nrnmt
Ü'hihii
105
maar ook de rentabiliteitsberekeningen van de prin
cipaal en de moderne bouwtechniek.
Een dergelijke discussie raakt de kern van het probleem
slechts zijdelings, maar is toch niet -zinloos, al ware
het alleen om aan te tonen hoe oppervlakkig en hoe
naïef zelfs belangstellende toeschouwers de situatie
beoordelen. Men behoeft immers noch conservatief
noch Venetiaan te zijn om in te zien dat de door het
persbureau aan de moderne ontwerpers in de mond
gelegde stelling over de nieuwe gebouwen die weldra
evenzeer deel van het Venetiaanse stadsbeeld zullen
uitmaken als de Brug der Zuchten, pure nonsens is,
hetgeen in het geestige tekeningetje van ir. van de
Erve duidelijker dan in woorden wordt aangetoond.
Toch kan men deze en soortgelijke beweringen, waar
van de baatzuchtige bedoeling om de baan schoon
te vegen voor een eigen plan of onderneming niet zel
den wel te raden valt, nog steeds horen en lezen.
Naïef is echter de veronderstelling dat Venetië haar
schoonheid wel behouden zal wanneer alleen kundige
en karaktervolle architecten er bouwen. Welke archi
tect zal zichzelf en welke principaal zal zijn architect
van deze categorie uitsluiten?
Tekening ir. W. S. van de Erve uit „Bouw" 17 dec. 1960.
Wat ir. Valderpoort in het midden bracht snijdt
echter hout. Venetië gaat in haar schoonheid te gron
de, evenals haar zusterstad Amsterdam, wanneer
men er in de komende decenniën niet in zou slagen
het constructieve verval der oude bebouwing op te
heffen, hiervan een gebruik te verzekeren dat tenmin
ste verwant is met de oorspronkelijke functie, en het
vervoer in zodanige banen te leiden of te houden dat
het de grenzen die de oorspronkelijke aanleg en be
bouwing stellen, niet forceert. De vormgeving van
nieuwe gebouwen blijft een belangrijk, maar secun
dair punt; worden de genoemde voorwaarden vervuld,
dan lijkt een kundige en discrete gestalte van hetgeen
nieuw moet worden gebouwd wel verzekerd in ver
band met de kostbare zorg die aan de historische
architectuur moet worden besteed. Blijven deze in
vesteringen echter beperkt tot de grote monumenten
en de echte toeristenzones, dan is het grootste deel
van Venetië prijs gegeven aan de gecombineerde
krachten van verkrotting en bouwspeculatie met, als
schakel tussen beiden, de „doortastende" moderni
seringsplannen, die uiteindelijk ook de toeristische
trekpleisters in hun schoonheid en sfeer aantasten.
De Brug der duchten".
ii.1
r\ .Tn n
QjMua
Als we zo beginnen
wordt het straks zo!
ÜllllUli
