zaaid lag, bewoond door edelen, die over hun horige boeren heersten en de lakens uitdeelden in Kerk en Staat. Een dier edelmanshuizen mag wel bijzonder worden genoemd; het befaamde Twickel bij Delden, aan de Noordoostkant buiten het stadje gelegen, een der best geconserveerde kastelen van Nederland. Zijn park met eeuwenheugend hout, bloemrijke heesters en grote vijvers; zijn welver zorgde tuinen met hun bloemenschatten en eeuwen oude oranjebomen; zijn kaarsrechte alleeèn van oude eikenzijn uitgestrekte bossen met hun weid se grasvlakten tussen het hout alle factoren wer ken samen, om deze bezitting tot een schoon juweel te maken. Lustig draaiden op de Twentse beken vroeger de schepraderen van tientallen watermolens. Maar de ene na de andere heeft het moeten afleggen cegen de „Nye tied met zienen stoom", en na een eeuwen lang bestaan in dienst van de mens werden zij voor en na buiten dienst gesteldzij vervielen tot wrak ken of werden afgebroken, de stuwvijvers van de kleine molens groeiden dicht. Op de waterrijke ri viertjes waren het onderslagsmolens, op de smal lere beken zonder uitzondering valmolentjes of bo- venslagmolens. De oude kaarten van Twente geven alle hun ligging aanop de beekjes met aanzienlijk verval niet zelden twee vlak bij elkaar. Niet alleen op het platteland kende men ze, doch ook in een stad als Almelo, waar de Lolee beweegkracht schonk. Slechts weinige hebben hun bestaan tot op de hui dige dag weten te rekken: de molen van Diepen- heim op de heldere Molenbeek (de oliemolen is ge sloopt; de grotere molens waren alle dubbel: op de ene oever de koren-, op de andere de oliemolen) de Oostendorper molen op de Buurserbeek bij Haaksbergen (intact, maar op non-activiteit ge steld) de Oelermolen op de Oelerbeek niet ver van Hengelo (ook hier is de oliemolen gesloopt)de Noordmolen in Azelo bij Twickel (reeds lang tot werkeloosheid gedoemd)de molen van Frans op de Mosbeek in Mander, nog altijd in bedrijf; die van Bels op dezelfde beek, in vervalde molens van de Hazelbekke in Nutter (het schoonst gelegen mo lentje, maar driejaar geleden buiten dienst gesteld) en van de Mast in Vasse op dezelfde beek (een olie molen, maar niet werkend). Maar de mooiste van alle is de Singraver molen op het gelijknamige landgoed aan de Dinkel bij De nekamp. Vijfhonderd jaren geleden werd op de zelfde plek zijn voorganger gebouwd, ter vervan ging van een nog oudere molen vlakbij op de Om- vloed Meindert Hobbema schilderde de Singraver molen in onze Gouden Eeuw minstens twee keer. De tegenwoordige eigenaar heeft hem met grote liefde gerestaureerd, zodat hij, menselijkerwijs ge sproken, nog eeuwen kan tarten. De molen is nog in volle werking. Mr. Laan verrichtte hierdoor een daad van heemschut op het hoogste niveau. Een liefelijker plek dan hier bij de Singraver watermo len is in Twente nauwelijks aan te wijzen. WONINGVERBETERING De Directeur van het Rijksbureau voor de Monu mentenzorg brengt het volgende schrijven onder onze aandacht: „Van het Ministerie van Wederopbouw en Volks huisvesting ontving ik een circulaire inzake: Woningverbetering, welke luidt als volgt: „Voor de verbetering van woningen, die wegens technische gebreken of slechte indeling onbewoon baar zijn geworden of dreigen te worden, kunnen thans op ruimere schaal dan voorheen premies worden verstrekt. De premie bedraagt maximaal 1400,per ver beterde woning en wordt toegekend uit het z.g. Terlingenfonds, dat mede door belangrijke schen kingen van particulieren tot het verstrekken van de premies in staat is gesteld. Voorwaarde voor toe kenning van premie is, dat de gemeente een deel daarvan voor haar rekening neemt. Elke aanvrage wordt afzonderlijk beoordeeld; daarbij geldt on der meer dat de woning na de voorgestelde verbe tering weer voor geruime tijd als volwaardig kan worden beschouwd. Gevallen, die uitsluitend nor male onderhoudswerken betreffen, zoals schilderen, behangen en andere z.g. kleine onderhoudswerken, komen niet voor premie in aanmerking. De premieregeling voor woningsplitsing, ingevolge welke regeling voor elke door splitsing verkregen woning een premie van maximaal 2100,kan worden verleend, blijft onverminderd van kracht. Voor inlichtingen dient men zich te wenden tot het gemeentebestuur of tot de Directie van de Weder opbouw en Volkshuisvesting in de provincie, waar van het adres bij de Gemeente kan worden aange vraagd." Ik meen goed te doen hierop Uw aandacht te ves tigen, daar hierdoor ook de mogelijkheid wordt ge schapen, verbeteringen aan te brengen in de be woonbaarheid van de daarvoor in aanmerking ko mende oude gebouwen, zonder al te grote onkosten voor de eigenaar. Ik moge U daarom verzoeken, na te gaan of de on der Uw beheer staande oude gebouwen hiervoor in de termen zouden kunnen vallen." 24

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1953 | | pagina 12