De Glorie
van onze
Grachten
De levende luizen
op het levende zere hoofd
van de levende hoofdstad
Het is zo merkwaardig dat het altijd de mensen Amsterdam.
zijn zonder gevoel voor of begrip van de schoon
heid van onze oude steden, die elke daad van van
dalisme en het uitblijven van een doeltreffende zorg die aan de architectonische verandering is be-
wetgeving tegen verval en chaos verdedigen met steed, zowel als uit hoofde van de in de etalage
een zinneloze kreet over de noodzaak van het getoonde artikelen, mede uit hoofde van de plaats
levend blijven van de stad in kwestie. Nu zijn er die men zou kunnen beschouwen als een verlen-
vele vormen van leven. Alle ziekteverschijnselen ging van een toch reeds verknoeide hoek, nog net
zijn ook een vorm van leven. En deze zelfde lieden, aanvaardbaar.
die beslist niet wensen rond te lopen met een Sinds 1945, en vooral de laatste paar jaren, hebben
huiduitslag, laat staan met luizen op een zeer wij echter een waarlijk beangstigende toeneming
hoofd, die niets willen weten van schimmel op van het aantal winkels op de grachten gezien,
hun vochtige muren of van bedorven voedsel, zijn waarbij een zodanige onverschilligheid t.a.v. het
enthousiaste voorstanders van alle ziekten waar- karakter van de grachten is tentoongespreid, om
aan een heus wel levende stad kan lijden. Sterker het woord minachting maar niet te gebruiken, dat
nog, zij moedigen dergelijke ziekteverschijnselen het de hoogste tijd wordt hier eens de aandacht
aan als bewijzen van dat zo geroemde leven. op te vestigen. En in ieder geval mogen al die
Eeuwen lang heeft er sinds de jaren van de Nederlanders, die de schoonheid van de Amster-
bouw een verbod bestaan om winkels te vesti- damse grachtengordels aan het hart gaat, de hoofd-
gen aan de Amsterdamse grachten. Men zag daar stedelijke overheid met klem om verantwoording
in vroegere eeuwen, toen het Amsterdam bepaald vragen van dit onvergeeflijk slappe beleid. Men
niet aan levenskracht ontbrak, geen bedreiging in kan zich slechts verwonderen hoe het mogelijk is
van de welvaart, slechts een noodzakelijke maat- dat het eerste het beste winkeltje een mooi grach-
regel om de' schoonheid en de commerciële tenhuis mag verknoeien zonder dat klaarblijkelijk
waarde van de grachten te waarborgen. enige instantie er zich mee bemoeit. Hier volgen
Uitzondering op deze regel waren enkele hoek- een aantal foto's van winkels aan de Keizersgracht,
huizen, die, geheel in stijl, als winkelhuizen zijn voorbeelden van hoe het bepaald niet moet, en
gebouwd of verbouwd. enkele voorbeelden van hoe het kan als het dan
Wij hebben daarvan gelukkig nog enkele gave, Per se moet. Laat ons echter het gemeentebestuur
meest met zorg en bekwaamheid gerestaureerde, van Amsterdam in de allereerste plaats met klem
voorbeelden. verzoeken géén vergunningen meer af te geven
Vóór 1945 zijn er op de grachten, voornamelijk in voor het vestigen van winkels aan de grachten, en
de percelen grenzende aan belangrijke winkelstra- eventueel in de toekomst leegkomende winkelpan-
ten, enkele winkels gevestigd. Dit waren zaken den, waar maar enigszins mogelijk, op de juiste
met een zeker cachet, in veel gevallen betrof het w'jze te doen restaureren.
geen aparte vestiging, maar een doortrekken van ^aat ons vooral onze grachten levend houden
reeds lang gevestigde zaak in de straat. Enkele maar niet raet luizen op een zeer hoofd!
van deze grachtenwinkels zijn, uit hoofde van de ELKA SCHRIJVER
109
Hoekhuis op de Reguliersgracht te
