loze schaalvergroting althans in de
kleine steden tot de uitzonderingen
behoort en zo kan ik dan ook de
mening van Fritz Lauber geenszins
onderschrijven, dat in de laatste vijf
entwintig jaar in Zwitserland „even
veel" verloren is gegaan als in de
nabuurlanden tijdens de tweede We
reldoorlog.
Zwitserland belangrijk stede
bouwkundig studie-object
In vele opzichten is Zwitserland, dat
vroeger in het buitenland nooit zo
belangwekkend scheen op het ge
bied van oude stedebouw en archi
tectuur, op het ogenblik een voor
beeld van een belangrijk studieob
ject voor geheel Europa.
Merkwaardigerwijze, merkwaardig
voor iemand die van het platteland
komt, is echter ook het zo imposan
te berglandschap in de ogen van de
Zwitsers zelf enorm kwetsbaar. De
schoonheid van het Zwitserse land
schap, dat steeds van zo grote aan
trekkingskracht is geweest voor toe
risten is tevens een voortdurende
zorg voor de Heimatschutz. Want
om toeristen aan te blijven trekken
moet het land mooi en min of meer
ongerept blijven, maar het moet te
vens vooral in deze tijd van massa
toerisme steeds toegankelijker wor
den. Vandaar de bouw van neder
zettingen, villa's en hotels op plaat
sen die lang niet altijd een bebou
wing van betekenis kunnen verdra
gen en dat nog dikwijls in een stijl
en in een hoeveelheid die het land
schap ontsiert. Wegen en spoorwe
gen vlak langs het water, afgesloten
en met muren omgeven villatuinen of
zelfs parken, lantaarnpalen en elek
triciteitsleidingen kunnen dan in
Zwitserland misschien minder scha
de doen dan in Nederland waar het
vlakke land alles opvallend zichtbaar
maakt wat groter is dan een mens,
zelfs in de machtige verschillen van
hoog en laag kunnen genoemde
openbare of niet openbare voorzie
ningen elke illusie voor de liefhebber
van natuur en architectuur verstoren.
De oevers van de meren en rivieren
zijn in Zwitserland even kwetsbaar
als de onze en het is een illusie te
menen, dat het hooggebergte niet
bedorven kan worden.
Ontsierende kabelspoorwe
gen
Heimatschutz geeft wat dit betreft
145
De nadelen van het stadje Murten als aantrekkelijke toeristenplaats blijkt uit het gebrek aan parkeer- Lausanne.
plaatsen. Een oplossing is vrij eenvoudig: doordat de omvang van het ommuurde deel van de stad
klein is zou men deze kern voor autoverkeer kunnen sluiten. De hoofdstraat is evenals die van Gruyè
res „bezaaid" met restaurants, hetgeen hier minder hinderlijk is, omdat er ook nog wel „echte" inwo
ners te zien zijn.
