DR. A. KESSEN
de ontwikkeling
van de plattegrond
van
m
Er bestaat immer een zekere onverbrekelijkheid of
op zijn minst een harmonische verbondenheid tussen
plattegrond en stadsbeeld. Althans bij steden, die
historisch gegroeid zijn en waaraan een architecr
tonische conceptie ten grondslag ligt. En bij welke
steden van enige historische allure is zulks niet het
gevalDaarom ook kan men zeggen, dat platte
grond en stadsbeeld de gekristalliseerde realiteit
zijn uit het verleden ener stad.
Plattegrond van Maastricht dz '600
Dit geldt met name voor een oude veste als Maastricht met haar ligging aan een rivier, die voor haar steeds een architec
tonische dominant van de eerste orde is gebleven, naast haar eeuwenlange en bewogen historie als vesting.
Waar in praehistorische tijden de krijtheuvels van het Zuidlimburgse heuvelland zich vervlakten tot een breed,
geleidelijk dalend laagterras, daar bevond zich bij de samenvloeiing van Maas en Jeker en bovendien bij een gemakkelijk
doorwaadbare plaats het van nature wel begiftigde gebied voor de eerste, kleine nederzettingen. Het waren schamele,
in de grond uitgediepte hutkommen, bij voorkeur gebouwd op het bergplateau van Caberg en van St. Pieter, beide
thans behorend tot het gemeentelijk grondgebied. Nadat sinds het neolithicum 2-3000 jaren waren voorbijgegaan en
het vastgelopen pad van de praehistorische mens via de phase van een smalle veldweg was geworden tot brede, verharde
Romeinse heirweg en het waren er vele, die bij het latere Mosae Trajectum elkaar zouden kruisen werd bij deze
Maasovergang een Romeins castellum gebouwd in de bekende rechthoekige of vierkante vorm. Dit castellum met elkaar
loodrecht snijdende hoofdwegen werd uitgangspunt voor de latere, zich verder uitbreidende Romeinse stad, het
municipium. Een kleine handelswijk ontstond, nadat de eerste woningen gebouwd waren langs de hoofdwegen, die naar
en door het versterkte kamp liepen. Het Mosae Trajectum der derde eeuw kreeg een verdeling in vierkante en recht
hoekige woonblokken, doordat de kleine straten min of meer loodrecht aansloten op de verschillende hoofdwegen.
Evenwijdig met Stokstraat en haar verlengde.de van Hasseltkade,lopen Wolfstraat, Kleine Staat en Muntstraat in eikaars
37
