BOEKBESPREKINGEN
NIEUWE LEDEN
Als buitengewoon lid traden toe:
(Tussen haakjes de namen van de voorstellers)
Mej. J. H. V. Bakhuizen van den Brink, Amster
dam; N. Boon, Baarn; Mevr. M. H. Bouma-Groene-
wegen, Amstelveen (Mej. W. F. v. d. Broek); Mej.
M. H. Haitsma, 's-Gravenhage; A. P. Hasselba.ch,
Leiden; Mevr. J. M. C. Heemskerk-te Loo, 's-Gra
venhage; Mej. J. van Heiningen, Goes (C. Postma);
J. v. d. Heuvel, Amersfoort; K. Jassies, Colmsch.ate
O.; Mr. P. J. de Kanter, 's-Gravenhage (Mevr. W.
Westerman Holstijn-v. Hettinga Tromp); Prof. Dr.
G. A. Kessler, Blaricum; M. Keszelaer, 's-Graven
hage; Mevr. J. S. Keyser, Bilthoven; Dr. P. W. Klein,
Gouda; J. B. de Klerk, Amsterdam; Dr. Ir. L. J. J.
van der Kloes, Wageningen; W. J. Kok, Rotterdam;
J. van der Krol, Apeldoorn; Drs. P. Kuyper, Lei
den (A. Kuyper); Mej. D. C. Laeijendecker, Amster
dam; S. C. H. Leenheer, Rijnsburg; H. J. Leeuwen
berg, Edam; G. Lemmens, Nijmegen; W. van Liemt,
Haarlem; H. B. Lohman, Obdam; M. J. A. I.oh-
man, Haarlem; Mej. J. J. A. Löhnis, Amsterdam;
A. M. Le Loux, Amsterdam; Mevr. G. Nieuwenhuis-
Koning, Hillegom; L. Rademaker, Oostvoorne; H.
A. J. Resink, Enschede (B. te Lintelo)Drs. H. G.
Ruhaak, Leiden (A. Kuyper); Jac. Schenk, Amster
dam; J. J. W. F. Schutter, Glanerbrug (B. te Lin
telo); M. Smits, Leersum; Prof. Dr. F. H. Sobels,
Noordwijk/B.; Mevr. H. van Stij de Regt-Schuur-
kamp, Gouda; Mevr. E. Swart-Snuyf, Amsterdam
(A. Kuyper); Mej. Mr. M. A. Tellegen, Goor (Mw.
H. Waller-Pierson)Mej. J. G. Veld, Amsterdam
(Dra. R. Koperberg)M. yerkade, Roden Dr.; B.
de Vries, Assen; Mej. C. G. de Vries, Leiden; G. W.
de Vries, Velsen; Mej. Zr. E. de Wilde, Amsterdam
(A. Kuyper)Mevr. J. van Willigen-Bijlsma, Gouda.
96
Bij van Dishoeck, van Holkema en Warendorf N.V. verscheen
in de serie „Kerkelijke Kunst" een deeltje over Edelsmeed
kunst, geschreven door de Utrechtse museumdirecteur Dr.
D. P. R. A. Bouvy. Het ruim met foto s en tekeningen ge-
illustreerde werk behandelt de kerkelijke edelsmeedkunst aan
de hand van de belangrijkste liturgische voorwerpen: de kelk,
de monstrans, de kandelaar enzovoort, waarvan de voorbeel
den gekozen zijn uit de Nederlandse musea. De zucht tot ver
andering die thans ook in hevige mate het eeuwenlang zo
stabiele gebied van de katholieke eredienst beroert, maakt dat
allerlei liturgische begrippen vervagen. Deze situatie maakt
een boekje dat systematisch de kerkelijke gebruiksvoorwerpen
van metaal in hun historische ontwikkeling behandelt, dubbel
waardevol. Prijs 6,90.
Dezelfde uitgever verzorgde onder auspiciën van de historische
vereniging „Oud Wassenaer" ter gelegenheid van haar tien
jarig bestaan het door E. M. C. M. Janson geschreven boekje
Wassenaar, historische verkenningen (prijs 5,90). Dat Was
senaar niet alleen voor de belastinginspectie maar ook voor
mensen met belangstelling voor de geschiedenis een gebied vol
verrassingen vormt, is nog weinig bekend. Op het eind van de
achttiende eeuw bestond het uit twee heerlijkheden, Wasse
naar en Zuidwijk, die samen 1753 inwoners hadden in ruim
300 huizen, met 26 buitenplaatsen. Uit een oud dorpje en een
groot aantal aanzienlijke buitenverblijven met park groeide
de huidige gemeente. Veertig jaar geleden dacht het gemeen
tebestuur dat die groei zich zou moeten voortzetten tot een
woongebied van 500.000 mensen, tot diep in de duinen en
over de polders, en een verkaveling van de buitenplaatsen.
