betrokken organisaties, toen niet door B en W werd
aanvaard. Inplaats daarvan is een werkgroep uit de
Raad voor de Stedebouw bezig geweest een preadvies
voor te bereiden over de programma-eisen voor een
herziening van het plan. In ons aprilnummer 1969
heeft nog een polemiekje gestaan tussen architect
Knijtijzer en schrijver dezes, beide deel uitmakend van
de genoemde werkgroep.
De werkgroep heeft zijn preadvies voltooid, het is
aanvaard door de Raad van de Stedebouw en aan het
gemeentebestuur voorgelegd. Hoewel het nog geen
openbaar stuk is mag als bekend worden verondersteld
dat de werkgroep de nota-binnenstad op dit punt
onderschrijft dat het Nieuwmarktgebied in hoofdzaak
tot het wonen bestemd moet worden.
De woonpanden dienen uitgerust te worden met be
hoorlijke moderne voorziening, maar er hoeft, terwille
van de eigen aantrekkelijkheid van het binnenstad
karakter, niet gestreefd te worden naar het in nieuwe
woonwijken gangbare type.
Het historische straatsramien, de parcellering en de
huidige bouwstructuur moeten waar dit mogelijk is
worden behouden. Voor bedrijfsbebouwing bestaan
goede mogelijkheden langs de doorbraak. Een van de
belangrijkste conclusies is dat het aanbeveling verdient
verschillende plannen te laten ontwerpen om daaruit
de meest waardevolle opzet te kunnen kiezen.
Dat het gemeentebestuur deze aanbeveling volgt en
voornemens is om aan drie particuliere architecten, aan
wie alle gemeentelijke informatie ter beschikking zal
worden gesteld, de opdracht te geven, elk een nieuw
plan-Nieuwmarkt te ontwerpen, zal in brede kringen
met voldoening worden begroet. Het was een van de
kernpunten van het ook in ons blad gepubliceerde
commentaar van 17 organisaties op de nota-binnen
stad, dat het gemeentelijk apparaat voor bestemmings
plannen een beroep zou moeten doen op het buiten de
ambtelijke sfeer aanwezige potentieel aan kennis en
talent. Voor het verkrijgen van goed gefundeerde en
uitgewerkte alternatieven werden prijsvragen en vooral
meervoudige opdrachten aanbevolen.
Dit zal nu het eerst in het Nieuwmarktgebied gebeu
ren. Daarmee is de weg naar een betere toekomst voor
dit geschonden stadsdeel geopend.
De drie architecten die zich binnenkort over het
Nieuwmarktgebied gaan buigen staan voor een niet
geringe opgave. Zij krijgen géén blanco papier voor
zich maar een zwaar beladen erfenis. Er is al veel ge
sloopt. Tientallen huizen staan ontruimd en gedeelte
lijk dichtgetimmerd te wachten op een beslissing: slo
pen of herstellen.
Formeel is die beslising nu weer uitgesteld tot het
moment dat de gemeenteraad zijn keuze zal maken
uit drie projecten, waarvoor de opdracht nog gegeven
moet worden volgens het preadvies van de raad voor
de stedebouw dat in geheel verschillende richtingen
kan worden geinterpreteerd.
Het is wel jammer dat in april 1968, toen de bespre
kingen gaande waren met bestuurders van de werk
groep Amsterdam '75 en A et A, en hunnerzijds aan
gedrongen werd op een opdracht aan een deskundige
van buiten de dienst, B en W niet meteen met dit voor
stel van de meervoudige opdracht zijn gekomen. Dat
zou zeker als een waardevolle uitbreiding van hun
voorstel door de adressanten zijn aanvaard.
Waarom worden toch de suggesties, wensen en voor
stellen van de sterk met het binnenstadsprobleem méé-
levende organisaties, in Amsterdam eerst zo lang mo
gelijk buiten de deur gehouden? Nu is er wéér ruim
een jaar voorbij gegaan, en voordat het definitieve
plan-Nieuwmarkt is vastgesteld zullen het jaren zijn.
Gedurende die tijd vervalt de buurt verder. Dat is een
onhoudbare situatie.
Er is bovendien een andere factor in het geding die
op de gang van zaken invloed heeft, ook wat het tijd
schema betreft, en dat is de uitvoering van de grote
verkeers-technische werken. Het exacte verloop van
het metrotracé is nog niet bekend.
Maar de Dienst der Publieke Werken houdt er wel
rekening mee, in die zin dat men de baan en dan
liefst zo ruim mogelijk vrij probeert te houden of te
krijgen. Het argument om de oostlijn die door het
Nieuwmarktgebied zou lopen prioriteit te geven
was de verbinding van Bijlmermeer met het centrum.
De bebouwing van de Bijlmermeer voltrekt zich in
industrieel tempo, de eerste blokken zijn al bewoond,
en dus is er een sterke aandrang om met de oostlijn
te beginnen zodra de vereiste toestemmingen en finan
ciën van rijkswege zijn gegeven.
Dan moeten er liefst geen oude huisjes meer in de
weg staanDe metro is trouwens niet het enige
breekijzer. Terwijl dit voorjaar de nogal moeizame
gesprekken in de werkgroep-Nieuwmarkt in volle gang
waren, begon PW met het wegbreken van de oude
Opname april 1969: de nieuwe brug in aanbouwrakelings op
de hoek van hel huis de Pinlo gericht. De tussen hel betonijzer
zichtbare huizen zijn sindsdien gesloopt.
99
