zaaid lag, bewoond door edelen, die over hun
horige boeren heersten en de lakens uitdeelden in
Kerk en Staat. Een dier edelmanshuizen mag wel
bijzonder worden genoemd; het befaamde Twickel
bij Delden, aan de Noordoostkant buiten het stadje
gelegen, een der best geconserveerde kastelen van
Nederland. Zijn park met eeuwenheugend hout,
bloemrijke heesters en grote vijvers; zijn welver
zorgde tuinen met hun bloemenschatten en eeuwen
oude oranjebomen; zijn kaarsrechte alleeèn van
oude eikenzijn uitgestrekte bossen met hun weid
se grasvlakten tussen het hout alle factoren wer
ken samen, om deze bezitting tot een schoon juweel
te maken.
Lustig draaiden op de Twentse beken vroeger de
schepraderen van tientallen watermolens. Maar de
ene na de andere heeft het moeten afleggen cegen
de „Nye tied met zienen stoom", en na een eeuwen
lang bestaan in dienst van de mens werden zij voor
en na buiten dienst gesteldzij vervielen tot wrak
ken of werden afgebroken, de stuwvijvers van de
kleine molens groeiden dicht. Op de waterrijke ri
viertjes waren het onderslagsmolens, op de smal
lere beken zonder uitzondering valmolentjes of bo-
venslagmolens. De oude kaarten van Twente geven
alle hun ligging aanop de beekjes met aanzienlijk
verval niet zelden twee vlak bij elkaar. Niet alleen
op het platteland kende men ze, doch ook in een
stad als Almelo, waar de Lolee beweegkracht schonk.
Slechts weinige hebben hun bestaan tot op de hui
dige dag weten te rekken: de molen van Diepen-
heim op de heldere Molenbeek (de oliemolen is ge
sloopt; de grotere molens waren alle dubbel: op de
ene oever de koren-, op de andere de oliemolen)
de Oostendorper molen op de Buurserbeek bij
Haaksbergen (intact, maar op non-activiteit ge
steld) de Oelermolen op de Oelerbeek niet ver van
Hengelo (ook hier is de oliemolen gesloopt)de
Noordmolen in Azelo bij Twickel (reeds lang tot
werkeloosheid gedoemd)de molen van Frans op
de Mosbeek in Mander, nog altijd in bedrijf; die
van Bels op dezelfde beek, in vervalde molens van
de Hazelbekke in Nutter (het schoonst gelegen mo
lentje, maar driejaar geleden buiten dienst gesteld)
en van de Mast in Vasse op dezelfde beek (een olie
molen, maar niet werkend).
Maar de mooiste van alle is de Singraver molen op
het gelijknamige landgoed aan de Dinkel bij De
nekamp. Vijfhonderd jaren geleden werd op de
zelfde plek zijn voorganger gebouwd, ter vervan
ging van een nog oudere molen vlakbij op de Om-
vloed Meindert Hobbema schilderde de Singraver
molen in onze Gouden Eeuw minstens twee keer.
De tegenwoordige eigenaar heeft hem met grote
liefde gerestaureerd, zodat hij, menselijkerwijs ge
sproken, nog eeuwen kan tarten. De molen is nog
in volle werking. Mr. Laan verrichtte hierdoor een
daad van heemschut op het hoogste niveau. Een
liefelijker plek dan hier bij de Singraver watermo
len is in Twente nauwelijks aan te wijzen.
WONINGVERBETERING
De Directeur van het Rijksbureau voor de Monu
mentenzorg brengt het volgende schrijven onder
onze aandacht:
„Van het Ministerie van Wederopbouw en Volks
huisvesting ontving ik een circulaire inzake:
Woningverbetering,
welke luidt als volgt:
„Voor de verbetering van woningen, die wegens
technische gebreken of slechte indeling onbewoon
baar zijn geworden of dreigen te worden, kunnen
thans op ruimere schaal dan voorheen premies
worden verstrekt.
De premie bedraagt maximaal 1400,per ver
beterde woning en wordt toegekend uit het z.g.
Terlingenfonds, dat mede door belangrijke schen
kingen van particulieren tot het verstrekken van de
premies in staat is gesteld. Voorwaarde voor toe
kenning van premie is, dat de gemeente een deel
daarvan voor haar rekening neemt. Elke aanvrage
wordt afzonderlijk beoordeeld; daarbij geldt on
der meer dat de woning na de voorgestelde verbe
tering weer voor geruime tijd als volwaardig kan
worden beschouwd. Gevallen, die uitsluitend nor
male onderhoudswerken betreffen, zoals schilderen,
behangen en andere z.g. kleine onderhoudswerken,
komen niet voor premie in aanmerking.
De premieregeling voor woningsplitsing, ingevolge
welke regeling voor elke door splitsing verkregen
woning een premie van maximaal 2100,kan
worden verleend, blijft onverminderd van kracht.
Voor inlichtingen dient men zich te wenden tot het
gemeentebestuur of tot de Directie van de Weder
opbouw en Volkshuisvesting in de provincie, waar
van het adres bij de Gemeente kan worden aange
vraagd."
Ik meen goed te doen hierop Uw aandacht te ves
tigen, daar hierdoor ook de mogelijkheid wordt ge
schapen, verbeteringen aan te brengen in de be
woonbaarheid van de daarvoor in aanmerking ko
mende oude gebouwen, zonder al te grote onkosten
voor de eigenaar.
Ik moge U daarom verzoeken, na te gaan of de on
der Uw beheer staande oude gebouwen hiervoor in
de termen zouden kunnen vallen."
24