LOOPT SLUIS GEVAAR?
De tweehonderd leden van de Bond Heemschut, die
zaterdag 9 september deelnamen aan de Heemschut
dag 1967 in Sluis hebben daar kennis kunnen nemen
van de voortreffelijke samenwerking tussen Gemeen
tebestuur en burgerij op het gebied van het stads-
schoon. Wat dit te betekenen had heeft een ieder
kunnen zien, die besefte, dat in 1944 niet minder dan
voor 80% van Sluis verwoest werd en die kon waar
nemen in welke sfeer het stadje is gerestaureerd en
herbouwd. Niet zonder reden is dan ook aan het ge
meentebestuur van Sluis de Heemschut-oorkonde
verleend.
Sedert enkele jaren heerst er ongerustheid in Sluis in
verband met het wetsontwerp tot herindeling van de
gemeenten in Zeeuws-Vlaanderen. Volgens de laatste
voorstellen zullen de 31 gemeenten in Zeeuws-Vlaan-
deren tot 5 gemeenten worden teruggebracht, waar
bij Sluis zal worden opgenomen in de gemeente Aar
denburg, die dan 6400 inwoners zal tellen. De kern
van Sluis telt 2400 inwoners, die van Aardenburg
2000, de gemeente Sluis telt 2800 inwoners, de ge
meente Aardenburg 3800 inwoners.
Heemschut zou weinig met herindeling van gemeen
ten te maken hebben, als hier niet een zeèr specifieke
Heemschutzaak in het geding was, zoals de schoon
heid van Sluis. Als het dynamische, hecht samenwer
kende Sluis deel moet gaan uitmaken van het stati
sche, agrarische Aardenburg en van daar uit be
stuurd gaat worden dan is de vrees allerminst onge
grond, dat de belangen van Sluis niet meer op de wij
ze behandeld zullen en kunnen worden Zoals die op
zo voortreffelijke wijze met zulke voorbeeldige resulta
ten in Sluis zelf zijn behandeld.
Aanvankelijk werd dit ook erkend in het eerste voor
stel van 1963, dat luidde: „Deze gemeente met haar
oudheidkundig en historisch karakter ware als zelf
standige gemeente te handhaven". Ook de zelfstan
digheid van Aardenburg wordt in 1963 bepleit, „op
grond van dezelfde motieven als Sluis. Voorts wijkt
de geaardheid van de inwoners van Aardenburg af
van die van Sluis."
In het tweede voorstel van 1964 vindt men een samen
voeging weer wel wenselijk en dan om der wille van
de oude gebouwen: „Het aanwijsbaar gemeenschap
pelijk belang handhaving van het historische ka
rakter en stedenschoon vormt naar onze mening
een bindende factor".
In het opnieuw veranderde, nu derde en laatste voor
stel, nl. van 1965, is de argumentatie: „De gemeen
ten Aardenburg en Sluis hebben historische kernen
met een eigen karakter en met specifieke belangen,
welke omstandigheden een opneming in de combi
natie Oostburg niet wenselijk maken".
„Ook de min of meer statische toestand, waarvan in
het gebied van deze gemeenten gesproken zou kun
nen worden, maakt dit standpunt, naar wij aanne
men, aanvaardbaar".
Opmerkelijk is dat hier de verschillende geaardheid
van de monumenten zowel als die van de inwoners
ten opzichte daarvan in één pot worden gegooid en
bovendien dat hier van „statische toestancl" wordt
gesproken, een kwalificatie die zeer goed past op
Aardenburg, maar nu juist net niet geldt voor Sluis.
Of noemt men het statisch dat Sluis 140 midden
standszaken heeft met 7 redelijk grote en 6 kleinere
hotels benevens tien pensions, dat de inwoners van
Sluis miljoenen guldens hebben geïnvesteerd om
Sluis tot een nationaal en internationaal bekend toe
risten- en winkelcentrum te maken, zodat daar een
miljoenenopbrengst in deviezen tegenover staat. Van
clc 993.000.000 door de A.N.V.V. als deviezenop-
brengst van Nederland genoemd, nam Zeeland, vol
gens de Prov. V.V.V. in Zeeland er 100.000.000
voor zijn rekening, daarvan was het aandeel van
Sluis 60.000.000. Over statisch gesproken!
In het proces van de ontsluiting voor de recreatie
speelt Sluis in Zeeuws-Vlaanderen een geheel eigen
rol. Aan de grens ter plaatse passeren per jaar
750.000 auto's en 9.000 bussen, in totaal 4 miljoen
personen. Dat zouden afschrikwekkende cijfers kun
nen zijn, als men niet gezien en ervaren had hoe dit
opgevangen en gehanteerd wordt in Sluis en. hoe dat
daar in goed samenspel tussen burgerij en overheid
in banen wordt geleid. Over statisch gesproken!
Het is juist de verdienste van de Sluizena'ren, dat zij
onder deze omstandigheden Sluis hebben gemaakt
wat het is en wat voor Heemschut dan ook aanlei
ding was om daarvoor de Heemschutoorkonde uit te
reiken.
Wat bezielt de voorstellen van het Ministerie van
Binnenlandse Zaken, om tot deze gemeentelijke her
indeling te komen?
De karakters en specifieke belangen van Sluis en Aar-
clenburg verschillen zo fundamenteel, dat men zou
mogen verwachten, dat hier terdege rekening mee ge
houden zou worden. Wat hier te gebeuren staat is
zo'n maatschappelijk èn cultureel belang, dat men
een samenspraak met het Ministerie van Cultuur,
Recreatie en Maatschappelijk Werk zou wénsen, om
voor deze belangen op te komen, belangen die kenne
lijk veronachtzaamd of althans gekleineerd zijn.
Over de nodige consequenties van de herindeling in
Zeeuws-Vlaanderen zullen wij niet schrijven. Wij be
perken ons tot Sluis en Aardenburg, juist omdat wij
op onze Heemschutdag zo nauw geconfronteerd wer
den met Sluis èn met Aardenburg.
Wel wijzen wij op de resultaten van het voorbereiden
de onderzoek dat de vaste commissie uit de Tweede
Kamer voor Binnenlandse Zaken met betrekking tot
de gemeentelijke herindeling heeft ingesteld.
27
