met vraagtekens
de garage, de voetgangerstoegangen
en de luchtroosters. Daarnaast diende
nog rekening gehouden te worden
met een inmiddels uitgevoerd terras
langs de oostelijke gevel van de Sint
Servaaskerk als podium voor open
luchtmanifestaties én als camouflage
van de entree van dé garage.
In totaal werden vijfenveertig plannen
ingediend. Bij de beoordeling daarvan
heeft een jury onder voorzitterschap
van de Delftse hoogleraar prof. ir. A.
van Kranendonk gelet op een achttal
aspecten, waaronder bijvoorbeeld het
inspelen op het stedelijk gebeuren,
de mogelijkheid tot tijdelijke transfor
matie, de relatie tot de monumenten
en de verkeerstechnische oplossing.
De eerste prijs werd toegekend aan
een team van ontwerpers, bestaande
uit de architect Th. Boosten uit
Maastricht, de beeldhouwer F. Gast
uit Maastricht, de tuin- en
landschapsarchitect W. Snelder uit
Heerlen, NV Philips Nederland te
Eindhoven en hun respectievelijke
medewerkers.
Het bekroonde ontwerp is gericht op
daadwerkelijke uitvoering en op be
perking van de financiële lasten. De
kosten zijn begroot op circa 1,8 mil
joen gulden, maar de realisatie zou in
fasen, gespreid over drie jaar kunnen
geschieden.
Ook het ideële uitgangspunt van de
groep getuigt van werkelijkheidszin:
namelijk het herstellen van het plein
in zijn oorspronkelijke ruimtelijkheid.
Daarom zijn de gelanceerde voorstel
len allereenvoudigst en steken sober
af bij de bizarre en buitensporige
toestanden, waaraan andere inzen
ders zich te buiten zijn gegaan.
Hun Vrijthof zal een plein zijn met
monumenten, cafés en terrassen dat
vooral door voetgangers beleefd
dient te worden. In de opzet van het
winnende team kan het middenvlak
voor uiteenlopende doeleinden ge
bruikt worden. Aan de noordzijde zijn
permanente gebouwtjes gegroepeerd
zoals stalletjes, telefooncellen, over
dekte bushaltes. Maar men denkt ook
aan een rommelmarkt, een kunste-
naarsmarkt en een sprekershoek on
der de bomen.
Zonder het plan te detailleren blijkt
hieruit al voldoende, hoezeer het plein
als leefruimte is bedoeld. Maar vooral
ook het groen moet terug. De mees
te bomen zijn al gerooid en het res
tant heeft zwaar geleden onder de
bouwactiviteit. Wie met weemoed
terugdenkt aan de trotse lindebomen
zal voorlopig wel moeten wachten.
Als de winnaars hun zin krijgen,
wordt het Vrijthof gevat in afwisse
lend hoge en lage platanen, die beter
bestand zijn tegen stedelijke onge
makken dan hun voorgangers. Zelfs
in dat geval zal het jaren duren, eer
het vertrouwde beeld terug is.
Daar onder die bomen zal weer plaats
moeten zijn voor flaneren, zitten,
mensen kijken en bekeken worden en
als de Maastrichtenaren dat zou
den wensen voor nog veel meer.
Carnaval, klimrekken, concerten en
heiligdomsvaart.
Wie tenslotte nog drempelvrees zou
kennen, wordt verleid tot deelname,
tot oversteken van het plein door de
als het ware richtinggevende bronzen
platen in de bodem van het midden
veld, waarop belangrijke gebeurtenis
sen uit de historie van de stad aange
geven kunnen worden.
Dit nieuwe Vrijthof kan een invuloefe
ning worden van menselijk onderne
men, waarbij ongetwijfeld de
ontspanning centraal zal staan in een
raakvlak van historie, religie, commer
cie en hopelijk een beetje natuur.
Op liet ogenblik is het Vrijthof weer
vlak en heeft men die vlakte met een
grintlaag bedekt. De omwonenden
hebben begin mei het herwinnen van
hun plein gevierd met feestelijkhe
den, zonder een definitieve oplossing
dichterbij te brengen. De beslissing
ligt immers in handen van de ge
meenteraad.
Volgt deze de indicatie van het jury
rapport dan komt een aanvaardbare
en niet al te kostbare oplossing in het
verschiet. Als het zó is, dat men met
lapmiddelen genoegen neemt en uit
al die ingezonden plannen wat aardi
ge ideeën selecteert, dan krijgt het
Vrijthof een behandeling, die het niet
verdient. Drs. C. J. A. Genders
Het Vrijthof vóór de bouw van de parkeergarage.
De laatste bomen.