Nederlandse Kastelenstichting Heemschuts leden presenteren zich XVI 37 Het was in het jaar 1937 dat Jhr. Dr. E. van Nispen tot Sevenaer een brochure uitgaf getiteld „De nood onzer kastelen". De aanvangswoorden van dit ge schriftje waren: „Het is geen overdrijving in het jaar onzes Heeren 1937 te spreken van de nood onzer kasteelen. Het be treft hier een kwaal die als een venijnige griep door heèl Nederland slachtoffers maakt. De eerste ken- teekenen van de ziekte komen tot uiting door een mindere verzorging van de naaste omgeving der aan getaste kasteelen; daarop volgt een tijdelijke sluiting van het kasteel; wanneer het tijdelijk sluiten bestendigd •wordt, is het laatste stadium ingeluid. Na een paar jaar elders en goedkooper gewoond te hebben, voelt de eigenaar er niet meer voor de lasten eener moeilijk geworden bewoning weer op zich te nemen. De hechte banden eener oude traditie zijn verbroken en de prettigste jeugdherinneringen bleken veelal de Kastelenvreugde Fraeylemaborg kracht te missen een bewonderde, maar afgebroken traditie weer op te vatten. Zo zien wij dus als resultaat van deze „infectie" het aantal bewoonde kasteelen ver minderen, dat der gesloten, te huur, dan wel te koop aangeboden kasteelen toenemen, de verzorging der omgevende tuinen en parken eens de roem van een gemeente of een sieraad van 't gewest tot een mini mum beperkt of ook geheel verwaarloosd worden." In ;het jaar 1937 was deze brochure, hoe vreemd dit ook; lijkt, de stem van een roepende in de woestijn. Weinig aandacht werd aan de nood van onze kastelen en historische landhuizen geschonken. Het onweer uit het oosten rommelde al angstaanjagend en Nederland zou vijf jaar moeten doormaken waarin veel grotere belangen op het spel stonden dan die van onze kastelen. Maar toen de bange droom voorbij was, ontwaakten wij weer en we zagen dat ook de oorlog zijn schennen- de hand aan onze historische burchten had geslagen. Verschillende kastelen waren verwoest en de eigenaars verdreven. Bovendien waren enkele kastelen, eens in het bezit van Duitsers, in beslag genomen als vijande lijk vermogen. En aan het onderhoud van deze kaste len werd niets gedaan Om toch het beheer van deze verwaarloosde burchten op zich te kunnen nemen, werd toen de Nederlandse Kastelenstichting opgericht. In het stichtingsbestuur had o.a. zitting Jhr. Dr. E. van Nispen tot Sevenaer, toen directeur van het Rijksbureau voor de Monu mentenzorg. De eerste directeur was Mr. A. Staring van De Wildenborch, die in 1949 werd opgevolgd door J. H. E. Baron van Nagell, thans oud-burge meester van Doorn en intendant van Huis Doorn. Al spoedig bleek, dat het eerste doelwit van de NKS ook op andere wijze bereikt kon worden maar dat de nood van alle Nederlandse kastelen, een nood die door de oorlog zeker niet was verminderd, nog steeds geen paladijn had gevonden; afgezien dan van een enke ling. En was er een mooier terrein denkbaar voor een kastelenstichting dan de nood van onze kastelen onder de aandacht te brengen van het grote publiek En zo begon dan de tweede en voornaamste arbeids taak van de NKS! Deze taak wordt thans vervuld door contact te onder houden met de bezitters van de Nederlandse kastelen. Aan de andere kant wordt er ook steeds voeling ge houden met provinciale en rijksautoriteiten, zodat in de NKS, zij het dan misschien nog niet in die mate als zij zelf wel zou willen, de belangen worden gecoördi neerd van de Nederlandse kastelen, de minnaars van

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1961 | | pagina 43