tretteerde heeft een cömmandostaf in de rechter
hand. Dat dit Kommandenr Tan van Tii'phpprV is
tret niet aangetroffen, hetgeen niet zeggen wil, dat
Elisabeth trouwde Jacob Reijniersz. van Amster
dam, die Secunde was bij de Kommandeur.
Ook haar jongere broers Carel en Jacob van Op-
dorp uit Culemborg namen dienst bij de V.O.C. Zij
waren aan boord van „Het Wapen van Holland"
met hun oom Gerrit van Harn. Carel bracht het
zelfs tot Secunde en Jacob werd scribent van het
Kaapse bestuur. Later gingen zij naar Nederlands-
Indië.
Nog een kleinzoon van Govert Anthonisz.,. Aernoud
Faa, vloog uit en werd Secunde te Mocha, Opper
hoofd in Siam.
Dat in De Fonteyn, het huis waar zij door familie
banden mee verbonden waren, dat zij allen kenden
en bezochten, pioniersgeest leefde, wordt door deze
gegevens wel onweerlegbaar bewezen. Het is een ex
tra stimulans om dit huis nu te restaureren.
Restaurantie-voornemen
Het was 1951, dat prof. dr. W. A. P. Smit in een
brief aan de burgemeester van Culemborg schreef,
dat hij restauratie van De Fonteyn van urgent be
lang achtte, niet alleen uit een oogpunt van steden
schoon en monumentenzorg, maar als een recht
streekse herinnering aan een van Culemborg's groot
ste burgers: de pionier Jan van Riebeeck.
De restauratiegedachte bezielde burgemeester Van
Koningsbruggen. In 1958 zocht hij daarvoor steun
bij de Zuidafrikaanse ambassadeur Geldenhuys, bij
zakenlieden, historici en monumentenbeschermers.
Een comité kwam tot stand, waarin o.m. monumen
tenzorg de A.N.V.V. en de Nederlands Zuidafri
kaanse Vereniging waren vertegenwoordigd.
In 1959 wist onder de bezielende leiding van burge
meester H. A. J. M. van Koningsbruggen en ge
meentesecretaris A. van Urk de gemeente Culem
borg eigenares te worden van het complex, dat als
Van Riebeeck's huis in Culemborg bekend was ge
worden. Het betrof het dubbelpand De Fonteyn
met een 19de-eeuws klein pand er naast. Voor res
tauratie was geen geld. De hoop gevestigd op de
Zuidafrikaanse regering bleek ijdel.
In 1960 zou de restauratie twee ton gekost hebben.
In maart 1963 besloot de gemeenteraad tot restaura
tie, die nu 280.000,— zou kosten. De subsidie van
Rijkswege liet echter op zich wachten.
Bij een reis van ondergetekende door Zuid-Afrika
in 1964 bleek, in het bijzonder bij het Zuidafrikaan
se equivalent van de Bond Heemschut in Neder
land, nl. het bestuur van de Stigting Simon van
der Stel, eveneens de verwachting te leven, dat het
Van Riebeeck huis behouden en hersteld zou mo
gen worden. Met de directeur van deze stichting de
volhardende historicus dr. W. Punt volgden bespre
kingen en correspondentie met nadere uitwerking-
van de plannen om tot restauratie te geraken.
Intussen werd een Stigting Van Riebeeck-huis in
Pretoria in het leven geroepen, met het doel om van
particulieren gelden bijeen te brengen, ter onder
steuning van de restauratie in Culemborg. Voor
zitter werd rechter dr. V. G. Hiemstra, verder prof.
dr. F. E. J. Malherbe en dr. W. Punt, ondervoorzit
ters, prof. dr. F. C. L. Bosman, S. J. van Ewijck van
de Bilt, prof. dr. G. S. Nienaber, dr. J. Ploeger, H.
C. Sandrock, leden en W. L. Banting, besturend di
recteur.
In Nederland kwam de Nederlandse Stichting Van
Riebeeck-huis tot stand in het stadhuis te Culem
borg op 3 maart 1966, met als oprichters Burge
meester Van Koningsbruggen en gemeentesecretaris
A. van Urk uit Culemborg en voorzitter en secreta
ris van de Bond Heemschut mr. Arn. J. d'Ailly en
Ton Koot uit Amsterdam.
Aan de wieg stonden mede o.m.: mr. P. J. W. Beit
jes, Jhr. mr. K. E. O. von Bose, R. Vogels en de
Zuidafrikaanse gasten prof. dr. .F Bosman en dr. J.
Meijer.
Het diep betreurde overlijden van burgemeester H.
A. J. M. van Koningsbruggen dreigde een ernstige
stagnatie te veroorzaken in de ontwikkeling der
plannen, maar wnd. burgemeester drs. A. H. Stad
houders bleek een doorzetter, die het belang van de
restauratie juist inzag. Zijn benoeming tot burge
meester van Huissen NB. dreigde opnieuw een leeg
te te veroorzaken op de voorzittersstoel van de Stich
ting, maar de nieuwe burgemeester drs. L. J. Her
mans was onmiddellijk bereid deze plaats in te ne
men.
Inmiddels had in februari 1967 de Raad der ge
meente Culemborg besloten het Van Riebeeck-huis
voor het symbolische bedrag van 1,— over te dra
gen aan de Nederlandse stichting. Op 9 maart 1967
had de officiële oprichtingsvergadering van de Zuid
afrikaanse stichting te Pretoria plaats gehad.
In oktober 1967 werden door het stichtingsbestuur
in het stadhuis te Culemborg, de plannen met de
restauratie-architect C. W. Royaards besproken, een
nieuwe begroting werd opgesteld, die nu 5]/2 ton zou
bedragen. Er werd tot Statutenwijziging besloten,
omdat in de oorspronkelijke statuten niet tot uiting
kwam wat altijd de bedoeling was geweest dat
de stichting als eigenares zelf zou gaan restaureren
en exploiteren. In november 1967 had de aanbeste
ding plaats. Het overlijden van mr. d'Ailly, die een
stimulerende rol had vervuld bij de jongste ontwik
keling, was een groot verlies voor de stichting. Het
bestuur werd aangevuld met mr. Keuning, die
het penningmeesterschap op zich wilde nemen na
mens het A.N.V.V. de heer P. Korthuys en de heer
A. van der Paauw. De Stigting Simon van der Stel
wees dr. Punt aan als vertegenwoordiger in het Ne
derlandse stichtingsbestuur met Ton Koot als se
cundus. De Zuidafrikaanse stichting wees de heer
W. L. Banting aan als vertegenwoordiger met de
heer A. van Urk als secundus.
50
lapt pr nipt nn p-pstaan zon hphhpn.
