Heemschut voor gevelstenen
Het pand Lanen 77 te Harlingen. Zullen de gevelstenen mèt het huis
in elkaar zakken?
foto van deze steen gemaakt; iedereen zal kunnen
constateren dat de steen weer teruggevallen is in
zijn oude staat van verval. Mogen we hier pleiten
voor betere nazorg" bij eenmaal plaatsgevonden
herstel?
Bij een bezoek aan Harlingen werden we ge
troffen door de bijzonder slechte staat van enkele
huizen waarin zioh gevelstenen bevinden. Een
fraaie steen met de Aartsengel Michaël is lelijk
met bruine verf overgeschilderd maar dat haalt
nog niet bij de verregaande staat van ontbinding
waarin zich het perceel Lanen 77, inclusief de 3
gevelstenen, bevindt. We vrezen het ergste voor de
gevelstenen wanneer deze niet tijdig uit het pand
verwijderd worden om elders geconserveerd te
worden. In Harlingen bevinden zich bijzonder mooie
gevelstenen, vaak ook aan leuke grachtjes; wij
betreuren het dat we deze feiten moeten signaleren.
Dat het inmetselen in muren aanbeveling verdient
boven opslag in musea, daarvan getuigen de fraaie
collecties die we in Amsterdam, Franeker, Haarlem
en Leiden kunnen waarnemen.
Toch is het weer jammer dat men in Franeker
de stenen uniform heeft overgeschilderd. Het op
nieuw aanbrengen van de oorspronkelijke kleuren
zou het geheel veel aantrekkelijker maken, zeker
zo direct bij het Kaatsveld!
In de muren van het voorpleintje van het Museum
,,De Lakenhal" te Leiden is een groot aantal bouw-
fragmenten en gevelstenen bijeengebracht. Elk
Ook baldadigheid maakt vaak een einde aan een gevelsteen.
Engelse steeg 2, Amsterdam
stuk is keurig ingemetseld en voorzien van een
plaatje met vermelding van herkomst, voorstelling
enz. Maar verschillende exemplaren zijn in slechte
toestand komen te verkeren. Ook hier zou menig
exemplaar in de oude kleuren gepolychromeerd
dienen te worden.
Amersfoorts voorbeeld
Indien het geld bij verantwoordelijke instanties ont
breekt, zou men dus wat de foto's betreft, het
Amersfoortse voorbeeld kunnen volgen. Maar zou
het aanbrengen van oude kleuren misschien iets
zijn voor gevorderde leerlingen van Kunstaka-
demies?
Bij onze Zuiderburen heeft men eveneens begre
pen dat het hoognodig tijd wordt gevelstenen en
andere bouwfragmenten te bewaren en in elk
geval te registreren. Er is een speciale afdeling
van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimo
nium te Brussel die zich met deze taak bezighoudt.
Uit gesprekken die wij daar hebben gevoerd, menen
wij te mogen vaststellen dat men op de goede weg
is.
Over gevelstenen is de laatste tientallen jaren vrij
veel geschreven. Het wordt tijd dat de zaken op dit
punt gecoördineerd worden en dat eindelijk eens
een volledige inventarisatie tot stand komt.
J. R. Schiltmeijer
