Tocht langs de Lek "S Vianen. In de geschiedenis van Vianen hebben de Brederodes met alle grandeur van dit machtige en roemrijke geslacht wel een bijzondere rol gespeeld. In het jaar 1213 liet Sweder van Culemburg in de nabijheid van het toenmalige dorp Helsloot het kasteel Batenstein bouwen. In 1414 kwam het kas teel aan de heren van Brederode door het huwelijk van Johanna van Vianen met Walraven van Brede rode en blijft dan in handen van dit geslacht tot het uitsterven daarvan door het kinderloos overlij den van Wolfert van Brederode in 1679. In 1725 werd de hoge heerlijkheid met aanhorigheden door de erfgenamen aan de Staten van Holland verkocht. Het stadje heeft een zeer regelmatige ongeveer recht hoekige aanleg. Van noord naar zuid wordt het doorsneden door de brede Voorstraat, die aan de noordzijde wordt afgesloten door de Lekpoort en waaraan het Raadhuis en de Kerk zijn gelegen. Het slot Batenstein lag aan de noordwesthoek binnen de omwalling. Het kasteel is in de 18-de eeuw te- nietgegaan, alleen de z.g.n. Hofpoort is er nog van over. Het bakstenen raadhuis met hardstenen voorgevel dateert uit het midden van de 15-de eeuw. Bij de onlangs gereedgekomen restauratie is de achter het huis gelegen kloosterkapel bij het gebouw getrok ken als burgemeesterskamer en is de bekroning met kantelen van de hardstenen voorgevel weder in ere hersteld. Merkwaardig is vooral de kerk door zijn voor dit kleine stadje zeer grote afmetingen, welke wel aan de macht der Brederodes te danken zijn, die hierin tevens hun graf- en bidkapel hadden. De toren heeft Romaanse lisenen en boogfriezen waarschijn lijk uit de 13-de eeuw en verhoogd in de 15-de eeuw. De kerk is na de grote brand van 1542 opgetrokken met zijn merkwaardige aanleg van middenbeuk ge kruist j door een reeks dwarsbeuken van dezelfde hoogte, wier kappen eindigen tegen topgevels aan de zijkanten. Later werd het dwarspand verlengd en het kojjr verhoogd. In de loop van de jaren was de kerk danig in verval gekomen, maar pas na 1950 is het tot een definitieve restauratie gekomen en is het gebouty in zijn oude luister hersteld. Het nóorderzijkoor bevat de vroegrenaissance graf tombe van Reinoud III (1492-1556) en zijn gemalin Philippotte van der Marck 1536), die hij reeds tijdensj zijn leven heeft laten vervaardigen. Deze toont ide liggende beelden van de overledenen en daaronder een beeld van een half ver gaan lijk. Het is een van de voornaamste en beste werken der vroege renaissance in ons land. iBrussels werk, maar de maker is onbe kend. Achter de tombe staan de overblijfselen van een rijk bewerkt doch sterk geschonden Heilig graf. I)e fraai gesneden herenbank met wapens da teert van 1624. De zoojn van Reinoud III Hendrik (1531-1568) was de leider van het Verbond der Edelen maar ook de gene, die het smeekschrift aan de landvoogdes over handigde. Hij liet voor zijn vrouw Amalia van Meu- wenaaf even ten westen van de stad een buitenhuis bouwen, Amaliastein. Wie het boek „De Grote Geus" jvan Jan Fabricius heeft gelezen, weet, dat Hendrik aan zijn vrouw wel het een en ander had goed te maken. Aan Louise Christine van Solms, de gemalin van Joan Wolfert van Brederode, dankt Vianen de 71 *4 0i»A# M IttUSAI IriM'nliii ff KJ* 0M.M 13*.*"' Y Kerk te Vianen gezien vanaf Stadsbuitenwal

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1961 | | pagina 21