72
Naast herstellingen aan kleinere objecten, zijn
in de laatste jaren te Haarlem ook restauraties
van grotere omvang uitgevoerd. De redactie van
„Heemschut" verzocht mij over enkele van de
grotere restauraties gégevens te verstrekken in
de vorm van foto's met enigszins uitvoerige on
derschriften. Aan dit verzoek heb ik gaarne vol
daan.
De foto's zijn van het Bedrijf Openbare Werken
te Haarlem (fotograaf W. M. Zilver Rupe).
Corneille F. Janssen
hoofd afd. Monumentenzorg van
Openbare Werken Haarlem.
In samenhang met de van iggg tot ig6i uitgevoerde restau
ratie van het Grote Orgel, die werd verricht door de orgelbou
wers Marcussen og Son te Aabeuraa (Denemarken), onder
directie van de oudste firmant Sybrand Zachariassen, werd ook
het front hersteld.
Bij deze restauratie bleek, dat de oorspronkelijke beschildering
cn vergulding van het orgel in technisch opzicht zeer interessant
waren. Het originele verfwerk bleek namelijk uitgevoerd m
kaseïne-tempera, een verfsoort die een aquarel-achtig, transpa
rant karakter bezit, terwijl de oorspronkelijke vergulding een
poliment- of bruineervergulding was geweest. Deze laatste ver
gulding, die men o.a. op middeleeuwse houten beelden pleegt
aan te treffen, is een zeer bewerkelijke, een groot vakmanschap
vereisende techniek, die toelaat, het opgebrachte bladgoud met
een bruineertand een in een steel gevatte, tandvormig geslepen
agaat) te polijsten. Het goud gaat dan een zeer hoge glans ver
tonen. Door glanzende en matte partijen af te wisselen ontstaat
een rijk, maar zeer beschaafd ejfect, dat in zijn karakter doet
denken aan edelsmeedwerk in massief materiaal.
Het bleek technisch mogelijk, deze oorspronkelijke beschilde
ring en vergulding van latere overschilderingen te bevrijden
en te herstellen.
Aangezien in ons land geen bedrijven bestaan, die ervaring
hebben in restauratiewerk van deze aard, waarvoor niet
slechts zorgvuldigheid en wetenschappelijke nauwkeurigheid,
maar ook beheersing van deze oude technieken wordt gevergd, is
het werk opgedragen aan het restauratie-atelier Hans Schubert te
Karlstadt aan de Main, dat op dit terrein over een grote ervaring
beschikt. Deze firma was in staat, acht ervaren restaurateurs
gedurende een jaar voor dit grote werk de kas is bijna go m
hoog), ter beschikking te stellen.
De détail-opname van het lampet onder het rugpositief geeft
een goede indruk van het effect derpoliment-vergulding, en bo
vendien van de kwaliteit van het beeldhouwwerk dal van 1J35
tot 1738 door de Amsterdammer Jan van Logteren werd uitge
voerd nadat deze tevoren het ontwerp van het gehele front
had geleverd. De leiding van deze restauratie berustte bij het
Bedrijf van Openbare Werken afd. Monumentenzorg)
