Stad en Dorp in NoordhoÜand een iijst overhan- scherming en óm op eéri monumentenlijst gé-
digd van boerderijen, welke naar het inzicht plaatst te worden. Een model-monumentenver-
van Heemschut in aanmerking komen voor be- ordening werd eveneens verstrekt.
Dr. Ha nsBernoulli, architectBSA
DE STAD VAN DE VOETGANGERS
In het Januari-nummer van ig§4 van het tijdschrift „Plan"
orgaan van de Zwitserse vereniging voor stedebouw, vonden
wij een bijdrage van architect Berno'uilli over de inrichting
van binnensteden voor voetgangers. Ofschoon dit artikel 'niet
onmiddellijk op onze toestanden kan worden toegepast men
denke aan de wielrijders!) leek het ons toch van zoveel belang,
dat wij de hoofdpunten daaruit gaarne in breder kring bekend
zouden zien. Red.
Een paar jaar goede conjunctuur zijn voldoende
geweest om onze voorstelling en plannen ten aan
zien van het verkeer in onze steden omver te wer
pen. Straatverbredingen, die vier jaar geleden nog
als voldoende konden worden beschouwd, en
derhalve in plannen opgenomen werden die voor
tientallen jaren moesten gelden, zijn nu al achter
haald. Was het kortgeleden niet nog voorgeschre
ven, dat men zijn wagen 's nachts in een garage
moest opbergen, in plaats van hem op straat te
laten staan? En wie het gewaagd had, het tegen
woordige gebruik van de straat te voorspellen,
zou hij niet gek zijn verklaard? Wie nu plannen
maakt, moet op een geheel andere schaal te werk
gaan.
Reeds met het oog op het huidige verkeer moeten
wij voor parkeergelegenheden zorgen, voor grote
garages. Wij moeten de straten weer voor het stro
mende verkeer vrijmaken (daar horen ook trot
toirverbredingen bij!) Uiteraard leidt dit in de
oude stadskernen tot drastische verbredingen, die
bijna de hele oude bebouwing zullen verslinden.
Voor wij deze weg inslaan, zou ik hier een proce
dure willen voorstellen, die niet alleen aan de be
hoeften van het ogenblik, maar ook aan die van
een verre toekomst zal voldoen, die rekening
houdt met een nieuwe schaal, en toch voor de
mens begrijpelijk blijft: de stadskern tot voetgangers-
stad te verklaren; het rijverkeer te beperken tot de ring die
de oude stad omgeeft en de wijken daarbuiten; hierdoor
kunnen de rooilijnen in de binnensteden onaangetast
blijven.
Hoe moet men zich het stedelijke verkeer in zo'n
stad voorstellen? De buitenwijken beschikken over
meer en bredere straten dan de kern. Soms hebben
ze nog voortuintjes aan te bieden die bij verbre
dingen kunnen worden gebruikt. Waar een straat
verbreding nodig is, plegen de bouwblokken over
meer diepte te beschikken dan in de dicht be
bouwde stad het geval is. Voor het rijverkeer be
staan in deze wijken dus betrekkelijk gunstige
voorwaarden. Voor het stilstaande verkeer moeten
aan de ring of dicht daarbij grote garages worden
gebouwd; de ringweg zelf moet voor het verkeer
vrij blijven.
En het verkeer in de stadskern
De straten worden op bepaalde uren opengesteld
voor besteldiensten, verder dienen zij alleen voor
de voetgangers. Het openbare vervoer: bus en
tram, beschikt daarmede tevens over een scherp
omlijnd programma. Ook voor de garages is zo'n
programma dan gegeven; de absurde gedachte,
in de kern zélf grote garages te bouwen vervalt
daarmede.
Het leven in zo'n stad zonder rijverkeer?
Het is wel duidelijk, dat zo'n voetgangersdistrict
niet te groot mag zijn; dat het moet overeenstem
men met de natuurlijke prestatie van de voet
ganger, ook als hij een beetje gemakkelijk is uit
gevallen; dat zijn orde van grootte niet te veel de
afstand overschrijdt, die de automobilist thans
reeds moet afleggen van het moeizaam gevonden
parkeerterrein naar zijn bestemming. Derhalve
zal geen punt in deze voetgangersstad verder dan
10 minuten lopen van de ring verwijderd mogen
zijn. De kernen van onze Zwitserse steden vallen
binnen deze grens.
De belangrijkste vraag is echter: zal het gebied,
waarbinnen men rijverkeer verbiedt, aan bruik
baarheid winnen, of zal het achteruitgaan? Wij
mogen er op wijzen, dat in de straten, waarin het
rijverkeer uitgesloten of bemoeilijkt wordt een zeer
intensief economisch en maatschappelijk leven
heerst: de Hochstrasse in Keulen, de Kalverstraat
in Amsterdam, Las Sierpes in Sevilla, enz. Daar
wordt het rijverkeer juist tegengehouden ten. be
hoeve van het zakenleven.
Nieuw aan ons voorstel is dit, dat op grond van de
nieuwe schaal die het verkeer vereist, niet een
enkele straat, maar een gehele wijk op deze wijze
wordt bevoorrecht en aan de gebruikers vrij van
gevaren wordt aangeboden.
22
