's-Gravenhage, Kleine Kazernestraat
Het deel van Den Haag dat nog een eigen schoon
heid en karakter heeft, was in 1940 al niet groot
meer, en het heeft in en na de oorlog nog ernstige
verliezen geleden. Nu is het kleiner dan in menige
provinciestad: buiten het oude grafelijke centrum
zijn nog slechts verspreide gebouwen en stadsfrag-
menten min of meer ongerept. Die kern van Bin
nenhof, Buitenhof, Vijverberg en Voorhout, met
enkele aangrenzende straten, is echter van zeer
grote betekenis architectonisch zowel als histo
risch. Wat in deze omgeving nog behouden bleef
aan oude gebouwen, aan schaal en sfeer, dient zo
ongeschonden mogelijk bewaard te worden. Het is
een hoogst bedenkelijk verschijnsel dat juist in deze
zo met geschiedenis beladen omgeving telkens plan
nen opduiken voor onvermijdelijk te grote
kantoorgebouwen. Hierboven werd één voorbeeld
gesignaleerd. Een ander geval geldt de Kleine Ka
zernestraat, in het pand 1, la, lb en lc, dat deel
uitmaakt van de Engelse legatie. Een groep Hage
naars heeft, zo meldt „Cobouw" van 30 juli, in
een adres aan de gemeenteraad verzocht dit pand,
dat in vele onderdelen nog uit de middeleeuwen
dateert en ook inwendig nog tal van belangrijke
fragmenten bevat, op de monumentenlijst te plaat
sen. Heemschut richtte, hierop aansluitend, een
schrijven tot de Rijkscommissie voor de monumen
tenzorg.
s-Hertogenboschstructuurplan en binnenstadsplan
Op 13 juli werd het volgende telegram aan de ge
meenteraad van 's-Hertogenbosch verzonden:
De Bond Heemschut, betreurende dat het struc
tuurplan slechts enkele dagen voor behandeling in
Uw raad openbaar is geworden, waardoor het voor
belanghebbenden onmogelijk is geweest plan op
voldoende wijze te bestuderen, meent vrijheid te
nemen het volgende ter Uwer kennis te brengen.
Wanneer voorgenomen plannen met betrekking tot
historische binnenstad tot uitvoering komen, zal
zulks ten gevolge hebben dat fraaie straatwanden
zullen worden opgeofferd en tal van monumenten
zullen verdwijnen, waardoor stadsschoon op onher
stelbare wijze zal worden geschaad. Wij wijzen op
dempen van de Dieze en amovering van bijbeho
rende bruggen en aangrenzende bebouwing, dem
ping van de haven en afbreken van aanliggende
fraaie percelen, de plannen met betrekking tot de
St. Jorisstraatverbreding Langeputstraat met kruis
punt Verwerstraat en andere onderdelen van het
plan. Wij achten voorgestelde oplossing ook, ver
keerstechnisch onjuist, omdat volstaan dient te wor
den met bereikbaar houden van binnenstad met
haar zeer beperkte oppervlakten en geprojecteerde
doorbraken geen oplossing zullen bieden, aangezien
dergelijke doorbraken juist verkeer aantrekken.
Verkeersoplossing omtrek Wilhelminapark en Wil
lemsplein achten wij mede weinig gelukkig. Bouw
van hoge flatgebouwen in binnenstad zal verkeers
probleem vergroten en silhouet stad schaden. Ge
projecteerde weg door Bossche Broek zal landschap
pelijk schoon schaden.
Op grond van bovenstaande verzoeken wij Uw raad
met klem structuurplan in deze vorm niet goed te
keuren, althans behandeling uit te stellen, opdat
belanghebbenden tijd en gelegenheid zullen heb
ben plan op voldoende tuijze te bestuderen en be
zwaren omstandiger te Uwer kennis te brengen dan
thans mogelijk.
Voor dagelijks bestuur Bond Heemschut
Mr. Am. J. d'Ailly, voorzitter
Ton Koot, secretaris
Over de methode die het gemeentebestuur van
's-Hertogenbosch gevolgd heeft bij de behandeling
van dit plan vindt men elders in dit nummer een
afzonderlijke commentaar van onze voorzitter.
Dordrecht, saneringsplan
Verschenen is het K.B. nr. 46 d.d. 13 juli 1964,
waarbij beschikt werd op de 45 beroepen waar
onder die van de Bond Heemschut, de vereniging
„Oud Dordrecht" en de stichting „Binnenstad
Dordrecht" tegen het besluit van G.S. waarbij
gedeeltelijk goedkeuring werd verleend aan het
Saneringsplan Binnenstad der gemeente Dordrecht.
Dit besluit is een bittere teleurstelling voor de vele
ingezetenen van Dordrecht en belangstellenden
elders, die zich jarenlang hebben ingespannen om
de sanering van de oudste stad van Holland in
betere banen te leiden.
Dat Heemschut in zijn bezwaren niet-ontvankelijk
werd verklaard was te verwachten: de Bond bezit
geen eigendommen in het gebied en is dus geen
belanghebbende in de zin der wet. De vereniging
„Oud-Dordrecht" is dat echter wel, en de overwe
gingen ten aanzien van Oud-Dordrechts bezwaren
in het K.B. zijn ook als antwoord op de argumen
ten van Heemschut, de A.N.W.B. e.a. te beschou
wen. In de desbetreffende passage lezen wij: „dat
op grond van de overgelegde ambtsberichten ge
oordeeld moet worden, dat de in het plan ontwor
pen luijzigiiig van het wegenbeloop ten zuid-oosten
van de Voorstraat, waarlegen de appellante thans
bezwaar maakt, verantwoord is en dat een andere
oplossing zonder een principiële herziening van het
gehele plan en het oproepen van nieuwe en ern
stige bezwaren elders niet mogelijk is:
dat ook de doorbraken, welke aan de gekozen
verkeersoplossing inherent zijn aanvaardbaar zijn
en de door de appellante terzake gedane voorstellen
geen verbetering inhouden;
dat in dit kader aan de demping van de Spui-
haven, waarover als een van de uitgangspunten van
het plan een boulevard is ontworpen, die in breedte
84
