Men kwam daarbij pas goed tot het besef onder
de indruk te zijn gekomen van het totaalbeeld,
maar in wezen tegen de ontluisterde muren aan te
kijken van dit eens zo machtige en nog altijd
indrukwekkende monument. Misschien is het goed,
dat de verbeelding aanvult, waar de realiteit te
kort schiet. Wij dachten hier aan de ruïne van
Brederode.
Nieuwe schoonheid
In de Alpes Maritimes, van Menton naar het noor
den opklimmend door de prachtige Vallée dü Caréi
bereikt men op 700 m hoogte het dorp Castillon, een
gaaf opgebouwd en prachtig gesitueerd dorp, in z°ijn
geheel in 1951 opgebouwd, bestemd voor zestig ge
zinnen. Met bewondering zagen wij dit zuiver Pro-
venijaals gehouden dorp met zijn kerk, gemeenschap
pelijke bakkerij, gemeentehuis, school en woonhui
zen tegen de berghelling' gebouwd aan. Geen wan
klank was er te bekennen. In verwondering infor
meerden wij naar de betekenis hiervan, die gul,
maar met rechtmatige trots werd verklaard. Nadat
een aardbeving in 1886 het op de Col de Castillon
gelegen dorp had verwoest en nadat het nieuw ge
bouwde dorp door het geschut in de oorlogsdagen
van 1939—1940 opnieuw was weggevaagd, werd het
in 1951 op deze lager gelegen plek met zorg door
een groep architecten in zijn geheel herbouwd. Om
haar heldhaftig gedrag werd het dorp geëerd met
het Croix de Guerre 1939—1940, maar om zijn
schoonheid als herboren dorp had het enkele jaren
geleden de „Coupe de la plus belle France" ver
worven, waar men buitengewoon mee bleek inge
nomen.
Of een Nationale Beker de bouw van onze moder
ne stadsuitbreidingen in een streekeigen karakter
zou helpen bevorderen? Het stemt tot nadenken.
Dorpspompen en -fonteinen
Veelvuldig op onze tochten zijn wij gewend de krui
ken te vullen met het koele bronwater uit dorps
fonteinen en -pompen. Wie schetst onze verbazing
op onze jongste tocht door Frankrijk te constateren,
dat vele van deze pompen en fonteinen verdwenen
waren, buiten gebruik gesteld, en in sommige geval
len als dorpsversiering gevuld met bloembakken.
De aanleg van waterleiding had voor de dorpsbe
woners de pompen overbodig gemaakt. Maar naar
onze ervaring is daarbij aan de toerist niet gedacht.
Niet alleen waren tal van pompen door haar buiten
gebruikstelling aan het verkommeren, maar zij ver
oorzaakten dubbele teleurstelling omdat zij haar
nuttig effect hadden verloren. Wij bleken niet de
enigen te zijn die teleurgesteld waren; van de vele
trekkende toeristen, van de thans zo ontelbare kam
peerders vernamen wij hetzelfde.
Waar men zich zo allerwege op de toerist instelt
ware een wenk voor de Syndicats d'Initiatives om
aan de dorpspompen te denken niet overbodig. Ook
in Nederland!
Torens
Voorbij Nimes, op weg de Camargues in te gaan,
werd het oog geboeid door een kelkvormig voor
werp, dat aan de horizon oprees. Wij vonden het een
fraai beeld in het landschap.
Naderbij gekomen bleek het een machtig bouwwerk
dat in vorm en kleur (zacht rose) toch luchtig en
sierlijk was gehouden. De verrassing was, dat het
een watertoren bleek te zijn. Later bleek het niet de
enige te zijn.
Als wij in Nederland bij het horen van het woord
watertoren aan een plomp bouwsel denken dat het
landschap ontsiert, is dat kennelijk te wijten aan de
opdrachtgevers en ontwerpers dezer torens. Zuid-
Frankrijk leerde ons, dat het anders kon.
Parkeerwee
Het parkeren van auto's op pittoreske dorpspleinen,
vóór en om waardevolle monumenten, voor aantrek
kelijke beplanting, neemt een onheilspellend karak
ter aan. Het eigene, het intieme van de dorpsplei
nen wordt totaal weggedrukt door de besloten lan
delijke markten en pleinen te misbruiken als open
luchtgarages. Wij kennen de voorbeelden uiteraard
ook in eigen land, maar werden extra getroffen,
toen wij in het door Matisse zo vermaard geworden
Vence de Place du Grand Jardin ontluisterd zagen
door parkerende auto's.
Wij telden 60 auto's. Vermoedelijk hebben 200
inzittenden het gemak gehad niet ver te hoeven
lopen, maar zij hebben enige duizenden mensen het
genot bedorven van op het plein te lopen of er op
een der terrassen te zitten.
Het wordt tijd, dat deze gemakzucht beteugeld
wordt, zelfs zij die daardoor getroffen zouden wor
den, zullen er dankbaar Voor kunnen zijn.
82
Hel nieuwe dorp Castillon (A.M.).
