Nieuwe leden
te noemen de rijke schouw uit het stadhuis nu
weer teruggebracht worden naar zijn oorspronkelijke
plaats, of kan met een zorgvuldige kopie in het
Makiezenhof worden volstaan?
Er zijn echter ook geruststellende zekerheden: nu
de restauratie eenmaal gaande is, loopt het Markie
zenhof geen gevaar meer. In de strijd om de oude
woonhuizen die in alle historische stadskernen gaan
de is, betekent uitstel van het herstelwerk door be
stedingsbeperking de zekere ondergang van dozijnen
waardevolle panden die anders behouden waren
gebleven; een restauratie als van het Markiezenhof
kan desnoods getemporiseerd worden, maar niet
meer gestopt.
Met het derde grote monument dat bezichtigd werd,
de O. L. Vrouwepoort, die van de verdedigingswer
ken uit 1500 bewaard bleef, kwam het gezelschap
in de sfeer van de vesting Bergen op Zoom die
eeuwenlang de toegang tot het noorden vanuit Ant
werpen verdedigde en aanleiding gaf tot het be
roemde Valeriuslied. Even voorbij de poort konden
de Heemschutters het resultaat van een door de
Bond verloren strijd zien: de gedempte haven, nu
met een kleine verdieping bestraat maar ondanks
dit niveauverschil een mistroostige en ongepropor
tioneerde vlakte.
Tijdens de goed verzorgde koffietafel in „de Hol
landse Tuin" werd het woord gevoerd door Heem-
schuts' voorzitter mr. Arn. J. d'Ailly en door bur
gemeester ir. L. Peeters die, hoewel uiting gevend
aan zijn waardering voor het werk van de Bond,
zijn voorkeur uitsprak voor het compromis, voor de
z.i. gulden middenweg tussen economische en cul
turele waarden, en in dit verband gewaagde van de
tegenstellingen die bij de uitvoering van de Monu
mentenwet naar voren kwamen.
Het middagprogramma bestond uit een rondrit met
acht autobussen langs Halsteren, waar de kerk en
het raadhuisje bezichtigd werden die beide geres
taureerd zijn en een bijzonder charmant geheel vor
men, en vervolgens naar Wouw. De ruime kerk, een
statig voorbeeld van Brabantse gothiek en beroemd
door zijn prachtige gebeeldhouwde koorbanken,
werd in oktober 1944 door de Duitsers vernield. De
herbouw van de toren en het schip, en de restau
ratie van het koor en transept werden in 1951 vol
tooid. Gelukkig was van het barokke interieur een
belangrijk onderdeel in veiligheid gebracht voor de
verwoesting; de reeks houten heiligenbeelden uit
dz 1700 van leden en beschermers der Cisterciënzers,
staan nu op de consoles langs de muren van het
koor. De slanke, expressieve, virtuoos gesneden
figuren behoren tot het beste wat in ons land aan
religieuze plastiek uit de baroktijd te vinden is.
Na een kort oponthoud in het klooster te Huyber-
gen waar het talrijke gezelschap in snel tempo van
een kop thee werd voorzien, reed de colonne terug
naar Bergen op Zoom. Het late namiddaglicht over
de velden en bomen gaf een waardig slot aan deze
geslaagde excursie.
Als buitengewoon lid traden toe: (tussen haakjes
de naam van de voorsteller)
J. P. van Apeldoorn, Heerde (J. van Muyden)
Architectenbureau Hink Eldering B.N.A., Leeuwar
den; Mevr. S. R. Berghout, Breukelen; Prof. Dr.
A. Blaauw, Haren; D. H. van Blankenstein, Sant
poort; G. M. Bonga, 's-Graveland; W. Arn. des
Bouvrie, Amsterdam; W. Brinkgreve, Noordwijk;
Mevr. A. van den Burg-van der Poel, Leeuwarden;
P. C. Bijleveld, Sneek; Drs. J. H. M. van Dokkum,
Franeker; Mej. G. W. van Dries, Vlaardingen; A.
E. M. Duynstee, Maastricht; N. van Dijk, Oegst-
geest; W. van Dijk, Sneek; Mevr. J. J. Dijckmeester-
van Lennep, Lochem; B. A. Dijkstra, Kampen; L.
van Eesteren, Wassenaar; J. G. van der Enden, Rot
terdam (Mevr. J. E. van der Enden-van der Most)
Dr. M. C. Ennema, Hilversum; J. C. Ens, Utrecht;
N. Faber, 's-Gravenhage; Mr. W. H. Fockema An-
dreae, Rotterdam; Mr. J. J. Fokma, Rotterdam;
Mr. B. R. Frerichs, Haarlem; W. Goinga, Leeuwar
den; Ds. S. Gosses Gzn., Almelo; S. van der Graaf,
Lausanne; Mevr. J. Gritters Doublet-Sohl, 's-Gra
venhage (Mej. Joh. de Geus)Drs. S. T. Groen
man, Leiden; Mej. M. Groeneveld, Sneek; Mr. J. E.
J. Hemmes, Leiden; Mej. J. C. C. Herfst, Kloetin-
ge; Mej. Dra. W. J. Hertog, Santpoort (H. J. van
Westen)L. Hoekstra, Hellendoorn (H. J. de Ko
ning) Mej. N. H. Hordijk, Amersfoort; Ir. G. Hui-
zinga, Delft; P. Janssen, Amsterdam; P. A. Jas,
Hoorn; A. Klein, Rotterdam; A. Kopmels, Eind
hoven (A. J. Oskam)M. F. van Leeuwen, Amster
dam; Mevr. J. C. A. Meihuizen-Berdenis van Berle-
kom, Amersfoort (Ir. J. D. Berdenis van Berlekom)
J. F. Niepoth, Amstelveen; J. W. Nieuwenhuizen
Segaar, Alphen aan de Rijn; Mevr. Dr. C. A. N.
Nooy-Palm, Amsterdam; A. J. Oskam, Geldrop; A.
C. L. Peters, Arnhem (Ir. J. C. Hoornenborg)Mr.
H. C. G. L. Polak, Rotterdam; A. Pot, Arnhem;
Mr. H. W. Schraagen, Amsterdam; Mevr. G. Taap-
ken, Bergen (Mevr. R. Kooyman)J. J. Tiele,
's-Gravenhage; Mr. B. P. van der Veen, Leeuwar
den; Mr. P. J. van Westen, Schagen (Mr. G. van
Duyvendijk)Mevr. E. van der Zwaan-Bijl, Bus-
sum (Mej. H. W. M. de Waal)
Als gewoon lid traden toe:
„Batavus" N.V., Oudeschoot; Uitgeversmij. C. A.
J. van Dishoeck N.V., Bussum.
Als donateur trad toe:
H. B. Halbertsma, Grouw.
104