Die visie week voor een beter begrip voor het zo rijk aan
wezige natuurschoon. Het huidige uitbreidingsplan beperkt
zich tot een maximum van 30.000 a 35.000 inwoners. Voor de
prachtige parken met de vaak merkwaardige huizen bestaat
nu een andere mogelijkheid dan te worden verknipt in per
celen bouwterrein, namelijk bestemming tot openbaar groen.
In tien „verkenningen" heeft de schrijver zijn verhaal over
de historie der deftige behuizingen van Wassenaar gegroe
peerd, over verdwenen kastelen en welverzorgde villa's.
De in ons blad welbekende naam Ton Koot, ditmaal niet in
zijn functie van secretaris van de Bond Heemschut maar als
slotvoogd van het Muiderslot, staat borg voor het door Meyer
Pers N.V. te Wormerveer uitgegeven boek Dat was te Muden,
de geschiedenis van het Muiderslot. Die geschiedenis begint
dramatisch met de gevangenschap en de dood van graaf
Floris V. Het huidige Muiderslot dateert op de fundering
na van 1380. Toen is het op last van hertog Albrecht van
Beieren herbouwd. De glorietijd van P. C. Hooft en zijn kring
neemt uiteraard een belangrijke plaats in het verhaal in.
Voor de Nederlandse cultuurgeschiedenis zijn echter de lot
gevallen in de negentiende en twintigste eeuw niet min
der boeiend. Gedegradeerd tot munitiemagazijn, bijna voor
sloop verkocht, slachtoffers van eindeloze verwaarlozing, inzet
van energieke pogingen tot herstel, zo was het Muiderslot het
toneel van een voortdurende strijd tussen onverschilligheid en
liefde voor een belangrijk historisch erfdeel. De huidige staat
van het museum Muiderslot en de functie die het thans weer
vervult bieden een bemoedigend voorbeeld van de uiteinde
lijke overwinning van het culturele verantwoordelijkheidsbe
sef. Het levendig geschreven verhaal is overvloedig geïl
lustreerd en zeer verzorgd uitgegeven. Prijs 7,90.
Een imposant stuk historisch onderzoek is uitgegeven door de
Europese Bibliotheek te Zaltbommel in het boekwerk Het
huis Dever te Lisse door A. M. Hulkenberg. In zijn voorwoord
vertelt de schrijver dat hij'als jongen vaak naar de verweerde
steenklomp van de oude ridderhof wandelde en dat hij
er later jarenlang vanuit zijn klasselokaal op uitkeek. Er is
ook wel een hartstochtelijke speurzin voor nodig om uit gedeel
telijk nog onbekend archiefmateriaal de gegevens bijeen te
zoeken die in dit boek zijn verwerkt. Niet alleen de geschie
denis van het gebouw maar ook van de families die er ir. de
loop van ongeveer zeven eeuwen hebben gewoond, is tot ir de
verst bereikbare details nagespeurd.
Een Gids voor de Dom te Utrecht.
Wie een belangrijk gebouw gaat bekijken, heeft behoefte
aan een gids.
Het is jammer, dat er voor de Nederlandse monumenten
slechts bij uitzondering een handig boekje beschikbaar is
waarin het belangrijkste wordt medegedeeld wat de bezoeker
weten wil.
Des te verheugender is het, dat het getal van deze gidsjes
één dezer dagen verrijkt is met een exemplaar dat vanwege
inhoud en uitvoering kan gelden als een model:
In en om de Dom, geïllustreerde gids van het Utrechtse
Dom complex, door A. Graafhuis en H. J. H. Knoester, uit
gegeven bij Oosthoek's Uitgeversmaatschappij N.V
In 24 pagina's tekst wordt een helder geschreven, zeer ver
antwoord overzicht gegeven van de historische en kunst
historische bijzonderheden en een duidelijk leesbare platte
grond; 28 bijzonder fraaie afbeeldingen completeren het boek
je, waarmee wij de schrijvers, de uitgever en de initiatief
nemers van harte geluk wensen
Het zou te wensen zijn dat er meer van dergelijke nuttige
publicaties verschenen. ]5.
