Heemschutberichten
Demping Westerhaven, Groningen
In Groningen werd onlangs weer eens onderstreept
dat de bescherming van waardevolle stadsbeelden
waarover het ontwerp-Monumentenwet spreekt
zie het hoofdartikel in ons vorige nummer bepaald
niet alleen aan de gemeenteraden toevertrouwd kan
worden. Met 28 tegen 10 stemmen aanvaardde de raad
het voorstel om voor de prijs van ruim 1 miljoen de
Westerhaven te dempen. Tevergeefs had het bestuur
van de Bond Heemschut erop gewezen dat hierdoor
een karakteristiek historisch stadsbeeld dat nog vol
ledig de vorm van een bastion van de vesting Gro
ningen bewaart, verloren zal gaan. De omringende
bebouwing is weinig interessant, alleen de kaden en
het water geven het stadsbeeld ter plaatse zowel ver
houdingen als sfeer en fleur. Het toekomstbeeld is een
vormloze en troosteloze steenvlakte. Dit is des te meer
te betreuren omdat de verkeersargumenten geenszins
overtuigend en in ieder geval praematuur zijn nu het
reeds begonnen rondwegproject parallel aan de Friese
straatweg, dat een definitieve oplossing voor het inter-
locale verkeer aan deze zijde van de stad belooft, nog
niet is voltooid. Men zou kunnen volstaan met de veel
minder schadelijke overkluizing van een scheve strook
water in de noordwestelijke hoek van de haven langs
de A-weg, waardoor het verkeer tussen Westersingel
A-straat en de Paterswoldseweg aanzienlijk kan wor
den verbeterd. Ook de noodzaak op deze plaats
parkeerterrein te scheppen 1 een door de Kamer van
Koophandel naar voren gebracht argument werd
door Heemschut bestreden met de verwijzing naar
verschillende andere, nog niet of onvolledig ge
bruikte parkeerruimten die zonder aantasting van het
stadsbeeld plaats bieden. ,,Ik vraag mij af of allen die
voor demping zijn wel eens naar de Westerhaven zijn
gaan kijken om te zien wat zij van plan zijn te gaan
vernielen," zei volgens het verslag van het „Nieuws
blad van het Noorden" wethouder Mevr. Aarsen-
Jansen namens de minderheid. Wethouder Hulsman
meende echter: „Men moet durven en niet teveel
blijven stilstaan bij het historische." Uit vele in het
verslag geciteerde uitspraken blijkt dat de dempers
één ding niet durven: het risico lopen dat men hen
voor dromers aanziet die werkelijk waarde hechten
aan historisch stadsschoon Wanneer dat belang
afgewogen moet worden tegen het verkeer, dan ont
komen we niet aan de noodzaak van demping, meende
een spreker en een ander wees er op dat op historie
gerichte argumenten ook aangevoerd werden toen
de Hoofdwacht en het Poortershuisje in het geding
waren. „En wie spreekt daar nu nog over?" Vooral
dit laatste is een brillante gedachtenflits. Stel dat de
Martinitoren in de vorige eeuw, toen er nog geen
rijkssubsidies voor monumentenzorg bestonden, bouw
vallig was geweest en de voorgangers van de huidige
gemeenteraad hadden besloten om het historische
bouwwerk terwille van de financiën maar af te breken,
wie zou daar nu nog over spreken
Leeuwarden, Luilekkerland
Deze wonderlijke naam heeft niets met rijstebrij
bergen te maken maar slaat op een aantal aardige
oude woonhuizen aan de Nieuwe-Buren-Breedeplaats,
die als complex een grote waarde in het stadsbeeld
hebben. Deze huizen, gedeeltelijk nog uit de 17e
eeuw daterend, worden door de Diaconie der Neder
lands Hervormde gemeente te koop aangeboden. Het
bestuur van de Bond Heemschut heeft er bij de
Diaconie en bij het gemeentebestuur op aangedrongen
voor „Luilekkerland" een passende bestemming te
zoeken zodat het complex niet verloren gaat.
Breda, Haven
Onze lezers zullen zich uit vorige jaargangen herinne
ren dat Heemschut al het mogelijke gedaan heeft om
de binnenstad van Breda voor demping van de Haven
en verbreding van de Catharinastraat te behoeden.
Op ons adres aan de Kroon van 28 juli 1958 is thans
een antwoord gekomen van de minister van Volks
huisvesting en Bouwnijverheid, inhoudende de mede
deling dat de desbetreffende verordening niet in strijd
met de wet of het algemeen belang is genomen, zodat
de minister geen aanleiding vindt deze voor vernieti
ging voor te dragen. Op grond van esthetisch-stede-
bouwkundige overwegingen heeft de Minister er
evenwel bij het gemeentebestuur op aangedrongen de
grootst mogelijke aandacht te besteden aan de ver
zorging van het ontworpen Havenplein, aan de moge
lijkheid het huidige stadhuis voor representatieve
doeleinden te behouden en aan het zoeken van een op
lossing waarbij het oostelijk deel van de Catharina
straat niet behoeft te worden verbreed.
Het bestuur van de Bond Heemschut acht het Bredase
plan wèl in strijd met het algemeen belang, namelijk
met het grote belang dat met het behoud van karakte
ristiek stedeschoon gemoeid is. Wij vragen ons boven
dien af of ooit een gemeentebestuur van mening is
dat het niet de grootst mogelijke aandacht besteedt
aan welk vraagstuk ook. Zoiets ziet men als regel alleen
van zijn verre voorgangers, als de schade onher
stelbaar is.
LeiderdorpSteenfabriek „Ouderzorg, de Ridder en Co"
Een van onze leden maakte ons attent op het feit dat
de steenfabriek „Ouderzorg, de Ridder en Co" te
Leiderdorp bedreigd wordt door stadsuitbreiding.
Aangezien het hier de laatste fabriek in Nederland
betreft die een bijzonder fraaie rood-paarse hand
vormsteen vervaardigt welke voor tal van restauratie
werken onontbeerlijk is, terwijl op de kleiwingebieden
van de fabriek nog voor minstens 25 jaar goede grondl
voorradig is, wordt de gebruikelijke formule voor uit-
111
