St. Anna ter Muiden
Tussen de alarmerende berichten die geregeld het
secretariaat van de Bond Heemschut bereiken over
verminkingen hier en verwoestingen daar, blijkt een
enkele keer wel eens een ongemotiveerd gerucht te
schuilen. Dat was het geval met een de afgelopen
zomer verschenen persbericht volgens hetwelk er
plannen zouden bestaan het marktplein van St.
Anna ter Muiden van een moderne bestrating en een
net plantsoentje te voorzien. Toen ons bestuur, hier
over verontrust, bij B. en W. van Sluis informeerden
naar de plannen terzake, bleek het tegendeel waar te
zijn. In overleg met de rijksdienst voor de Monumen
tenzorg bereidt het gemeentebestuur een verbetering
van het dorpsplein voor die met de gerestaureerde
huizen zal harmoniëren en hiervoor wordt, zo deelden
B. en W. ons bestuur mede, het passende bestratings
materiaal gezocht. Met waardering voor de zorg die
de plaatselijke autoriteiten tonen voor de gaafheid
van dit merkwaardige dorpsbeeld heeft ons bestuur
van het antwoord kennis genomen.
St. Anna ter Muiden, ten zuiden van Sluis vlak aan
de Belgische grens gelegen, is deze zorg dan ook ten
volle waard. Het is bijna niets en toch wonderlijk
mooi: een torenstomp en veertien lage huisjes om een
plein van ca 25 bij 7 meter. Alles is heel eenvoudig,
op een paar gevelstenen na nauwelijks versierd, sim
pele dorps-architectuur van een paar honderd jaar
(vervolg van blz. 26)
veel aannemelijker, indien althans het tracé de uit
breiding van Wolfheze in noordelijke richting niet in
de weg staat.
Een derde mogelijkheid is de weg blijvend noordwaarts
te laten lopen tot een aansluitingspunt ruim 2 km
west van het knooppunt Planken Wambuis (tracé III).
Deze oplossing is verkeerstechnisch zeer bezwaarlijk,
omdat hierdoor een deel van Rijksweg 12 extra
belast zal worden en bovendien een nieuw aanslui
tingspunt ontstaat, terwijl het beter is een combinatie
van de aansluitingspunten van Rijksweg 30 en van de
noord-zuid weg na te streven. In allen gevalle zullen
met enig overleg de zeer grote bezwaren, verbonden
aan het tracé I kunnen worden ontgaan.
A. G. M. BOOST
geleden zoals men nog op vele plaatsen in ons land
kan vinden zij het dan min of meer verfomfaaid,
„gemoderniseerd" en door nieuwe elementen om
geven. Daarin ligt het bijzondere van St. Anna ter
Muiden, het is in grote trekken gebleven in zijn gave
staat en na de oorlog in zijn geheel door de rijksdienst
voor de Monumentenzorg opgeknapt, waarbij allerlei
kleine verminkingen uit de laatste eeuw werden ver
beterd zonder dat er evenwel naar een „stijlzuivere"
reconstructie werd gestreefd. De beschouwing die door
de architecten E. A. Canneman en J. Stapper in het
Bulletin van de Kon. Ned. Oudheidkundige Bond
aan dit werk werd gewijd (jaargang 1956, blz. 177-
187) eindigt aldus: „Het herstel van het geheel moet
beschouwd worden als een eerste proeve van een
volledige restauratie van een dorpsbeeld. Of het resul
taat blijvend zal zijn, zal nog moeten blijken en veel
zal daarbij afhangen van de houding van de bewoners
en van het toezicht dat van gemeentewege wordt uit
geoefend. Hoe licht kan bij het opnieuw schilderen
een verkeerde kleur gekozen worden en hoe verleide
lijk is het om bij het breken van ruiten de roetjes te
verwijderen. Dit alles zal de toekomst uitmaken. Wij
hebben gemeend, juist omdat er in Nederland nog
enkele gave dorpsbeelden zijn die schreeuwen om her
stel, er goed aan te doen een voorbeeld te stellen
van wat met een eenvoudige restauratie bereikbaar is."
Hoe vaak krijgt men niet te horen dat de strijd voor
de gaafheid van een historisch stads- of dorpsbeeld
een beknotting zou inhouden van het hedendaagse
vormgevoel, De opmerking van de architecten die
aan het herstel van St. Anna ter Muiden hebben
gewerkt, wijst precies aan waarom deze tegenwerping
niet opgaat: omdat het gevoel voor de goede kleur
en de juiste vorm van een detail in brede kring een
voudig is verdwenen. De dorpstimmerman van vóór
ca 1850, in geisóleerde streken van vóór 1900, wist
zonder architect of tekening van een schuur, een hek
of een raamkozijn een goedgevormd werkstuk te
maken. De dorpstimmerman van nu heeft een be
kwaam architect nodig om te vertellen hoe het moet,
anders maakt hij een schaarse uitzondering daar
gelaten vormloze misbaksels. Bekwame architecten
zijn echter te duur om bij elk klusje gehaald te
worden.
St. Anna ter Muiden geeft een beeld van hoe de dor-
