Als motto van dit artikel werd een gedicht van
Théophile Gautier geciteerd. Zijn woorden vertolken
nog steeds de ervaring van de honderdduizenden die
ooit het voorrecht hadden om, al was het maar voor
enkele dagen, in Venetië voet aan wal te zetten.
Venetië blijft een onvatbaar wonder van kleur en sfeer
en gestalte, een wonder van opperste voornaamheid
en ijlste harmonie. Heeft dit dan geen waarde in deze
strijd om haar bestaan? Het is, sinds de romantiek
de scheiding uitsprak tussen de kunst en het prak
tische leven, een hebbelijkheid geworden van vele
politici en zakenlieden om de schoonheid met een
neerbuigend glimlachje tot de niet ter zake doende
verschijnselen te rekenen, en te beschouwen als een
zaak van liefhebberij voor de avonduren, iets waar
alleen artisten, die immers notoir onsoliede zijn, zich
in ernst mee bezighouden. Schoonheid is een kwestie
van sentiment, en zaken zijn zaken, De roofbouw op
de schoonheid der historische steden is zelfs een
„goede" zaak. Met lieden die volgens dergelijke op
vattingen handelen is geen compromis mogelijk, alleen
harde strijd. Zo lang het alleen de „dichters en dro
mers" waren die deze strijd aanbonden, stonden zij
zwak, hoe scherp hun pen soms ook geslepen was.
Nu echter het laissez-faire beginsel in de westeuro-
pese landen vrijwel algemeen verlaten is en de over
heid in haar verschillende bestuursorganen verant
woordelijkheid aanvaardt voor belangen die, blijkens
de vorige-eeuwse ervaringen in het gedrang komen bij
haar afzijdigheid, belangen van volksgezondheid,
huisvesting, cultuur, zorg voor maatschappelijk of
economisch zwakstaande bevolkingsgroepen en derge
lijke, nu is er een verbinding en, sterker nog, een
vruchtbaar bondgenootschap mogelijk tussen de
schoonheidsminnaars en de zich van hun verant
woordelijkheid bewuste bestuurders. De verdediging
van Venetië wordt dan niet meer alleen gevoerd door
kunstenaars en kunstgevoeligen. Het is een zaak van
weloverwogen stedebouwkundig beleid geworden
om in de verschillende stadsdelen van de in 1927
gevormde gemeente groot-Venetië: de oude stad,
de andere laguneneilanden en de uitgestrekte woon-
en werkgebieden op het vasteland (Mestre en
Marghera), een zo evenwichtig mogelijke verdeling
tot stand te brengen tussen de functies die in dit geheel
moeten worden vervuld.
Het gemeentebestuur heeft niet alleen sanerings-
zorgen in de oude stad, ook de chaotisch gegroeide
woonwijken rondom Mestre behoeven ingrijpende
voorzieningen. Alleen het moderne industriegebied
(links): Elke toerist kent de Piazza San Mar co, een der schoonste pleinen
van de wereld. Daar krijgen de gebouwen ook het nodige onderhoud.
rechts bovenMaar ook de vervallen en overbevolkte bebouwing aan de
kleinere pleinen maakt deel uit van het kunstwerk Venetië, zoals de prach
tige details de afzonderlijke gebouwen verrijken, (rechts onder).
