BOEKBESPREKINGEN
OUDE GRONINGER KERKEN
Amsterdamse Bouwkunst 1815-1940
Het niet denkbeeldige gevaar, dat voor een gaaf
behoud van het American Hotel aan het Leidseplein
te Amsterdam dreigde, heeft de Amsterdamse bouw
kunst 1815-1940 in veler belangstelling geplaatst.
In dit rijk geïllustreerde en puntig toegelichte boek
wordt door de schrijver H. J. F. de Roy van Zuydewijn
aandacht gevraagd voor de bouw in een periode, dat
Amsterdam's bebouwde oppervlakte zich bijna ver
viervoudigde.
Een tijd, waarin ook het werk van verschillende
vooraanstaande architekten schromelijk onderschat,
zo niet geheel verwaarloosd, werd in de beschouwingen
over de bouwkunst in Amsterdam.
Zoals terecht in de Gemeenteraad van Amsterdam
door de Raadsleden Dooyes en Nipperus werd ge
vraagd, is opneming op de Monumentenlijst van de be
langrijkste dezer bouwwerken hoog tijd. De schrijver
geeft in dit overzicht een indruk van de betekenis van
dit tijdvak, dat eenvoudig openbarend kan worden
genoemd. Teleurstellend is het aantal gebouwen uit
deze tijd, dat al gesloopt is. Daarom is dit boek tevens
een ernstige waarschuwing.
In 216 bladzijden geeft deze uitgave van J. H. de
Bussy N.V. ruim 200 foto's, gravures en tekeningen.
Prijs 11,50.
Amsterdam voor het eerst gefotografeerd
Jhr. drs. C. C. G. Quarles van Ufford, geeft een
keuze uit een aantal fotografische opnamen van Am
sterdam uit de tijd van 1855-1870.
Een selektie die begeleid wordt door teksten, die on
telbare her en der verspreide en niet altijd terugvind-
bare gegevens in één bundel bijeen brengen. Prachtig
vergelijkingsmateriaal om te laten zien wat sindsdien
in de stad vergevelijk en onnodig verloren ging.
Daarom tevens een pleidooi dat tot voorzichtigheid
maant in deze tijd van sloperswoede in Amsterdam.
Het 185 bladzijden tellende boekje bevat 95 illustraties.
Prijs 8,90.
Wonen in Den Haag
Gaarne maken wij melding van het verschijnen van
een speciaal nummer van het Maandblad der
Gemeente 's-Gravenhage, gewijd aan de laat-19de
eeuwse bouw in de residentie. De schrijver, R. Blijstra,
architectuur-criticus, deed eerder een verhandeling
verschijnen over de Haagse bouwkunst in de eerste
helft van de 19de eeuw.
Met vaardige pen beschrijft de heer Blijstra hoe vaak
op stijlloze wijze met bouwstijlen is omgesprongen,
hoe originaliteit naast plagiaat gestalte kreeg.
Hij laat verschillende bouwheren aan ons oog voor
bijtrekken, waarbij hij niet altijd lof heeft voor de
bouwmeesters van de gebouwen, waarin ministeries
zijn ondergebracht.
De restauratie van de Ridderzaal door Rose is in het
geding onder meer, het beleid van de gemeente
bestuurders met betrekking tot stedebouw eveneens.
In het algemeen laat de schrijver de lezer niet in
het ongewisse omtrent de miserabele bouw van het
besproken tijdvak: „puisten, knobbels, uitwassen en
bochels."
De aflevering is goed gevuld met foto's en platte
gronden.
Haarlem in photografieën
Het bij de Uitgeverij Elmar n.v. te Delft onder boven
vermelde titel uitgegeven boekje springt qua uitvoering
en verzorging wel uit de rij van de vele op dit gebied
verschijnende deeltjes naar voren. Geboeid volgt men,
speciaal als Haarlemmer of als oud-Haarlemmer, de
historie van de stad in de periode 1860-1900.
De inleiding en de tekst bij de foto's zijn van mr. H. C.
Wieringa. Prijs 9,90.
„De oude Groninger kerken bepalen het landschaps
beeld, geven dorpen hun identiteit, boeien door hun
bouw- en schilderkunst". Dat is het motto waaronder de
„Stichting Oude Groninger Kerken" in mei 1969 begon
met haar aktie.
Het is nu zover, dat dreigt te verdwijnen wat geslachten
Groningers eeuwenlang wisten te behouden en respek-
teren. Dat bedreigt het landschapsbeeld met onbeschrijf
lijke schade. Hier zal een stuk middeleeuwse cultuur
verdwijnen als niet wordt ingegrepen. Die ingreep ligt
onder meer in bovenvermelde Stichting, die zich ten
doel stelt de gevaar lopende kerken te verwerven, om ze,
na restauratie of herstel, weer een bestemming te geven,
zo nodig een geheel nieuwe bestemming.
Reeds verwierf de Stichting: de Romaanse toren te
Zuidwolde, kerk en toren van Oostum uit respektievêlijk
13de en 14de eeuw en de kerk en toren te Obergum,
waarvan de kerk een in oorsprong vermoedelijk nog
13de-eeuws schip heeft.
Verwacht wordt, dat de Stichting de kerk en toren te
Midwolde en die te Leegkerk zal verkrijgen.
Op 1 juli jl. had de Stichting reeds .1520 donateurs.
De kerk van Ober gum
De redacteur betreurt dat in het vorige nummer sprake
is van de kerk van Obergum te Winsum. Dat het woord
Oberbergumer gebruikt is, is een verschrijving. De kerk
afgebeeld is: de kerk te Obergum.
De illustraties in dit nummer zijn ontleend aan foto's van: Ton
Koot, pag. 106, 107110; Dick Lemcke, Rotterdam, pag. 103;
Architectenbureau A. A. Kok, Amsterdam, pag. 116, 117;
Publicam, Hilversum, pag. 119; The British Travel Association,
pag. 120, 121; R. Blijstra, pag. 122, 123; Stadsontwikkeling
Gemeente 's-Gravenhage, pag. 106; Provinciale Waterstaat
Limburg, pag. 105.
114
