Ir R. Meischke b.i. EEN ACHTTIEND E-EEUWS VERBOUWINGSPLAN VAN HET HOF VAN PUTTEN TE GEERVLIET In het archief van het Departement van Oorlog (Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage) bevindt zich een map tekeningen van het slot te Geervliet uit 1772 (plans van gebouwen nr 598) Een platte grond uit 1770 geeft de bestaande toestand weer; een geveltekening, enkele doorsneden en een af zonderlijk ontwerp van een schoorsteenmantel ma ken het weinig omvangrijk verbouwingsplan uit. Bouwkundige tekeningen van kastelen zijn voor het merendeel verbouwingsplannen. Zowel voor hun architectuur als voor hun tekenwijze zijn zij daardoor van minder belang dan ontwerptekenin gen van b.v. stadhuizen of andere stedelijke gebou wen Toch is een dergelijk plan vaak van veel be tekenis voor de kennis van het bouwwerk, zoals dit bescheiden 18de eeuws verbouwingsplan, van een van onze grotere, nu verdwenen kastelen ons tonen zal. Op de tekening van de vernieuwde voorgevel komt nog het oude toegangspoortje voor dat bewaard kon blijven. Het jaartal 1569 daar boven, wees ons de weg bij het zoeken naar gegevens over de ge schiedenis van het gebouw. Het kasteel dat Nico- laas van Putten omstreeks 1300 te Geervliet sticht te, was via de geslachten van Abcoude en Gaesbeek in 1456 in bezit van Philips van Bourgondie ge komen, en werd later met de grafelijkheid van Holland verenigd. De grafelijkheidsrekenkamer verschaft ons dan ook nadere inlichtingen omtrent de verbouwing die het kasteel in het jaar 1569 onderging. Dat deze ver bouwing zeer ingrijpend was, blijkt uit de grote uit gaven die wij in de jaren i568-'70 in de rekeningen aantreffen onder het hoofd„Reparatien ende Re- fectien gedaen aenden huyse en slooten staende binnen der stede van Geervliet Door de nauw keurige omschrijvingen bij de talrijke posten zien we het werk aan het kasteel weer voor onze ogen afspelen. Men vernieuwt niet alleen veel van het bestaande muurwerk, doch legt ook enkele nieuwe fundamenten aan voor muren en kelders. Er wer den daartoe ,,66 groete eisen int fundament ge- heyt" Een schipper uit Dordt bracht oude plan ken, om „int fundament te leggen". Ook gebruikte men daartoe een aantal oude scheepsplanken. Drie metselaars, Arien Sluis, Marten Huygens en Gijsbrecht Gerrits traden op als aannemers van het „arbeytsloon van de nyeuwe metselrie". Zij bedongen hiervoor „volgende tbesteck" 300 L, welk bedrag vermeerderd werd met 7 L voor "tlaechste insetten". Deze laatste term wijst er op dat er een soort aanbesteding plaats moet hebben gehad. Hierop wijst ook een post voor het drinkgeld van timmerlieden en metselaars die te Geervliet kwa men. Uit welke plaats de drie aannemers, aan wie het werk gegund werd, afkomstig waren was uit de rekeningen niet op te maken. De aanbesteding betrof alleen het werk, de mate rialen werden door de opdrachtgever aangekocht. Hieraan danken wij dat we door het optellen van verschillende rekeningsposten na kunnen gaan wat er verwerkt werd. Uit Dordt komen 245 „hoedt calcx" en 50 tonnen cement (tras?). Ook het met- selzand wordt uit Dordrecht aangevoerd, evenals het gereedschap der metselaars en der leidekkers De hoeveelheid steen die men verwerkt is eveneens na te gaan. In 1568 komen er 420.000 „dubbelde roede Leydsche steen" op het werk aan, terwijl het volgend jaar 330 000 steen van de Yssel gehaald wordt. Van Woerden betrok men 6000 vloertegels. Het valt op dat er voornamelijk baksteen gebruikt wordt. Er komen slechts enkele posten voor over natuursteen. Zo wordt de Dordtse steenhouwer Jan Willems betaald: „ter cause van witte steen" en een ander maal wordt „zeeker witte steen" van Dordrecht naar Geervliet verscheept. In deze wei nige posten zal o.m. levering van het toegangspor taal begrepen zijn. Aangezien er op het werk niets van steenhouwerswerk blijkt mogen we aannemen dat Jan Willems dit kant en klaar uit Dordrecht ge stuurd zal hebben. 63 Het Hof van Putten in 1749, zoals het is afgebeeld in „Ver heerlijkt Nederland"

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1953 | | pagina 31