Mevr. M. M. Doornink-Hoogenraad
DE MONUMENTEN
Zutphen is een excentrisch gebouwde stad, zoals
dat bij een oude rivierstad wel te verwachten
valt. Toch is haar tegenwoordige ligging aan de
IJsel de oude plattegronden wijzen het duide
lijk uit niet historisch: de IJsclkade kwam pas
omstreeks 1860 tot stand, en voordien raakte de
stad de rivier daar nauwelijks. De oorspronkelijke
„riverside" was dan ook niet het westen, maar de
zuidzijde, aangezien de IJsel vóór het midden
van de 14de eeuw met een grote meander ten
zuiden langs de oude stadskern op 's-Gravenhof
stroomde. Wellicht is dit de oorzaak van het feit,
dat men het fraaiste gezicht op de stad dan ook
niet van de IJsclkant krijgt, maar van het zuiden
uit, namelijk het befaamde silhouet van de St.
Walburgskerk, van de Martinetsingel gezien,
zoals zij daar met haar fantastische bedaking
boven de oude stadsmuren uitrijst en rechts ge
flankeerd wordt door oude huizen en dc rijzige
spits van dc Drogcnapstoren. Wanneer in het
voorjaai in de lage tuinen de vruchtbomen bloeien
tegen het warme rood van dc middeleeuwse muur,
levert dat een waarlijk onvolprezen stadsbeeld op.
Als meest kenmerkende van Zutphens monumen
ten mag men wel die middeleeuwse ommuring
aanwijzen althans de belangrijke fragmenten
die daarvan overgebleven zijn met haar „acces
soires" als muurtorens en poorten. Wat ervan
rest dateert (zoals uit het historisch overzicht
blijkt) uit de 14de en 15de eeuw, toen men na de
samenvoeging der beide stadsgedeelten de ver
dedigingswerken ging herzien. Vooral die van de
oude stad schijnen terdege onder handen genomen
te zijn; het 14de-eeuwse eedsformulier door sche
penen af te leggen schrijft voor, dat zij naar ver
mogen zullen helpen „die olde stat umme (to)
doen mueren". Wellicht moet men hieruit ver
staan, dat die tevoren geen of geen volledige
stenen muur had.
Langs de zoeven genoemde Martinetsingel vindt
men de best bewaarde muurgedeelten met ver
schillende vormen van „haaientanden" onder de
bovenrand; kantelingen zijn nergens meer aan
wezig. Daar treft men ook de twee voornaamste
nog bestaande muurtorens aan, de Drogenaps-
en de Bourgonjetoren. De eerste is in 1445 gebouwd
als poort, maar enkele jaren later dichtgemetseld
en eerst sedert kort weer als doorgang hersteld; de
in 1888 gereconstrueerde spits is iets te hoog,
maar niet zonder sierlijkheid. De Bourgonjetoren
37
t tt (t ttttuutt trrtrc u ru ur.\
bt WalbuigdkciK
met gerestaureerde
vestingmuur
Folo Zeijletnakei