tretteerde heeft een commandostaf in de rechter
hand. Dat dit Kommandeur Jan van Riebeeck is
valt niet te betwijfelen. Toch is er iets vreemds met
dit portret. Het maakt de indruk van een 50-jarige
man. Hij is dan Secretaris van de Hoge Regering
van Oost-Indië. Dat Van Riebeeck geen gebrek had
aan eigenwaarde, bewijzen zijn brieven, waarin hij
zich „stichter" en „bruglegger" noemt, maar ander
zijds had hij voortdurend het oog gericht op Neder-
lands-Indië, om daar een hoge, liefst de hoogste top
te bereiken. Wonderlijk is dan, dat hij zich nog zou
laten portretteren in zijn lagere rang van Komman-
deur aan de Kaap.
Maar, dan rijst de vraag, is het wel het portret van
een vijftigjarige? Een scherp onderzoek van het op
doek geschilderde portret, ingesteld in maart 1968
tezamen met de hoofdrestaurator van het Rijksmu
seum de heer H. Mertens, leert, dat het gezicht
grondig overgeschilderd is, dit betreft niet minder
dan de ogen, de neus, de mond, de omlijning van de
wangen en het haar. Zelfs de rechterhandschoen is
totaal overschilderd.
Als portret heeft dit, overigens authentieke, schilde
rij daarom weinig waarde. Dit verklaart tevens,
waarom het zo weinig gelijkenis vertoont met het
door Dirck Craey in 1650 geschilderde jeugdportret.
Een signatuur of jaartal is op dit Kommandeurspor-
tret niet aangetroffen, hetgeen niet zeggen wil, dat
het er niet op gestaan zou hebben.
Als de zaken zó staan, kan het portret nog vóór
1662 gemaakt zijn, dat zou dan aan de Kaap moeten
zijn geweest, dan wel onmiddellijk na aankomst in
Nederlands-Indië. In dat geval zou de overschilde
ring het gelaat een aanzienlijk ouder aanzien moe
ten hebben gegeven.
Dit schilderij, maakte met 25 andere familieportret
ten, stammend uit de Van Riebeeck's, deel uit van
een schenking aan het Rijksmuseum door jhr. mr.
J. H. E. K. van Swinderen in 1884.
Onder de 26 schilderijen bevinden zich een, onder
cat. no. 734 en 735 vermeld, manne- en een vrouwe
portret in vrij gave toestand (Dit in tegenstelling
dus tot de vermelding in Godée Molsbergen „Jan
van Riebeeck en zijn tijd", dat dit schilderij over
schilderd zou zijn. Juist het Kommandeursportret is
overschilderd!), beide op eikehout geschilderd, naar
elkaar toegewend en van de afmetingen van respec
tievelijk 74 x 54 cm en 74 x 50 cm. Het vrouwepor
tret is links onder gesigneerd Ao 1650 D. Craey E.
Het mansportret vertoont geen signatuur of jaarcij
fer. Etiketten, die de indruk maken uit de 18de
eeuw te dateren, achter op de panelen geplakt, ver
melden, dat dit Jan van Riebeeck en zijn vrouw
Maria (de) la Quellerie zijn. Van de schilder Dirck
Craey is niet zo veel bekend. Hij moet geboren zijn
48
Jan Tan Riebeeck als kommandeur aan de Kaap de Goede
Hoop, schilder onbekend. Me kwart 17de eeuw. Het gezicht
is sterk overschilderd. Doek 91 x 61 cm. Rijksmuseum.
Jeugdportret van Jan van Riebeeckpendant i>an het portret
van Maria de la Qiiellerie, door D. Craey, niet gesigneerd of
gedateerd, eikenhout 74 x 54 cm., Rijksmuseum.
s
