buurt „Zaanse Schans" genaamd, zal uit normaal bewoonde huizen bestaan, die op traditionele wijze gedeeltelijk langs de Zaan en voor een ander deel langs paden gebouwd worden. Deze aanleg impli ceert dat als achtergrond van de buurt het wijde Zaanse polderland fungeert. Men was zo gelukkig een hoekje van de Kalverpolder, welke in het eerste streekplan een agrarische bestemming had gekregen, aan deze bestemming te kunnen onttrekken en voor de Zaanse Schans te mogen bestemmen. De goed keuring van deze bestemmingswijziging heeft heel wat moeite gekost en toen het eindelijk zover was en men een goed plan met een uitstekende documen tatie had samengesteld, begon de propaganda. Het gemeentebestuur van Zaandam toonde zich een warm voorstander. De gemeenteraad keurde het plan met algemene stemmen goed en voteerde een bedrag van 3 ton om het terrein bouwrijp te maken. Boven dien stelde Zaandam een commissie in om de plan nen verder voor te bereiden. Toen stak de beste dingsbeperking een spaak in het wiel van deze goede start. Intussen ging men voort om de medewerking van het Rijk en de Provincie te krijgen. Ook daar werd niet aan dovemanscleuren geklopt, in de over tuiging als men was, dat het behoud van deze Zaan se zaken ook een nationaal belang gold: het plan toch omvatte niet alleen woningen, maar ook waar devolle industriemolens, die in de verdrukking kwa men. Zo zijn in de onmiddellijke nabijheid van de Schans twee bestaande molens gerestaureerd en twee andere opnieuw opgebouwd, terwijl een derde spoe dig volgt. Wanneer al deze plannen uitgevoerd zijn, zal men met recht van een nationaal monument kunnen spreken. Maar wordt dit dan geen doublure van het Openluchtmuseum, zal misschien gevraagd worden. Daar is toch ook een Zaanse buurt en staan enkele molens! Deze mening is niet juist. Immers het Zaanse land is geheel anders van aard en structuur dan de omgeving van de Waterberg. Bovendien wordt dit geen museum, maar een normaal bewoon de buurt, en zullen de molens niet werkeloos in een bosrijke omgeving staan, maar in het wijde land aan de oevers van de Zaan komen te draaien. Na Rijk en Provincie werden ook de andere Zaan- gemeenten aangezocht om de stichting financieel mogelijk te maken. Men vergete niet dat de kosten op 3,5 miljoen gulden geraamd worden. Om deze soms bijeen te brengen moeten heel wat bronnen aangeboord worden. Het is gelukt om 8 van de 9 gemeentebesturen tot deelname te bewegen. Tot zo lang ging alles goed en zult U zich misschien af vragen waarom toch dat gezegde boven dit artike1 staat? Welnu, de gemeente Zaandam die zich de laatste jaren als zéér goed „Heemschutter" en molenbe schermer heeft doen kennen, die aan zo menig an der gemeentebestuur ten voorbeeld gesteld kan wor den en op dit terrein terecht een goede faam geniet, deze gemeente staat op het punt om een blunder te begaan. En het is daarom dat we van de linker- en rechterhand willen spreken, maar dan in de zin, die bij het pianospel zulke pijnlijke gevolgen kan hebben. Men heeft namelijk het onzalige voornemen om de mooie Kalverpolder ook verder aan zijn agra rische bestemming te onttrekken en vol huizen en dan liefst nog hoge huizen te bouwen. Hierdoor zal de Zaanse Schans van zijn natuurlijke achtergrond beroofd worden, zullen ook de fraaie molens inge bouwd raken, kortom een zeer waardevol element, dat in deze materie een grote rol speelt n.1. de wijde ruimte, zal daardoor in ernstige mate aangetast worden. Maar in ons overbevolkte land en vooral in een groeiende fabrieksstreek is grote behoefte aan woningen, woningen en nog eens woningen, zult U opmerken. Inderdaad, maar terwijl men aan de ene kant van de Poel een stuk natuurschoon n.1. de Kalverpolder tot woonoord gaat bestemmen, gaat men aan de andere kant van dat water een streek- bos aanleggen. Een streekbos, waaraan te minder behoefte is, omdat de Zaankanter daarvoor toch liever naar de nabije duinstreek trekt, terwijl het natuurlijke polderland als recreatiegebied geheel door woon- en industriegebiedbestemming ver dwijnt. Hier bestaat de mogelijkheid een klein deel te redden en er een dubbele bestemming aan te geven. Over de reden tot deze wonderlijke gedragslijn tas ten we tot nu toe in het duister. Men spreekt over 96 iZA^M.DYK Situatie van de Zaanse Schans en de Kalverpolder te midden der Zaanse Gemeenten.

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1961 | | pagina 22