J hr D r E. van N i spen tot Sevenaer
DE NOOD DER KASTELEN
Het Nederlandse landschap heeft zijn eigen beko
ring, die samengaat met de grote afwisseling van
het karakter. Iedere provincie spreekt haar eigen
taalmen kan zeggen, dat op elke i oo km een an
dere eigen aard zich voordoet Onze duinen en
bossen, onze heuvels en plassen, onze essen en pol
ders, zij alle hebben een charme die door landzaat
en vreemde bewonderd en gewaardeerd wordt en
wier karakter om eerbiediging vraagt
Dit landschap wordt gestoffeerd door boerderijen,
molens, kerken, kastelen, die in vele gevallen door
hun vormgeving en eerbiedwaardigheid instand
houding eisen.
Vele van deze bouwwerken behoren tot de Monu
menten van geschiedenis en kunst; het zijn m a w
voortbrengselen onzer bouwkunst, die om hun
herinneringswaarde en om hun architectonische
mérites waard zijn aan het nageslacht overgedra
gen te worden. In deze rubriek nemen de kastelen
een zeer belangrijke plaats in.
I. Welke is de betekenis onzer kastelen voor de gemeen
schap?
Vooreerst behoren zij tot een groep die zijn ont-
staansreden aan een meer of minder ver verleden
ontleentzij kunnen bijgevolg niet meer bijgemaakt
worden Intussen spreken hun stenen een eigen en
soms duidelijke taal voor wie deze verstaat. De
zware toren uit XIVe eeuw vertolkt het weerbare
karakter van het „huis" en roept de herinnering
aan belegeringen en strijd in een volgende eeuw
voor de geest; de XVIe-eeuwsc gevelsteen met de
gekoppelde geslachtswapens in de toen gebouwde
vleugel verklaart de drang van de toenmalige be
woners naar meer comfort dan de oorspronkelijke
geheel op weerbaarheid ingestelde sterkte kon bie
den die wapens vinden wij terug in een gevelsteen
van de naburige kerk en op een der klokken in de
toren: de toenmalige eigenaars vervulden een lei
dende rol in de kleine gemeenschap om het kasteel,
Born, kasteel Born, schuur hersteld, torens nog in verval
