Willemstad, een voorbeeld
met moeite
58 Volgens het Aardrijkskundig Woor-
denboek van Witkamp telde Wil
lemstad aan het begin van de 19e
eeyw 1200 inwoners. Honderd jaar
geleden werd de stad door ruim 2000
zielen bewoond. Vandaag telt men in
de kern, in het eigenlijke gebied, nog
maar 1200 burgers.
De stad van vandaag is niet los te
maken van de stad van vroeger, „De
kunst is", zegt de burgemeester, de
heer J. H. Reinders, „de harmonie van
wat was en nu is te synthetiseren".
Als een goed schutter van het heem
staat hij liever in een gerestaureerd
Mauritshuis dan op de bres ervan. En
het Arsenaal gaat hem evenzeer ter
harte, zoals de statige woningen dat
doen, zoals het oude paleis van de
gouverneur, en de straten met hun
typische lantaarns en de opvallende
naamborden. Maar Willemstad moet
ademen om te kunnen leven, oud en
nieuw zullen met elkaar moeten sa
mengaan.
Het is met Willemstad niet gegaan
zoals het met de meeste oude steden
is gegaan. Toen „het dorp van de
Ruygenhil" zo rond 1564 in de gelijk
namige polder werd opgetrokken had
Jan IV van Glymes. markies van Ber
gen op Zoom, het daar voor het
zeggen. Tijdens de 80-jarige oorlog,
in 1582, kwam het gebied in handen
van Prins Willem van Oranje, die het
begon te omwallen. Zijn zoon Maurits
zette het vestingwerk voort. Van
1583 af herbergt de stad dan een
garnizoen, want het is een bolwerk en
het blijft een bolwerk en nog vandaag
is Willemstad een bolwerk, waar het
stempel van Prins Maurits nog te
ontdekken valt. letterlijk en figuurlijk.
Laten wij niet vergeten, dat Maurits
de eigenaar was. Goed, hij schonk
stadsrechten, hij hielp het stadhuis
bouwen, hij stelde f 7000,beschik
baar voor de bouw van de Koepelkerk
(de eerste protestantse kerk in ons
land), hij liet ook voor zich een huis
bouwen, maar Willemstad bleef een
vesting met alle afgeslotenheid van
dien. En er is geen onvruchtbaarder
veld dan een schootsveld. Zo'n
vesting moest „self supporting" zijn,
moest vele militairen herbergen, (in
Willemstad hebben vele Schotse en
Engelse huurlingen gelegen) die van
alles nodig hadden wat des soldaats
is. Maar er was bij alle nadeel altijd
dit voordeel: wat de vesting tekort
kwam, paste de eigenaar bij. Dat lijkt
Hoofdingang Mauritshuis
Proeve van restauratie in Wiiiimstad. Kerkring 37