsmede de v.m. immuniteitsgebieden
van Domkerk, Janskerk en Pie
terskerk. Daarbinnen liggen de voor
naamste middeleeuwse kerken, vele in
oorsprong middeleeuwse huizen en
het merendeel van de latere patri
ciërswoningen. De bebouwing ver
toont er ondanks alle afwisseling in
stijl een homogeen karakter.
B-gebieden zijn de wallen en singels,
het „tussengebied" tussen de grachten,
de omgeving van de Nicolaaskerk met
de karakteristieke Twijnstraat, de
Springweg en de Mariaplaats. Zeer
opmerkelijk is in dit gebied dat de
oost-west lopende straten in het zuide
lijke deel van de oude stad slechts
zelden geheel in eikaars verlengde
liggen, maar telkens enigermate ver
springen. Daardoor heeft dit stadsdeel,
ondanks de openheid van de grachten
en de Lange Nieuwstraat, een grote
mate van beslotenheid gekregen.
In de resterende C-gebieden is ófwel
de oude stedebouwkundige structuur
door nieuwe bebouwing reeds ver
dwenen, ófwel is de verkrotting reeds
zover voortgeschreden dat herstel van
de bestaande bebouwing onmogelijk
moet worden geacht. Bij verdere re
constructie zal echter niet meer onge
remd te werk gegaan mogen worden.
Het stratenpatroon en de hoogte van
de bebouwing zullen er alle aandacht
moeten hebben, zo wordt in de toe
lichting gezegd, wil de samenhang met
en de handhaving van de karakteristiek
van de andere delen van de oude stad
niet nog verder verloren gaan.
Belangrijk werkstuk
Hoewel men in details kritiek kan heb
ben op de waardering, die aan onder
delen van het gebied is gegeven, valt
te constateren, dat hier een belangrijk
stuk werk ter tafel is gebracht. Het nu
tot stand gekomen beschermde
stadsgezicht dient het uitgangspunt te
vormen voor de door de gemeente
voor de oude stad vast te stellen
bestemmingsplannen. Het is er als het
ware de „onderlegger" voor. Met deze
karakteristiek, deze stedebouwkundige
inventarisatie, als uitgangspunt kan het
stadsbestuur nu met vaart de plannen
tot in details uitwerken. De visie op wat
er met de oude stad wel en niet zou
moeten gebeuren is er nu.
Het valt te hopen dat de Gemeente
raad straks, als zijn mening over deze
aanwijzing gevraagd wordt, volmondig
instemmend zal antwoorden.
W. Thoomes
Boven:
Fraai gerestaureerd woonhuis aan de Nieu
wegracht
FotoSjaak Hamakers
Onder:
Toegangspoortje tot de Cameren van Maria
van Pallaes. (hoek Nieuwegracht en Agnie-
tenstraat)
Foto: Sjaak Ramakers
