VII
Heemschuts leden
presenteren zich
Op 12 december 1916 plaatste de heer J. C. Kerk-
meijer in de toenmalige Hoornse Courant een
artikel, waarin hij opwekte te komen tot het op
richten van een vereniging, die de schoonheid van
de stad, zoals die door het voorgeslacht aan ons
was overgeleverd en de gebouwen van historische
waarde zou trachten te behouden. Op dit artikel
kreeg hij een 50-tal adhaesiebetuigingen en het
gevolg was, dat in een daartoe op 6 juni 1917 be
legde vergadering de vereniging werd opgericht.
Voorzitter werd de heer J. C. Kerkmeijer, die
reeds vanaf zijn komst in Hoorn in 1897, had ge
streden voor het behoud van het historisch schoon
in Hoorn en omgeving. Tot zijn dood in 1956 is hij
dit met onderbreking van een jaar geweest. On
noemlijk veel heeft hij voor de vereniging gedaan,
daarbij anderen enthousiasmerend zich aan dit
werk te geven. Een en ander heeft tot gevolg gehad,
dat de vereniging ook nu nog veel doet voor het
behoud van het stedenschoon van Hoorn en zich
beijvert monumenten of gedeelten daarvan, die in
verval verkeren, te restaureren.
Hiermede gehoorzaamt zij aan het in art. 2 van
haar statuten gestelde, waarin wordt gezegd, dat de
vereniging tot doel heeft het behouden van de
schoonheid en het in herinnering houden van het
verleden der stad Hoorn en hare omgeving. In
art. 3 wordt een en ander o.m. nog gepreciseerd,
waar gezegd wordt, dat zij streeft tot het in goede
staat behouden of doen behouden van alle on
roerende en roerende goederen.
Zeer vele restauraties zijn door de zorg van de ver.
Oud-Hoorn uitgevoerd. Ook thans is zij nog met
enige bezig, terwijl anderen alweer op de nomi
natie staan. Van het Rijk ontvangt de vereniging
jaarlijks een subsidie, waarvan verschillende kleine
restauraties betaald worden.
Waar nodig verwerft de vereniging verschillende
panden in eigendom. Momenteel bezit de vereni
ging er drie, n.1. Bierkade 10 te Hoorn, een typisch
i7de-eeuws huisje met aardige tuitgevel en nog
vrij gave indeling; Onder de Boompjes 8, het enige
pothuis dat Hoorn nog bezit en tenslotte School
steeg 7, een merkwaardig pand met aardige 17de-
eeuwse onderpui. Voor woonhuis is dit door zijn
driehoekige grondslag ongeschikt. Het wordt ver
huurd als showroom van een antiquair. Nu de
vereniging dit pand in bezit heeft kan voorkomen
worden, dat het gebruikt zou worden op een wijze,
die voor dit typische pandje nadelig zou kunnen zijn.
De vergaderplaats van de vereniging is in de
Mariatoren. Dit is de enige verdedigingstoren die
van de vestingwerken uit 1508 nog over is. De
indeling is nog geheel origineel. Tevens is daar het
archief van de vereniging opgeborgen. In 1923
is deze toren door het gemeentebestuur aan Oud-
Hoorn in bruikleen afgestaan; in 1929 werd een
begin gemaakt met de restauratie, welke in 1930
werd voltooid, waarna hij door de vereniging voor
bovengenoemd doel in gebruik kon worden ge
nomen.
Het jaar 1928 was voor de stad en middellijk voor
de vereniging van groot belang, doordat er een
verordening kwam, dat eigenaren van monumen
ten daaraan niets mochten veranderen, ze nog
minder mochten slopen. Er werd een uitgebreide
monumentenlijst samengesteld, zodat het stads
bestuur nu een machtsmiddel in de hand had om
monumenten te behouden. Ook onze vereniging
werd hierdoor zeer in haar streven tot behoud ge
steund. Tegenwoordig is het zo, dat eigenaren van
monumenten graag de bemiddeling van onze ver
eniging aanvaarden om tot een verantwoorde
restauratie te komen, terwijl, wanneer er lieden zijn,
die toch iets proberen, zij middels deze verordening
tot rede gebracht kunnen worden.
In haar meer dan veertigjarige bestaan mag de ver
eniging terugzien op veel werk, dat met succes be
kroond werd.
Het betreft echter niet alleen gebouwen, waar de
vereniging zijn aandacht aan besteedde. Plannen
tot demping, het veranderen van het aanzien van
een bepaalde straat of stadsgedeelte heeft meer dan
69
Hoorn: gevelrij in de Nieuwstraat met op de hoek het stadhuis
