langrijke regionale handel. Geleidelijk liep de econo
mie weer terug om in 1830 haar dieptepunt te berei
ken. In de 19de eeuw was de armoede hief zeer groot.
De aanleg van Zeebrugge was een poging .om de eco
nomie te herstellen door de stad weer een directe
verbinding met de zee te geven. Geleidelijk wordt de
toestand gunstiger, niet het minst door de meest mo
derne bron van inkomsten, het toerisme. Wat rest er
nu nog in het huidige stadsbeeld aan architectuur
historisch waardevolle bouwwerken? We zullen een
korte inventarisatie1) opstellen, verdeeld over de
volgende vijf perioden:
a. de middeleeuwen (tot midden 16de eeuw)
b. de renaissance en de Barok.
c. de eerste helft van de negentiende eeuw (Neo
Klassicisme).
cl. de periode daarna.
a. De middeleeuwen
Uit de vroege middeleeuwen resten ons voorname
lijk de grote gebouwen zoals:
Het Belfort met de Hallen 1280 begonnen met de
bouw).
Het prachtige gotische stadhuis (1376).
De Dubbelkapel van St. Basilius en Het Heilig
Bloed (3de kwart 12de eeuw).
De Jeruzalemkerk (begin 15de eeuw).
De O.L. Vrouwekerk (in het 2cle kwart 13de eeuw
begonnen met de bouw).
De Salvatorkerk (omstreeks de tweede helft van de
13cle eeuw begonnen met de bouw van de huidige
kerk), en niet te vergeten het merkwaardige St. Jans
hospitaal (waarvan de vroegste bouwgegevens terug
gaan tot het begin van de 13de eeuw).
Van de middeleeuwse woonhuizen, voornamelijk uit
de 15cle en 16de eeuw zijn er nu nog ongeveer 300
bewaard gebleven. Enkele goede voorbeelden hier
van zijn:
Naalclenstraat 19 1440)
Wijnzakstraat 1 1500)
Oude Burg 33 (1574)
Nieuwstraat 6 (1565).
Met zekerheid kunnen we stellen dat achter vele la
tere gevels nog middeleeuwse woonhuizen schuilgaan.
b. Renaissance en Barok
De renaissance vond in deze handelsstad al zeer
vroeg een goede voedingsbodem. Van de vroege
voorbeelden zijn vermeldenswaard de gevel van de
Burgerlijke Griffie (1534-1537) en het vroegere hof
van Pittem (1548).
Van de woonhuizen uit de periode van het midden
van de 16de en 17cle eeuw zijn er nu ongeveer 750
i) Dc gegevens voor deze inventarisatie zijn verstrekt door
Dr. Luc Dcvlicghcr, wetenschappelijk attaché Provincie
West-Vlaanderen.
Spinolareihoek Verwersdijk, op de achtergrond St. Walbur-
giskerk, gaaf bewaard stadsbeeld, waarin de invloed van het
neo-klassicisme duidelijk merkbaar is. Oudere bouw is door
de kleur in het totaalbeeld opgenomen
(foto Timp)
bewaard gebleven. Representatieve voorbeelden hier
van zijn.
Steenstraat 25 (1621)
Zuidzandstraat 40 (1630)
Braambergstraat 34 (1664).
Steenstraat 18 (1728)
Steenstraat 20 (1716)
Mallebergplaats 4 (1756).
Een aantal gevels met zeventiencle-eeuwse kenmer
ken dateren hier echter van het begin van de acht
tiende eeuw.
De achttiende eeuw heeft weinig grote bouwwerken
voortgebracht. Het belangrijkste is wel het Gerechts
gebouw (1722-27).
Van de achttiende-eeuwse woonhuizen zijn er onge
veer 350 behouden gebleven, zoals:
c. Neo Klassicisme (eerste helft negentiende eeuw).
Deze periode is voor Brugge van groot belang ge
weest voornamelijk door de grote eenheid in archi
tectuur en kleur.
In de eerste helft van de negentiende eeuw heeft hier,
ook al door de staatkundige eenheid, dezelfde ont
wikkeling plaats als in ons lancl, n.1. het teruggrijpen
naar de klassieke vormenwerelcl maar met vergroving
van de vormen en versobering van het materiaal. Ook
hier werden vele bestaande panden door verbouwing
en vooral door bepleistering aangepast aan de toen
geldende stijlnormen. De stimulans hiertoe kwam
vanuit Brussel. Niet alleen in Brugge maar ook in ons
land, voornamelijk in de steden Den Bosch en Breda,
is deze invloed vanuit Brussel zeer groot geweest.
85
