niet alleen bepaalde voorbeelden van een histori
sche bouwwijze op het spel staan, doch een geheel
eigen locale sfeer gehandhaafd moet worden, heeft
het gewonnen. Een dergelijke opvatting zou toch
ook moeten gelden voor een streek als Zuid Lim
burg, welke evenals Amsterdam zo druk door toeris
ten bezocht wordt. In 1918 kon Dr Felix Rutten in
„Ons mooi Nederland" nog met recht verklaren, dat
Italië in Zuid-Limburg begon, doch de toeneming
van de welvaart, de groeiende afkeer van het vele
jaarlijkse onderhouds- en witwerk en de woning-
wetbouw hebben sedertdien zodanig of> de dorps
beelden ingewerkt, dat karakteristieke hoekjes, laat
staan kernen, zeldzaam aan het worden zijn. Er
zou dus eerder een hoog en dan teruglopend, dan
een laag en oplopend fonds moeten worden gescha
pen om te redden wat te redden is.
Wat "last but not least" de cultuurhistorische waar
de van de vakwerkbouw betreft, alsnog het volgen
de: deze bouwwijze werd reeds toegepast lang vóór
onze jaartelling. Dit wordt afgeleid uit het feit, dat
men uit de Brons- en de Ijzertijd totaal geen neder
zettingen terugvindt. Een vakwerkhuis heeft nl.
geen fundamenten nodig en laat dus geen sporen
achter. Pas in de nieuwe steentijd is gewezen be
woning weer terug te vinden, omdat men toen nog
huisde in de constructief veel primitievere paal
woning (paalgaten!). De vakvulling met vlechtwerk,
aan beide zijden bestreken met leem, gaat ook nog
terug tot de paalwoning.
Indien we dan bedenken, dat omstreeks 1850 hier
pas een definitief einde komt aan deze oeroude
bouwwijze, dan is het begrijpelijk, dat er thans een
sfeer van uit gaat, welke uniek moet worden ge
noemd. En nog zou handhaving onverdedigbaar zijn,
ware het niet, dat in de meeste gevallen aanpassing
aan moderne eisen zeer wel mogelijk blijkt te zijn.
Het enige dat niet te handhaven is, dat is de leem.
Het jaarlijkse onderhoud hiervan wil niemand
meer op zich nemen. In veel gevallen heeft men
daarom al de buitengevellaag vervangen door een
cementlaag op gaas (tussen de houten vakken in),
doch afdoend is alleen een vulling met steenmate
riaal en voor woningen het aanbrengen van
een spouwmuur. Verder is het nog wel eens nodig
een vloer uit te diepen als er tenminste geen kel
der onder ligt met een stenen tongewelf omdat
