K. Boonenburg
OPWEKKING VAN ELECTRICITEIT MET BEHULP VAN
WINDMOLENS IN NEDERLAND
In de jaren 19501951 is onder auspiciën van de
Vereniging „De Hollandsche Molen" te Amster
dam een proef genomen om door middel van de
windkracht electriciteit op te wekken. Hiertoe werd
een windmolen in de Benthuizerpolder onder Ha-
zerswoude op aanwijzing vandeLeidsehoofd-tech-
nisch ambtenaar J. Zierfussvan een aggregaat voor
zien, waardoor het mogelijk werd met behulp van
de molen zo wel water uit de polder weg te slaan als
electriciteit op te wekken, welke in het bestaande
lichtnet werd afgevoerd. Bij harde wind kon de mo
len zelfs beide functies tegelijkertijd waarnemen.
Deze proef mag als geslaagd worden beschouwd.
Er is een rapport over opgemaakt en uitgegeven
door de Vereniging ,,De Hollandsche Molen" in
samenwerking met de Nij verheidsorganisatieTN. O
te Den Haag. De kosten van dit rapport bedragen
1,50. Dit werd reeds beknopt medegedeeld in het
nummer van December 1952 van ons orgaan. Hier
aan kunnen nog enige interessante mededelingen
worden toegevoegd.
Vastgesteld werd dat de poldermolen in Benthui
zen in staat is om per jaar een totale encrgiehoevcel-
heid van 30.000 a 35.000 KWh aan de wind te ont
lenen. Een verdere conclusie luidde, dat door het
aanbrengen van bepaalde voorzieningen een der
gelijke molen in staat is, bij een tienurige werkdag
jaarlijks een totale hoeveelheid energie te produce
ren-, welke gelijk is aan de energie, die een stroom-
centrale kan opwekken uit een hoeveelheid steen
kolen met een huidige geldswaarde van 1000,
Naar aanleiding hiervan heeft men zich afgevraagd,
of het leveren van electrische energie door windmo
lens op grotere schaal zou kunnen worden toege
past, teneinde daardoor aan de sterk onderbelaste
molens een nieuwe werkzaamheid te verschaffen.
Hiermede zou een drieledig doel kunnen worden
bereikt.
1. De opwekking van electrische energie door de
windmolens naast het maalbedrijf, zal een be
sparing betekenen op het jaarlijks steenkoolge-
bruik van de natie met de daaraan verbonden
voordelen van de,viezenbesparing.
2. Bij een eventueel uitvallen van de algemene
energievoorziening in oorlogstijd zouden de
door electriciteitsopweklung in stand gehouden
molens van grote betekenis kunnen zijn voor de
polderbemaling en de voedselvoorziening (ko
renmaalderij).
3. Een belangrijke bijdrage zou worden geleverd
tot het behoud van de Hollandse windmolen uit
cultureel, maatschappelijk en toeristisch oog
punt.
Bij een groot aantal windmolens, verspreid over ge
heel Nederland, werd nagegaan of zij aan de elec-
triciteitsopwgkking dienstbaar zouden kunnen wor
den gemaakt. Ook werd uiteraard contact opge
nomen met de plaatselijke en provinciale elcctrici-
teitsbedrijven die hun medewerking in enige specia
le gevallen toezegden.
Een grote vooruitgang in dit opzicht was de op
richting van de stichting „Electriciteitsopwckking
door Windmolens" op 28 Januari 1952. Deze op
richting geschiedde op initiatief van de eerder ge
noemde Vereniging ,,De Hollandsche Molen". Als
voorzitter treedt op Prof. Ir R. J. Forbes te Am
sterdam en als secretaris-penningmeester Ir F. D.
Pigeaud te Hilversum.
Doelstelling der stichting is het bevorderen van de
opwekking van de electrische stroom door middel
van bestaande windmolens in Nederland. Zij tracht
dit doel te bereiken door
a. onderzoeken van de mogelijkheden tot elec
trische stroomopwekking door de windmolens;
b. het verstrekken van advies nopens de wijze
waarop electrische stroomopwekking tot stand
kan worden gebracht;
c. andere wettige middelen die voor het bereiken
van het doel der stichting bevorderlijk kunnen
zijn.
De stichting heeft uitdrukkelijk verklaard dat het
de bedoeling is, stroomopwekking te bevorderen
van die windmolens, welke gebouwd zijn volgens
een der karakteristieke modellen welke sinds eeuwen
in Nederland worden gebruikt.
Zij houdt zich dus niet bezig met opwekking van
electriciteit door middel van moderne windmoto-
ren, welke meestal op stalen torens worden ge
plaatst. Deze'laatste vorm van energievoorziening
wordt thans in navolging van Amerika, Rusland
en Engeland, ook in Nederland bestudeerd, doch
door een andere instantie dan de bovengenoemde
stichting.
De stichting „Electriciteitsopwekking door Wind
molens" houdt zich ook in het bijzonder bezig met
het aangaan van de leveringscontracten voor de
betrokken molenaars, waarbij de medewerking
moet worden verkregen van de afnemers, i.c. de lo-
12