7
Amsterdam. Pand Vijzelstraathoek Prinsengracht.
bij elkaar staken. Een der mooiste voorbeelden van
een 2de woonhuis onder dezelfde kap vindt men op de
Brouwersgracht hoek Binnen Wieringenstraat3, uit
1744.
Het idee om bij het woonhuis apart te verhuren
„achterhuisjes" onder dezelfde kap aan te bouwen is
echter ouder, hoewel het maar zeldzaam voorkomt4).
Reeds in de stadsuitleg van de 1ste helft der XVIIe
eeuw komt dit voor, zoals het onlangs door architect
IJsbrand Kok herstelde woonhuis Herengracht (77)
hoek Korsjespoortsteeg uit 1632, waarin het achter
huisje zijn oorspronkelijke vorm heeft bewaard, ook
wat het interieur betreft5).
Brouwersgracht 218 uit ca. 1650 bevat reeds twee
achterhuisjes in de Binnen Oranjestraat0), vermoe
delijk onder dezelfde kap.
Als men zich afvraagt of de huizen Prinsengracht 626
en 628 wel echt panden van de gracht zijn, moet men
bedenken, dat de diepte van zulke achterhuizen altijd
gelijk is aan de breedte van het hoekhuis. Zij liggen
noodgedwongen vèr binnen de achtergevelrooilijn van
hetzelfde blok, en zijn dus inderdaad enigszins schuch
ter ten opzichte van hun „echte" buren. In vroeger
jaren zou geen eigenaar het zich in zijn hoofd hebben
gehaald om een huis met zulk een geringe inhoud van
een erg kostbare gevel te voorzien, aangezien het om
exploitatiewoningen ging. Het lijkt mede daarom aan
gewezen de „bestaande" vorm van de huizen te hand
haven.
1. grachtenboek plaat 6; de gravure van Gaspar
Philips wijkt af van de oorspronkelijke lay-out van
het grachtenboek (uitgave Stadsdrukkerij 1962)
wat betreft de kapvorm van het huis Keizersgracht
662; ten onrechte dacht de graveur dat het „achter
huis" een „eigen" kap had.
2. afbeelding in „Ons Amsterdam" 14.-213
3. Meischke en Zantkuyl- Het Nederlands woonhuis,
487 e.v.
4. idem 88
5. idem 302 1
6. idem 258 de achterhuisjes bestaan nog, doch de ge
vels zijn in de loop der jaren sterk gewijzigd.
