Het betekent alleen dat het wiel, net als de schrijf
kunst of typografie, een ondergeschikte rol in de cul
tuur zal krijgen Toen de auto nog nieuw was,
oefende hij de typische mechanische druk uit die
functies tot explosie brengt en ze scheidt. Hij scheidde
arbeid en woonplaats als nooit tevoren. Hij liet elke
stad exploderen in een dozijn voorsteden en breidde
daarna vele vormen van stedelijk leven uit langs de
verkeersweg, totdat de open weg één grote stad leek
te worden. Hij vormde de asfaltwoestijnen en liet
honderdduizend vierkante kilometer groen en mooi
land met cement plaveien. Tegelijkertijd vernietigde de
auto de stad als een ongedwongen milieu waarin ge
zinnen konden bestaan. De straat, zelfs de stoep werd
te druk voor een ongedwongen omgang van jongelui.
Toen de stad zich had gevuld met mobiele vreemde
lingen werden zelfs de buren vreemdelingen. Dat is
het verhaal van de auto dat nu wel bijna uitverteld is.
Het tij van smaak en tolerantie is sinds de TV ge
keerd De auto heeft dus aan alle ruimte die men
sen verenigen en scheiden, nieuwe modellen gegeven,
en dat zal hij nog wel een tiental jaren volhouden,
tegen die tijd zullen de elektronische opvolgers van
de auto er zijn."
Wij zetten deze citaten natuurlijk niet achter elkaar
om het intelligentiepeil van de beweringen van Hu-
genholtz en McLuhan te vergelijken; Hugenholtz kan
zich op Nietsche beroepen: das Recht des Menschen
dumm zu sein ist ein unabanderliches Menschenrecht.
Wat wij er wel mee bedoelen is dat de woorden van
McLuhan een gevoel van bevrijding geven uit de
benauwende verstarring die iedereen ervaart als hij
opgesloten zit in de giftige uitlaatgassen-walm van een
verkeersverstopping. Dit kan zo niet doorgaan, het is
te absurd dat honderden ingeblikte mensen zich zitten
te ergeren, terwijl zij, als zij hun auto thuisgelaten had
den, hun doel per tram, fiets of zelfs te voet, vlugger
bereikt zouden hebben.
De automobilist is verwend, zei wethouder Hamm, en
verwende mensen voelen de ergernis dat zij hun zin
niet krijgen als de aantasting van hun recht. Wat
zij nu eenmaal niet kunnen is daarvan de betrekkelijk
heid, of de kortstondigheid inzien. Zij moeten rustig
en duidelijk te verstaan krijgen dat het écht niet mo
gelijk is om duizend auto's te parkeren op de ruimte
waar er maar honderd kunnen staan.
Zou er dan geen oplossing bestaan voor de parkeer-
chaos in de binnenstad en met name in de Amster
damse binnenstad? Wij geloven dat de opgave van de
komende jaren bestaat uit het vinden van een complex
van soepele overgangsregelingen naar een oplossing die
nog niet zichtbaar is, naar nieuwe, volgens McLuhan,
elektronische transportmedia. Dat betekent in ieder
geval méér ruimte reserveren voor verkeerssoorten die
in de stedelijke structuur wel redelijk zijn en niet hin
derlijk, de voetganger, de fietser en het openbaar ver
voer. Het betekent zeker dat wij ermee moeten stop
pen een zó onevenredig groot deel van de beschikbare
middelen te besteden ten behoeve van de particuliere
personenauto's, die voor het woon-werkverkeer in de
stad door hun aantal onbruikbaar zijn geworden
144
