MEER BEZWAREN TEGEN DE AMSTERDAMSE
JORDAAN-PLANNEN
LEZERS SCHRIJVEN
Kolos in Utrecht
Na de uitvoerige kommentaren en het aan de Jordaan
gewijde adres van Heemschut aan het gemeentebe
stuur, het onvermoeide optreden van de „actie Jor-
daad", „Jordaan blijl staan", en talloze anderen,
vielen de laatste tijd twee gedegen adressen van onze
zusterverenigingen, het Genootschap Amstelodamum
en de Vereniging Hendrick de Keyser op.
Amstelodamum wijst terecht op de „.bevriezingsver
ordening" die de mogelijkheden tot wederopbouw heeft
beperkt en die de ondernemers de moed ontnam om in
de nu afbrokkelende buurt tot positieve doelen te ko
men voor zover binnen het bestaande volume wèl ge
bouwd mocht worden. Zeer juist wijst Amstelodamum
er op, dat uitgangspunten der argumentatie van de
gemeente aanvechtbaar zijn - taktisch vermijdt men
te zeggen dat een onjuiste voorstelling van zaken wordt
gegeven in de gemeentelijke voorlichting, die in wezen
van de Jordaan een tweede Bijlmermeer wil maken.
Uw artikel „De onvoldoende democratie" (Heemschut
3) las ik eergisteren (15 juni). Gisteren kwam ik uit
Utrecht. Iedere keer weer erger ik mij aan die ellen
dige kubus, vlak naast onze prachtige Domtoren. En
nu wéér iets: tegenover het bejaardentehuis H. Swel-
lengrebel, Fockema Andreaelaan 10, verrees zo zoetjes
aan een betonnen kolos - zo lelijk mogelijk - pal tegen
over de voorzijde van het tehuis op nog geen twintig
meter afstand. Gisteren kwam ik na drie maanden
weer in het tehuis. Ik zag tot mijn afschuw het mon
ster omhoog torenen, nu bijna klaar, één brok lelijk
heid. Het is van het administratiekantoor van de PTT,
zegt men. Moet nu per se zo iets lelijks en storends net
gedacht worden vlak voor de neus van de bejaarden,
die vanwege hun leeftijd meest thuis zitten en graag
naar buiten kijken en nu dat brok grauwe steen als
een „bellevue" moeten aanstaren, dat bovendien ook
licht en lucht steelt? Het is misdadig! Natuurlijk kan
Heemschut daaraan niets doen. Daarom schrijf ik deze
ontboezeming ook niet, wel omdat u in uw artikel,
pagina 49, zo treffend en scherp de heren plannen
makers en zogenaamde architecten aan de kaak stelt.
Met volkomen minachting en negatie van gevoelens
van medemensen (in dit geval bejaarden, die geen ver
weer hebben, maar wel veel moeten betalen) wordt
me daar een structuur geconcipieerd, welke een
aanfluiting is voor de gehele mooie buurt van de Ru
benslaan.
Mevr. J. A. M. Crainer
Men merkt op, dat de Jordaan overbevolkt was en dat
een terugloop van 80.000 tot 20.000 zoals de gemeente
stelt, in het licht moet worden gezien van de terugloop
der bevolking in de binnenstad van 300.000 tot
100.000. Wij voegen hieraan toe, dat dit een gevolg
is van de bewuste jarenlang gevoerde politiek tot
cityvorming in de binnenstad, een beleid waar het
stadsbestuur geheel mee op de verkeerde weg is.
Amstelodamum wijst er op, dat het aan de Jordaan-
bevolking aangeboden schetsblad niet uitgaat van de
hier beschreven maatschappelijke studie. Plet legt de
vinger bij de onjuiste opmerking „Wij hebben sterk
de indruk, dat een minder vergaande verbetering geen
bevredigende woonsituatie zal geven en daardoor
geen aantrekkingskracht op de bewoners zal uitoefe
nen". Amstelodamum is er juist van overtuigd, dat
weinig buurten in Amsterdam als juist de Jordaan
zulke goede kansen bieden op een spontane rehabili
tatie zonder ingrijpende wijzigingen in de gegeven
struktuur. Zij geeft daarna in vijf punten de maat
regelen aan.
De Vereniging Hendrick de Keyser, die elf woon
huizen in de Jordaan bezit en merendeels hersteld
heeft en nog vijf panden bezit aan de Brouwersgracht,
wijst op de boeiende en levendige komplexiteit en be
slotenheid, die (onder alle bezwaren door de gemeente
genoemd), toch maar in deze woonwijk bestaat. Ook
de Vereniging Hendrick de Keyser wijst op de onjuiste
voorlichting. Zo laat het aan de bevolking uitgereikte
schetsblad in de Bloemstraat maar zeventien panden
als monument zien. In werkelijkheid zijn er achten
twintig als beschermd monument geregistreerd. Niet
temin wordt volgens het schetsplan de gehele Bloem
straat weggevaagd. Hendrick de Keyser verwijt het
gemeentebestuur onvoldoende respekt voor het histo
rische en monumentale karakter van de buurt. Veront
rustend wordt de voorgestelde verbreding van de
Rozengracht genoemd, met een snelweg op verhoogd
niveau en zorgelijk dat een niet gering deel van de Jor
daan voorbehouden zal zijn aan kantoor- en bedrijfsge
bouwen, bereikbaar door voor snelverkeer openge
houden straten en door de al in het plan betrokken
aanleg van metrostations.
Zij brengt in zeven punten haar wensen naar voren.
Zelden heeft een gemeentebestuur in onze geschiedenis
zo misgetast in het peilen van de gevoelens van de be
volking, zelden heeft een Raad zich telkens opnieuw,
zij het schoorvoetend, zo in de luren laten leggen om
zijn goedkeuring te hechten aan verdere aftakeling van
een stad, waarvan de schoonheid en het karakteristieke
leefmilieu zo'n internationaal erkende vermaardheid
had. Hoe lang gaat deze kruik nog te water?
90
