Marxveldt staat nog
126
Schuurtje van „het huis van de baron" aan de Bentstraat.
Verprutst Old Ruitenborgh.
Het buurtje aan de andere kant van de kerk dat langs
de oude Haven loopt met rechts ervan een, bedrijvige
palingrokerij, bestaat vrijwel uit onbewoonbaar verklaar
de woningen. Zij werden niet bewoonbaar gehouden en
zullen verdwijnen. In de belendende Bisschopsstraat zet
zich voort wat sedert eeuwen de stijlvolle omgeving van
het bisschoppelijk slot heeft uitgemaakt. Wel veertien
havezathen heeft de oude bisschopsstad - want de bis
schoppen hebben er veel vertoefd - eens gekend. De
grote Oldenhof, nog steeds bewoond, ligt buiten de stad,
de Toutenborgh is een ruïne, dichtbij de haven is de Old
Ruitenborgh, vanouds bewoond door een telg uit het ge
slacht Sloet - nu in gebruik als gemeentehuis. De be
stemming is goed, maar het huis is verprutst; de allure is
er op kortzichtige wijze aan ontnomen.
De kleine havezathe Marxveldt staat er nog, lijkt onbe
woond. En dichtgespijkerd met vervuilde witte muren is
het belendende lage, langgerekte huis dat tot voor kort
werd bewoond en door de bevolking „het huis van de
baron" genoemd wordt. De dikke, karakteristieke zijmuur
die de Bentstraat afbakent moet, evenals het huis ver
dwijnen. Het dak van de stenen schuur erachter is al
flink kapot. Verderop, bij de Old Ruitenborgh, is de zwa
re, oude muur al weggebroken. Er moet, het doet een
beetje lachwekkend aan, een bredere verkeersweg ko
men. Het is verwonderlijk, na de hooggeroemde hoog
bouw is in ons land nu de laagbouw helemaal weer „in".
Zozeer dat een huis met een verdieping als een semi-
bungalow wordt aangeprezen. In Vollenhove is laagbouw
te over - het aardige witte doktershuis in de Bisschops
straat - en van het „huis van de baron" had men met wat
goede wil zeker twee woningen kunnen maken.
De havezathe Hagensdorp aan de overzij is nog be
woond, maar in de Kerkstraat, heel wat aardige oude
gevels, staat nogal wat te vervallen.
In 1964 heeft de Culturele Raad van Overijsel - met suc
ces - een actie op touw gezet voor het behoud van de
toen bedreigde oude haven, met daarin het schiereiland-
je van het Olde Huys.
De Raad meende terecht dat die haven - met de buiten
naven - geschikt was voor de watersport. Maar water
sportmensen moeten hun inkopen doen, willen wel eens
de benen strekken, aan de wal en dan willen zij wel de
gelijk iets „beleven" aan het oord waar zij hun ligplaats
hebben gekozen. Op de massa-nieuwbouw, hoe nuttig
en plezierig die voor de bewoners dan ook moge zijn,
die overal in Nederland in de „nieuwe wijken" hetzelfde
is, is men allang uitgekeken. „Nu kunnen we net zo goed
overal elders gaan wonen in een nieuwe wijk," zegt een
verbitterde Vollenhovenaar, „het wordt hier net zo stom
vervelend."
Krotopruiming is een goed ding, maar het bevorderen
van afbraak is een tweede. Afbraak van cultuurgoed is
aantasting van het wezenskenmerk van ons land. Het
klakkeloos vernietigen ervan gaat niet alleen eenzijdige
doordouwers aan maar het hele volk. Met het almaar
rooien van bomen, het steeds meer nivelleren, het afbre
ken van wat door de eeuwen heen in oorzakelijk ver
band is opgebouwd, wordt ons land steeds meer „leeg",
cultuurloos, STOMVERVELEND.
Ingang Old Ruitenborgh, nu gemeentehuis (Foto's: auteur)
Margrit de Sabionière