1940 moest vijftien jaren geduld worden geoefend
voor het Wijnhuisfonds de kans schoon zag dit
pand te verwerven.
De naam Kortegacrd is door de volksmond ver
basterd uit „corps de garde"; uit de archieven
blijkt, dat het gebouw in 1639 als zodanig op last
van de Raad van State door het stadsbestuur is
gezet ten dienste van de in Zutphen gelegerde
ruiterij. Ook de bouwmeester is bekend: dit is n.1.
Mr Emond Hcllenraet, stadsmetselaar van Zut
phen, bouwer van het Wijnhuis en de Wijnhuis
toren aldaar en van het stadhuis te Lochem.
Alvorens een voorstel tot restauratie te doen, dient
men de zaken te onderzoeken; dit betrof vooral
de bepleisterde voorgevel met de geprofileerde
cementen lijsten om de vensters, welke niet direct
waren thuis te brengen. Het jaarsteentje in de top
geeft aan het bouwjaar 1639. Had de gevel stenen
v kruisvensters gehad, welke metselwerken waren
origineel en welke delen later toegevoegd? Om
voor al deze vragen een oplossing te vinden werd in
het voorjaar 1956 een steiger voor het perceel ge
plaatst en de pleisterlaag verwijderd.
Hierna bleek, dat om de vensters geprofileerde
bakstenen omlijstingen waren geweest. Tevens,
dat de zijvensters van de verdieping bij de bouw-
muur waren vergroot. Kleine resten van zandste
nen onder- en bovendorpels van de kruisvensters
werden nog aangetroffen, zodat deze ook een be
wijs leverden voor dc restauratic. De toegangspoort
van Dorische pilasters met kapitelen en basemen
ten behoren tot dc bouwtijd. Helaas zijn dc base
menten door ophogen van de straat in dc grond
verdwenen.
De gevel blijkt geheel gebouwd op een vcr-
houdingsstelscl van Rijnlandse voeten. Deze ver
deling is in alle onderdelen doorgevoerd. Bij een
verbouwing omstreeks 1900 is de gevel zwaar ver
knoeid en bepleisterd. Bij deze verbouwing werden
voor het voorste gedeelte van het huis dc vier oude
eikchoutcn kapspanten verwijderd, dc dakvlakkcn
opgetild cn dc zijmuren verhoogd, zodat een volle
verdieping ontstond. Men deed dit uit spaarzame
beurs, want alle hout van ingebrachte balklaag cn
kozijnen kwam uit afbraak. Deze verbouwing wordt
nu bij dc restauratie teniet gedaan. Dc voorgevel
wordt gerestaureerd, dc ontbrekende stenen af
dekkingen toegevoegd in stijl van de overgebleven
oude vullingen, terwijl op dc begane grond om
technische bezwaren 18dc-ceuwsc ramen zijn
ontworpen.
Dc achtergevel bevat nog dc oude kruisvensters cn
wordt hersteld. De verhoging op de zijgevel wordt
verwijderd, zodat hier alleen overblijven dc ovale
vensters welke dc stal gehad heeft, flink hoog
boven dc standen van dc paarden. In dc zijgevel
wordt een deur ingebracht met er achter een trap
als toegang tot dc verdieping, de voormalige hooi
zolder, waar nu kantoren zijn ontworpen.
Als deze restauratie is voltooid, zal de straatwand
Zaadmarkt belangrijk in aanzien zijn verbeterd
tot eer van dc Stichting Wijnhuisfonds.
Jhr mr C. C. de Jonge
TOEKOMSTPLANNEN EN WENSEN
Sedert 1945 zijn zoveel wensen (vaak vrijwel on
vervulbaar geacht) tot plannen, ja soms zelfs tot
werkelijkheid geworden, dat voor mij dc afstand
tussen plan en wens zeer is ingekort.
Er bestaan vele plannen tot restauratie van ge
bouwen; maar waarom hier een droge opsomming
te geven? Ik noem er slechts drie die mij belang
rijk voorkomen: het St. Elisabeth- of Nieuwe
Gasthuis uit dc 15de eeuw met zijn hoge middel
eeuwse toppen in Spiegelstraat en Heukelstraat,
2. het pakhuis m dc Roden Torenstraat dat een
17dc-eeuws schuilkcrkje verbergt, en 3. het terrein
benoorden de Broederenkerk, met zijn resten van
de middeleeuwse kloostergang, ten aanzien waar
van dc plannen gereed liggen.
Tot 1944 had de gang behalve een aantal toen al
gerestaureerde kloostergangvensters ook nog een
viertal oude stenen gewelven. Het ligt in dc be
doeling de kruisgang om dc binnenhof (de crehof
waarop thans het oorlogsgcdenkteken staat van
Grégoire) te herbouwen, cn ook voor de ombouwing
zijn de plannen grotendeels gereed.
Moeilijker vraagstuk levert een smal steegje op
met zijn krotten, die gebouwd zijn tegen of in dc
oude stadsmuur cn in welk stukje muur twee
zeldzame middeleeuwse waltorens voorkomen.
Wanneer de afbraak der krotten kan aangevat
worden zal een werkelijk goed plan moeten klaar
liggen; een wat minder smalle straat met alleen
maar dc binnenzijde van dc stadsmuur lijkt wat
dor; en een paar nieuwe huizen zullen ook dan
geen gezond verblijf opleveren. Ziehier dus een
wens: een verlicht denkbeeld voor dit steegje, dat
Armenhage heet.
Moeilijker en nog veel kostbaarder zal zijn het
redden van het in vele handen verdeelde complex
47
