opnieuw zien, hoe nodig het is dat spoedig beleid
ten aanzien van de binnenstad positief worde.
Het Anne Frankhuis en de naaste omgeving van de
Prinsengracht mogen dan niet op de Monumenten
lijst voorkomen, maar het is een monument, waar
het devies van Amsterdam heldhaftig, vastberaden
en barmhartig een behuizing vond, welke de blij
vende aandacht van de gehele wereld heeft ge
trokken. Hoe onbegrijpelijk het lijkt, sloping van
de belendende panden staat binnen afzienbare tijd
voor de deur. Ons protest kan niet krachtig
genoeg weerklinken en allerwege overgenomen
worden, om er toe bij te dragen dat deze aan
slag op Anne Frank's nagedachtenis voorkomen
wordt.
De toestand van de bebouwing op Marken gaat
zienderogen achteruit en verdient grote aandacht.
Men moet in zijn laatdunkendheid over de toe
ristenexploitatie hier niet zo ver gaan het kind met
het badwater weg te gooien. De consolidatie van
enige Marker huizen verdient grondige over
weging.
Allerwege wreekt zich het tekortschieten van de
overheid in de Monumentenzorg. Immers het ont
breken van diens financiële steun, die ook een
moreel en psychologisch effect heeft, gaat nu met
onherstelbare verliezen gepaard. Een der meest
spectaculaire slachtoffers dreigt de stad 'ieriksee
te worden. In Enkhuizen werd zo juist de oude
Stadsherberg uit 1598 daterend, gesloopt.
In Honselaarsdijk verdient het monumentale poort
gebouw, laatste grootse herinnering aan het ver
loren gegane 17de eeuwse stadhouderlijke paleis,
behouden te blijven. In de Brigstraat te Stein (Z)
ging zo juist het oude Huis „Ter Bruggen" in de
volksmond bekend als „Het Slotje" te gronde. Een
uit de middeleeuwen stammend bouwwerk van
meer dan gewone gewestelijke betekenis is hiermee
verloren gegaan.
Deze greep uit de dorps- en stadsbeelden in ons
land moge aantonen hoe snel en gevaarlijk de aan
tasting van ons cultureel goed om zich heen grijpt.
Dempingen
Dempingsplannen betreffen in het verslagjaar een
deel van het Leekster Hoofddiep (Gr), de haven van
Oldemarkt (Ov), de Achtergracht te Weesp (Nh),
de Where te Purmerend (Nh).
In Kockengen is de demping van de Bijleveld opge
houden, daar Gedeputeerde Staten de begrotings
wijziging niet goedkeurden.
In Kollum (Fr) hebben Gedeputeerde Staten geen
bezwaar gemaakt tegen demping van de vaart
maar wordt de afwateiing bestudeerd. Dit is maar
goed ook, want na de demping te Rottevalle (Fr)
moest een kanaal worden gegraven voor de af
watering.
In Drachten wil men eveneens dempen. Een com
missie van deskundigen waarin Heemschut is ver
tegenwoordigd, heeft hier nieuwe plannen in
gediend.
Restauraties
De gevolgen van de bestedingsbeperking hebben
zich zowel in de overheidssector als in de particu
liere sector bij het restaureren ernstig doen ge
voelen. In het algemeen gaat men tot restauraties
over als het normale onderhoudswerk niet meer
voldoende is voor een consolidatie. Wordt dit
restauratiewerk niet uitgevoerd of stop gezet, dan
betekent dit in het gunstigste geval een vervallend
pand in het stadsbeeld, in het ongunstige geval een
onherstelbaar verlies. Een zeldzaam woonhuis,
zoals het Aalsmeerder Veerhuis, uit 1634, aan de
Sloterkade te Amsterdam, het laatste voorbeeld
van een in de 17de eeuw veelvuldig voorkomend
type, dreigt door dit bezuinigingsbeleid geheel ver
loren te gaan. In de buurt zelf zal dit het verlies van
een der aantrekkelijkste rustpunten betekenen, aan
de stadsgeschiedenis zal een boeiend steunpunt
worden ontnomen. Redding is nog mogelijk. Dit is
één voorbeeld van honderden monumenten in
Amsterdam en duizenden in den lande. Tot welke
resultaten goede restauraties kunnen leiden, zowel
voor bewoning als voor het stadsschoon hebben in
de afgelopen vijf jaren de resultaten van het Ge
meentelijk bureau voor de Monumentenzorg in
Amsterdam onder leiding van de ir. R. Meischke
geleerd. Indien hier meer financiële armslag zou
komen, zijn wij overtuigd, dat de gelukkige resul
taten niet enkel in Amsterdam maar ver daar
buiten effect zouden hebben. Als hoofdstad en stad
van het indrukwekkendst aantal monumenten
heeft óók op dit terrein Amsterdam een toonaan
gevende taak.
Voor Beeckesteyn te Velzen is nog hoop. De archi
tectencommissie bevestigde dat het restaurabei is,
een commissie van particulieren zocht naar een
goede bestemming. In beide commissies is Heem
schut vertegenwoordigd.
Uit de vele gevallen waarmee ons bureau bemoeie
nis had, mogen enkele voorbeelden worden ver
meld.
Het tolhuis aan de weg Kampen-Kamperhaven wordt
bedreigd in verband met een wegverbreding.
Ditzelfde heeft plaats met een tolhuisje te De Bilt
waar naar een bevredigende oplossing gestreefd
wordt. Op de voorgenomen afbraak van een monu
mentale boerderij te k^weelo wezen wij in ons orgaan.
De deerniswekkende toestand van de toren te Goor
45
