„redt de rijp
99
In Noord-Holland benoorden het IJ kunnen wij
minder dan waar ook in Nederland van een „oor
spronkelijke toestand" spreken. De vaderlandse ge
schiedenis is er geschreven in dijken en doorbraken,
inpoldering, verlanding en strijd om de vaarwegen
open te houden. De grootste verandering tot nog toe
wordt echter de noordwaartse uitstraling van de
Randstand Holland, in Kenriemerland, de Zaan
streek en naar Purmerend. Niet alleen de grootste
maar ook de meest ingrijpende en, wanneer niet alle
krachten worden ingespannen om deze gedaante
verwisseling verstandig te sturen, wordt het de ver
andering die de sporen van de vorige transformaties
met al hun schoonheid en karakter definitief zal uit
wissen.
Dat de jarenlange strijd van Heemschut om het
laatste stuk historisch stadsschoon van Purmerend,
de Where, tegen de dempingsplannen te verdedigen
tenslotte verloren werd, zal bitter betreurd worden
wanneer het oude stadje dat eens zo ontoegankelijk
tussen de watervlakten van de Purmer, de Beemster
en de Wormer lag, de kern zal zijn geworden van
een woongebied voor honderdduizend mensen.
Want Purmerend zou totaal gesloopt, herverkaveld
en herbouwd moeten worden om kwijt te raken wat
het nu geworden is: een lelijk, karakterloos, ver
knoeid provinciestadje.
Eertijds voer men van de haven van Purmerend
westwaarts over de Beemster naar het Schermer
eiland, om daar af te meren bij het rijke walvisvaar
dersdorp De Rijp- Nu rijdt men door Midden-
Beemster en wie een goed geheugen voor Heem
schut-zaken heeft, herinnert zich het Koninklijk
Besluit van 11 maart 1961 (zie onze jaargang 1961
blz. 48-49) waarbij het door G. S. bekrachtigde be-
sluit van het waterschap om de sloot langs de Mid
denweg gedeeltelijk te dempen, werd vernietigd.
Waarom? Omdat, zo zegt het K.B.: „aan de fraaie
aanblik afbreuk zou worden gedaan, indien rnel de
demping van dit water langs de Middenweg een be
gin zou worden gemaakt; omdat het zoveel mogelijk
handhaven van het dorps- en stedenschoon als een
algemeen belang in de zin van genoemd wetsartikel
moet worden aangemerkt; en omdat er in de stuk
ken tueliswaar op gewezen wordt dat demping.
aan de verkeerssituatie ten goede zal komen doch
dat hier niet van een zodanige noodzaak kan wor
den gesproken dat hieraan het dorpsschoon ten offer
zou moeten worden gebracht
Een belangrijk besluit over een kleine sloot, dat
zeker mede te danken is aan het feit dat niet alleen
Heemschut, maar ook de gemeenteraad en verschil
lende plaatselijke verenigingen bezwaren tegen het
dempingsplan hadden gemaakt. Het is immers van
het grootste belang dat men ter plaatse opkomt voor
het eigen dorps- en stadsschoon. Gebeurt dit, dan
krijgt Heemschut's bijdrage kracht en blankbodem,
ontbreekt het zie Purmerend dan wordt de
situatie hachelijk. Vandaar dat wij de oprichting
van de stichting „Redt de Rijp" in mei 1966 als een
voortreffelijk initiatief begroeten, niet in het minst
omdat het gevolgd is door een krachtige en intelli
gente aktiviteit. Want het is geen kleinigheid om na
een jaar een publicatie gereed te hebben als het
boekje „Haring in een tonnetje" (te bestellen door
94
Grote Dam 1.
%-r
Grote Dam 5.
j i
Grote Dam 3.
