Nee, dat vinden wij helemaal niet. Wij zijn het
geheel met deze kranten eens. Maar dan moet
men in Amsterdam het heilloze plan ter zijde
leggen om een doorbraak door de oude stad te
forceren over de Elandsgracht, maar deze en
enkele andere grachten weer openleggen om goede
dwarsverbindingen te verkrijgen, die men destijds
zo kortzichtig verstopt heeft. Is het eigenlijk niet
onbegrijpelijk dat men de prachtige kans die
Amsterdam biedt om het verkeer te land te ont
lasten en over te brengen op het water maar rustig
ongebruikt laat?
Honderden grachten zijn gedempt en hebben hun
droefgeestige sporen in steden en dorpen nagelaten,
maar desalniettemin zijn op vele plaatsen plannen
reeds in uitvoering of in voorbereiding om tot
dempingen over te gaan. In Friesland heeft on
langs een ware dempingsmanie geheerst, Woerden
heeft jarenlang een groep gehad, die voor dem
ping van de Oude Rijn pleitte en die juist dezer
dagen dit pleit heeft gewonnen, het Alkmaarse
saneringsplan wil zeven grachten dempen, het
Utrechtse verkeersplan wil de Singel opofferen,
De Amsterdamse Nota-Binnenstad noemt dem
ping van het gedeelte van de Lijnbaansgracht
langs de Zieseniskade, Leiden gaat het Levendaal
dempen. Daar heerst overigens nog de middel
eeuwse toestand, dat de textielfabrieken de
Uiterste gracht als open riool gebruiken om hun
walmend, gekleurd afvalwater te lozen. In Dor
drecht stelt men zich voor de Spuihaven te dem
pen en er een brede boulevard van te maken.
Let u op het woord „boulevard", vindt u dat ook zo
goed passen bij de stoere oude ri vierstad Dordrecht?
Een opsomming van dempingen of dempings
plannen zou eindeloos worden, zij zijn er werke
lijk allerwege. En om waar te maken, wat ik be^
weer noem ik toch nog even: het Leekster Hoofd-;
diep, de haven van Oldemarkt (Ov.), de Achter
gracht te Weesp, de Where te Purmerend, de
Bijleveld te Kockengen, de vaart in Kollum, de
Molenbeek te Sittard. Dat men zich na lang be
raad nog wel eens misrekent, bleek in Rottevalle,
waar na demping een kanaal moest worden ge
graven voor de afwatering. Daarom besloot men
ook in Kollum maar eerst eens de afwatering te
bestuderen alvorens tot demping over te gaan.
Ja, aan de demping kan meer vast zitten dan bij
oppervlakkige beschouwing blijkt, misschien heeft
het daarom zin de grachten in het algemeen nog
eens onder de loupe te nemen.
De betekenis der grachten als vaarwater zal voor
ons Nederlanders weinig nadere toelichting be^
hoeven, al dient gewezen te worden op de onbe-;
grijpelijke onderschatting van deze betekenis in
de laatste jaren. De betekenis der grachten vooi;
de brandbestrijding bleek onlangs in Friesland,
toen de dempingsmanie woedde en de brandver
zekeringsinstellingen de alarmbel moesten luiden,
daar verschillende delen van de provincie van
open bluswater afgesneden dreigden te worden!
De betekenis van het water voor stof- en stank-
bestrijding wordt schromelijk onderschat, dat
krijgt men pas op de rekening gepresenteerd als-
de demping voltrokken is. Maar wie in waterloze
stadskernen pleegt te toeven, op zomerdagen,
weet wat wij bedoelen.
De betekenis van onze grachten van een standpunt
59
Bedreigd water
in Woerden
(foto Ton Koot
in Utrecht
(foto Zilver Rupe
in Alkmaar
(foto Monumentenzorg
