Heemschutberichten
Natuurbescherming
In ons vorige nummer gaven wij een overzicht van
twaalf instellingen die huizen en grond beheren met
het doel daarvan de culturele en wetenschappelijke
waarde in stand te houden.
Om volledig te zijn zouden wij aan een compleet
Heemschut-nummer niet genoeg gehad hebben, zo
talrijk zijn dergelijke organisaties in ons land. Gericht
als Heemschut nu eenmaal is op architectonische en
stedebouwkundige waarden kwam in ons overzicht de
natuurbescherming toch te weinig naar voren. Gaarne
geven wij daarom bekendheid aan een mededeling
die ons van de zijde van het provinciaal bestuur van
Gelderland bereikte over de belangrijke rol die de
provincie daar vervult bij de natuurbescherming. In
een periode van vijf jaar, van 1964 tot nu, verleende
de provincie in dertig gevallen financiële steun bij aan
kopen door hetzij de Vereniging tot behoud van
Natuurmonumenten, hetzij de Stichting Het Gelders
Landschap, hetzij de Stichting Vrienden der Gelder-
sche Kastelen. De grootste bijdrage betrof het Deeler-
woud, waarvan de provincie een vierde van de totale
kosten die 8 miljoen bedragen, aan „Natuurmonu
menten" toezegde. Bij verschillende kleinere objecten
was de provinciale bijdrage naar verhouding nog ho
ger: de helft of een derde.
Ons bericht over de Vereniging tot Behoud van Na
tuurmonumenten behoeft enige correcties: het leden
tal is in enkele jaren van het vermelde getal 64.000
tot ruim 87.000 gestegen. Het Leuvenumse Bos, met
het landgoed Hagenau genoemd als elk van de eerste
aankopen van „Natuurmonumenten" op de Veluwe,
is een afzonderlijk bezit gebleven, en behoort niet bij
het Nationaal Park Veluwezoom.
s-Gravenhagebestemmingsplan Nieuwe Kerk en om
geving
Bij de behandeling van dit ontwerp-bestemmingsplan
in de gemeenteraad is aan één van de door Heem
schut ingebrachte bezwaren tegemoetgekomen: het zal
niet meer mogelijk zijn om, met toestemming van B en
W, rondom de Nieuwe Kerk hoger dan 20 m te bou
wen. Volgens Heemschut is de limiet van 20 m op
zichzelf al te hoog. De goothoogte van de Nieuwe Kerk
is immers 17 m, en de dominerende werking die dit
bijzondere monument ten opzichte van zijn omgeving
heeft, gaat bij een dergelijke omringende bebouwing
verloren. B en W stellen daartegenover dat de hoogte
van 20 m noodzakelijk is voor een parkeergarage;
hetgeen slechts Heemschut's standpunt ondersteunt
dat een dergelijk gebouw ter plaatse onaanvaardbaar
is. Heemschut heeft in een brief aan G.S. zijn bezwa
ren gehandhaafd, en opgemerkt: „Het plan wordt ken
nelijk volledig beheerst door financiële factoren. Wij
hebben voor dergelijke overwegingen zeker begrip,
maar staan op het standpunt dat de Nieuwe Kerk
daaraan niet mag worden opgeofferd en de opzet dit
grootse monument voor het nageslacht te bewaren in
het onderhavige bestemmingsplan zeer onvoldoende tot
uitvoering wordt gebracht".
Bergen op Zoom, bestemmingsplan Het Ravelijn"
Heemschut is bij G.S. van Noord-Brabant in beroep
gegaan tegen het door de gemeenteraad van Bergen
op Zoom vastgestelde bestemmingsplan. Er bestaat
volgens ons bestuur geen enkele noodzaak om dit be
langrijke vestingbouwkundige monument te bestem
men tot vestigingsplaats voor een muziekschool en
eventueel een openluchttheater. Het monument zou
daardoor niet een zinvolle gebruiksfunctie krijgen
waf in het algemeen aanbeveling verdient maar in
zijnEkarakter worden aangetast.
Zwolle, stadhuis plannen
Het Zwolse gemeentebestuur is ontstemd over het feit
dat Heemschut in zijn advies over de stadhuisplannen
gewezen heeft op een gebrek aan openheid bij de
voorbereiding daarvan.
De burgemeester acht dit inmenging in de functione
ring van het locale bestuur, waarmee Heemschut niets
te maken heeft. Ons bestuur heeft er in zijn antwoord
op gewezen dat uit het raadsvoorstel zelf blijkt hoe de
voorbereiding van het project geheel in besloten ver
gaderingen heeft plaats gehad. Aan de openbare raads
vergadering waarin het definitieve schetsplan werd
aanvaard, ging verder alleen een bijeenkomst met de
pers en de ambtenaren vooraf. De burgerij en de be
langstellende organisaties konden dus slechts uit de pers
en de raadszitting waar het besluit viel, vernemen wat
er zou gebeuren. Heemschut blijft van mening dat aan
dergelijke belangrijke ingrepen in het hart van een
stad voor alle belangstellenden de gelegenheid moet
voorafgaan om de plannen te bestuderen en een ge
fundeerde mening naar voren te brengen.
Overigens handhaaft Heemschut zijn bezwaren tegen
de verplaatsing van de zuidelijke wand van het Grote
Kerksplein.
Roermond, structuurplan
Van het v.m. Karthuizerklooster is behalve de kerk,
de kapittelzaal en de refter ook nog de prachtige kruis
gang en de door een muur omgeven tuin aanwezig.
Heemschut heeft er bij de gemeenteraad voor gepleit
deze tuin open te stellen voor het publiek, en er geen
parkeerplaats te maken. Een tweede parkeerterrein
dat door het ontwerp-structuurplan wordt aangege
ven, n.1. aan de Jezuïtenstraat en de Lindanusstraat, is
inmiddels achterhaald doordat het z.g. Christoffelhuis
gehandhaafd blijft, wat dezerzijds van harte wordt
toegejuicht. Als de belangrijkste parkeervoorziening
geeft het plan een parkeergarage aan. Heemschut acht
deze zeer ongelukkig gesitueerd, en beveelt een andere
plaats aan, n.1. de terreinen waar thans nog het bedrijf
V.D.B. is gevestigd. Deze terreinen liggen beter, vergen
geen grove ingreep in de stedelijke structuur en komen
binnenkort vrij.
91
