Heemschutberichten
Boekbesprekingen
Rijswijk, bestemmingsplan bebouwde kom I
Heemschut heeft B en W van Rijswijk zijn voldoening
betuigd dat in het gewijzigde bestemmingsplan het
Tollenshuis en het oude Raadhuis gespaard zullen
blijven. Het spijt het Heemschutbestuur echter dat
de zuidelijke gevelwand van de Kerklaan, die revali
datie verdient en van belang is voor het dorpsbeeld,
aan parkeerhavens zou worden opgeofferd. Daarvoor
moet elders vervangende ruimte te vinden zijn.
Koog aan de Zaan, bestemmingsplan Honig
Hoewel Heemschut er waardering voor heeft dat in
het ontwerp-bestemmingsplan de industriële bebou
wing op enige afstand gehouden wordt van de molen
„Het Pink", is de woningbouw deze molen al zo dicht
genaderd dat de vraag rijst of het niet verstandiger
zou zijn deze molen naar de Zaanse Schans te ver
plaatsen. Hetzelfde geldt voor het Molenmuseum.
Beide objecten zouden een grote aanwinst voor de
Schans betekenen en daar ook op zichzelf meer be
zoekers trekken dan thans. Deze suggesties heeft Heem
schut aan de gemeenteraad voorgelegd.
Groningen, structuurplan stadsdeel Noorddijk
De bezwaren die Heemschut naar voren gebracht heeft
tegen dit plan, zowel bij het gemeentebestuur van
Groningen als in de inmiddels bij Groningen gevoegde
gemeente Noorddijk, werden in een brief aan G.S. ge
handhaafd.
Schoorl, plan kabelbaan
In 1960 signaleerden wij in deze rubriek drie kabel
baanprojecten: in Rheden, in Scheveningen en in
Renkum. Een nieuw geval van de kabelbaanse koorts
doet zich nu voor in Schoorl. Heemschut heeft B. en
W. verzocht géén vergunning ex art. 20 Wederop-
'bouwwet te verlenen voor dit project. Kabelbanen
horen thuis in pretparken of in de bergen, niet in ons
gevoelige landschap waar zij storend en schadelijk zijn.
Een fotoboek als Oude Boerderijen dat onlangs ver
scheen bij de uitgeverij N. Kluwer in Deventer, zal
over een jaar of tien waarschijnlijk niet meer zó ge
maakt kunnen worden. De Stichting Historisch Boer
derij Onderzoek en de Rijksdienst voor de Monumen
tenzorg, die hun medewerking verleenden, kennen het
terrein; de inventarisatie is in grote trekken gereed.
De fotograaf Ger Dekkers reisde ruim een jaar lang
het land rond om de mooiste voorbeelden in de goede
belichting op te nemen, de heren A. A. C. Maaskant
en Kees Post zorgden voor de samenstelling en de
verklarende tekst. De merkwaardige verscheidenheid
van de boerderijtypen in ons land komt in haar gehele
rijkdom en schoonheid tot uiting. Nu is dit er nog,
schaars geworden weliswaar, maar nog aanwezig. Wij
weten echter dat bij geen groep monumenten het
behoud zoveel problemen meebrengt als bij de boer
derijen. Het zijn tenslotte óók bedrijfsgebouwen, hun
vorm en constructie hangt nauw samen met methoden
van agrarisch bedrijf die in een eeuwenlange ontwik
keling groeiden maar nu in snel tempo veranderen. Het
is nu eenmaal goedkoper een schuur af te dekken met
golfplaten van kunststof dan met stro of riet, en een
boer kan geen paarden in bedrijf houden als hij beter
uit de voeten kan met een tractor. Deze omstandig
heden maken dat het achteruitgaan van de karakte
ristieke schoonheid van de oude boerderijen en hun
harmonie met het omringende landschap, met de
erven, beplanting en bijgebouwen, veelal een onver
mijdelijkheid heeft die niet in die mate bij de stede
lijke bebouwing bestaat. Vaak is een nieuwe, niet-
agrarische bestemming als woonhuis of vakantieverblijf
de enige oplossing om het bouwkundig karakter zo
veel mogelijk te handhaven.
Het mooi verzorgde boek doorbladerend komt de
herinnering boven dat vóór 1940 het landschap nog
in sterke mate werd bepaald door dergelijke boerde
rijen. Nu wordt men getroffen door hun zeldzaam ge
worden schoonheid.
Wie daarvoor ontvankelijk is moet niet verzuimen
zich dit boek aan te schaffen. Leden van de Bond
Heemschut kunnen dit doen via ons bureau, Nieuwe-
zijds Kolk 28, en krijgen het boek dan voor 65,
i.p.v. de winkelprijs van 79,
Heeren en Bueren, bijdragen tot de geschiedenis van
Warmond, (uitgave van Kruseman's Uitgevers Mij NV
Den Haag, onder redactie van A. G. van der Steur,
met bijdragen van P. A. B. Bakkers en elf anderen)
is een indrukwekkend voorbeeld van lokaal geschiede-
nisonderzoek. Warmond heeft een eigen Historisch
Genootschap, en het resultaat van hun belangstelling
en speurzin is in deze uitgave neergelegd. De historie
van dit oude dorp, met zijn feodale achtergrond in
de kastelen Teylingen en Warmond, blijkt dan veel
boeiender te zijn dan een leek kan vermoeden.
Fibula-Heemschutreeks, Den Haag, vroeger en nu,
door Dr. C. de Wit
Nu de reeks enigszins op gang komt en de goede ver
zorging van illustratie en naslaggegevens vanzelfspre
kend wordt aanvaard, vallen de verschillen op in de
manier waarop de verschillende auteurs hun onder
werp hebben behandeld. Den Haag heeft het goed
getroffen in de heer C. de Wit. Zijn verhaal is leven
dig en boeiend, het geeft bijzonderheden over de
bouwgeschiedenis maar tekent tegelijk de sfeer van
het historische gebeuren dat met die gebouwen en
straten verweven is. Het boekje over Den Haag is
bovendien vanuit het Heemschut-standpunt geschre
ven: hoe de Ridderzaal gered werd na eerst van een
gietijzeren interieur te zijn voorzien, blijft een school
voorbeeld van de mentaliteit waar wij dagelijks tegen
strijden.
103
