mm. im 2 s).>% i&tfs WjC&H vermogen aangroeide en in een afzonderlijke stich ting' werd ondergebracht. Het bestuur der Maatschappij, elk jaar door de ledenvergadering gekozen en maximaal vier keer achtereen herkiesbaar, beheert thans nog enkele andere fondsen zoals het Willink van Collen- en het Tetar van Elvenfonds, beiden bestemd voor wed strijden onder jonge schilders, en het Davidsfonds waaruit hulp geboden kan worden in moeilijkheden. Tot in het begin der 20ste eeuw was Arti de enige vereniging van beeldende kunstenaars in Amster dam en belangrijk is de rol geweest die de Maat schappij in het kunstleven heeft vervuld. De op richting van een standbeeld voor Rembrandt kwam door Arti tot stand, de organisatie van vele tentoon stellingen van Nederlandse kunst in het buitenland en van allerlei culturele manifestaties ook buiten de eigen ledenkring ging van Arti uit, voordat de musea zich op dit terrein bewogen. Vele vooraan staande kunstenaars hebben op iedententoonstellin- gen van Arti hun naam gemaakt. De archieven van Arti bevatten een hoeveelheid materiaal over ruim 120 jaar Nederlandse schilderkunst, waaruit menige kunsthistorische dissertatie geput zou kunnen worden. Van de in 1840 aangekochte huizen werd aanvan kelijk alleen het v.m. café „Grand Salon" door Arti gebruikt. Het „Wapen van Utrecht" was een hotel en naar uit de correspondentie blijkt, geen al te best bekend staande gelegenheid. Toen de huur beëin digd kon worden en de groeiende Maatschappij de ruimte zelf nodig had, werden in 1855 de beide percelen verenigd achter de nieuwe, door architect Leliman ontworpen gevel, die nog steeds een karak teristiek midden 19e eeuws accent aan dit deel van het Rokin geeft, een accent waarvan men lang zamerhand de goede architectonische kwaliteiten gaat waarderen. In 1893 vond opnieuw een ingrijpende verbouwing plaats die onder leiding stond van niemand minder dan de architecten H. P. Berlage en A. C. Bleys, de bouwmeester van de St. Nicolaaskerk tegenover het Centraal Station. Uiterlijk ging het gebouw er niet op vooruit: de verandering van de societeitsramen aan het Rokin en de verlegging van de ingang naar het Spui door een poortje „in Hollandschen renais sancestijl" zijn geen van beide verbeteringen geweest. Wel dankt Arti aan deze verbouwing een fraai trap penhuis en een societeitszaal die met de toen moder ne meubelen, plafond en betimmering, een bijzonder karakter en een heel eigen sfeer heeft. Gezien de plaats die Berlage in de geschiedenis der moderne Nederlandse architectuur inneemt is het wel merk waardig in diens beschrijving van het werk te lezen 99 i-let Bestuur der Maatschappij Arti et Amicitiae, zoals dat in 1865 was samengesteld. V.l.n.r.: L. Lingeman, penningmeester, S. Altmann, vice-voorzitter, C. Rochussen, voorzitter, P. F. Creive, 2e secretaris, C. Sprin ger, Je secretaris. Het gebouw van Arti na de verbouwing in 1856met het toen nog niet gedempte Spuiaan de zijkant

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1961 | | pagina 25